Ter voorkoming van misverstanden, persoonlijk heb ik geen bezwaren tegen vaccineren. Ik zie geen verschil tussen het preventief slikken van bloedverdunners, om daarmee een hartinfarct te voorkomen, en het toedienen van een vaccin, om daarmee corona te voorkomen. Beide middelen zijn niet altijd effectief en hebben ook bijwerkingen. Het gebruik van deze middelen is mijns inziens verantwoord, waarbij ik tegelijk besef: „Zo de Heere het huis niet bouwt, tevergeefs arbeiden deszelfs bouwlieden” (Psalm 127:1).

Struikelblok

Dit standpunt wordt niet door alle medewerkers van christelijke zorginstellingen gedeeld. Dat we afhankelijk zijn van de zegen van God, erkennen we, maar juist de preventieve en mogelijk schadelijke werking van het vaccin vormt voor sommigen een groot struikelblok. Dat blijkt treffend uit de titel van de zevende brochure van de Landelijke Stichting ter bevordering van de Staatkundig Gereformeerde beginselen: ”Vaccinatie als een vooruitlopen afgewezen”. Of zoals een predikant het zei: „Wie zich laat vaccineren, kan niet meer bidden: „Uw wil geschiede.”” Samenvattend roept de brochure op om „ons vertrouwen niet te stellen op iets buiten God, maar in het gebed te vluchten tot God, zoals de dichter van Psalm 121” (blz. 19).

Maakbaarheidsgedachte

Dit standpunt verdient respect en dwingt ons allemaal tot bezinning. Want de maakbaarheidsgedachte heeft ons allemaal in de greep. We belijden aan de ene kant ons vertrouwen op God, maar aan de andere kant vinden we het buitengewoon geruststellend dat we gevaccineerd zijn of dat er een vaccin is. De vraag is daarom zeer terecht: welk vertrouwen is het grootst? Dit is een van de grootste gevaren van de moderne medische wetenschap.

Voor hen die vaccinatie afwijzen en vanuit het vertrouwen op God willen leven, heb ik het dringende advies om dit beginsel vast te houden. Dan ben je geloofwaardig en zullen collega’s je respecteren.

Oneigenlijke argumenten

De ervaring van de afgelopen weken heeft mij laten zien dat de discussie gemakkelijk vertroebelt. Zo wees een verzorgende vaccineren om principiële redenen af, om er vervolgens aan toe te voegen: „Er zit ook allemaal rommel in.” Een andere medewerker deelde deze afwijzing en haalde laconiek haar schouders op: „Ik ben nooit ziek geweest, dus het zal zo’n vaart niet lopen.” Weer een ander stuurde mij de bijsluiter van het coronavaccin en onderstreepte de aandoeningen die je allemaal kon krijgen, met als bijschrift: „Ik vertrouw op de Heere.”

Deze zinnen bevatten oneigenlijke argumenten en suggereren onjuiste tegenstellingen. Want iemand die op Bijbelse gronden tegen vaccineren is, hoeft zich niet te bekommeren over de inhoud van het vaccin. Al zouden er allemaal goede dingen in zitten (en dus geen rommel), dan nog blijven principes vast. Al zou je gezondheid broos zijn en de bijsluiter geen enkele bijwerking noemen, ook dan blijft vaccineren vanuit dit beginsel onverantwoord.

Risico’s veranderd

Misschien zit hier de angel van de hele discussie. De principiële afwijzing van vaccinatie heeft oude papieren en is vanuit de historie verklaarbaar. Maar inmiddels zijn de omstandigheden en feiten veranderd. De risico’s van het beruchte pokkenvaccin (sommige gezonde mensen stierven nadat ze gevaccineerd waren) zijn onvergelijkbaar met de risico’s van de coronavaccins. Het ”vooruitgrijpen” van het vaccin, dat in vroeger jaren strijdig werd bevonden met de voorzienigheid van God, is inmiddels de hoofdstroom geworden in de huidige geneeskunde. De meeste medicijnen die ik voorschrijf, hebben een preventieve werking. Een oud adagium zegt terecht: ”Voorkomen is beter dan genezen.”

Tegen de achtergrond van de huidige geneeskunde is het buitengewoon lastig (en in mijn optiek onmogelijk) om een vaccin principieel te onderscheiden van andere medische middelen. Het eerdergenoemde „vertrouwen op God” en „niet vertrouwen op iets buiten God” geldt namelijk voor alle behandelingen en medicijnen. Zij die echter toch een principieel verschil zien, doen er goed aan zich tot dit principe te beperken. Anders ondergraven zij hun eigen mening en verliezen ze respect.

De auteur is specialist ouderengeneeskunde bij verpleeghuis Salem in Ridderkerk.