Ontsteld is burgemeester Mikkers van Den Bosch over de wandaden van een meute jongeren. De relschoppers plunderden winkels en sloegen de boel kort en klein. Vertwijfeld is Mikkers ook over het optreden van de politie. Hij had graag gezien dat de mobiele eenheid (ME) sneller ter plaatse was geweest.

Politiewetenschapper Cachet kan zich „veel voorstellen” bij de frustraties van de burgemeester over het politieoptreden. „We kijken met zijn allen met afgrijzen naar beelden van jongeren die winkels plunderen.” Toch is het een illusie te denken dat politie en ME overal snel inzetbaar kunnen zijn, benadrukt Cachet. „Nu er zo veel problemen zijn op allerlei plekken, is het onvermijdelijk dat er sprake is van vrij lange aanrijtijden. De harde werkelijkheid is dat je als politie niet op elke moment op iedere plek kunt zijn. Probeem is dat relschoppers zich met behulp van hun mobiele telefoons snel kunnen groeperen.”

Als je winkel wordt geplunderd en de politie blijft weg, redeneer je: de rechtsstaat is weg.

„Ik kan me die reactie heel goed voorstellen. Temeer omdat veel winkeliers vanwege de lockdown al in de ellende zitten. Toch zal de politie eerst aan de eigen veiligheid moeten denken. Het is heel onverstandig om te denken dat je met drie platte petten (reguliere agenten, JV) een menigte onder controle kunt houden. Daarvoor is inzet van de ME nodig. Die kan systematisch een straat schoonvegen. Een van de verklaringen voor een zekere traagheid in het optreden van de ME is dat die met redelijke zekerheid moet kunnen inschatten dat ze een situatie aankan en niet naar het wapen hoeft te grijpen. Want de politie wil doden en gewonden voorkomen.”

Hoe beoordeelt u het optreden van de politie tijdens de rellen van afgelopen dagen?

„In zijn algemeenheid treedt de politie beheerst en rustig op. Proportioneel ook. Al heb ik kanttekeningen. Is het verstandig dat de politie zich beweegt per fiets? Dat maakt agenten kwetsbaar.

Ik zag een video waarin een vrouw van dichtbij door een waterkanon onderuit werd gespoten. Dat vond ik een heel ongelukkige actie. Mevrouw schijnt behoorlijk gewond te zijn. Ik weet dat het moeilijk kan zijn, maar de politie moet zich beheersen. In dit soort tijden moet de beheersing echt van de kant van de politie komen. Gelukkig kent Nederland een politie die goed getraind is op het terrein van geweldsbeheersing.”

Er doken beelden op van een motoragent die weg moest racen om zich het vege lijf te redden en van jongeren die een politiebus omver proberen te duwen. Hoe kijkt u naar dat soort incidenten?

„Het zijn onvermijdelijke regiefouten bij de politie. Bij rellen ontstaan heel beweeglijke situaties. Je moet als politie een actie in een menigte zo organiseren dat je elkaar te hulp kan schieten.”

De burgemeester van Roermond en PVV-leider Wilders bepleiten min of meer de inzet van het leger.

„Ik ben daar op dit moment mordicus op tegen. Politie en defensie zijn heel verschillende organisaties. De politie is getraind in geweldsbeheersing. Met een dikke streep onder beheersing. Het leger is een aanvalsmacht dan wel verdedigingsmacht. Nee, ik zou mensen van Defensie ook niet als beveiligers van ziekenhuizen inzetten. Alsjeblieft geen pantservoertuigen voor het ziekenhuis. Op die manier vergroot de overheid het riscio op verdere escalatie. Je moet het vuurtje niet opstoken. De meest ongelukkige uitspraak de afgelopen dagen kwam van burgemeester Jorritsma van Eindhoven. Die sprak in termen van een burgeroorlog. Zoiets is echt niet aan de orde. We moeten de huidige rellen niet groter maken dan ze zijn. Het gaat om heel kleine groepjes die zich misdragen. Al is uiteraard iedere misdraging er absoluut één te veel.”