Buitenlandredacteur Richard Donk blikt terug op de inauguratie.

De nieuwe president van de VS wil dat er snel een einde komt aan de „uncivil war.” Daarmee verwees hij impliciet naar de Civil War, de Amerikaanse burgeroorlog die van 1861 tot 1865 het land diep verdeelde. „Laten we vandaag, op dit moment en op deze plek, opnieuw beginnen. Wij allemaal. Laten we weer naar elkaar gaan luisteren. Elkaar horen. Elkaar zien. Elkaar met respect behandelen. De politiek hoeft geen uitslaande brand te zijn die alles op haar pad verwoest. Niet elk meningsverschil hoeft tot een totale oorlog te leiden.”

Biden gaf blijk zich ervan bewust te zijn dat een grote groep Amerikanen niet op hem zat te wachten. Hij vroeg deze burgers hem te boordelen op zijn daden. „En als we het dan nog steeds oneens zijn, dan moet het maar. Dat is democratie; dat is Amerika. Het recht om vreedzaam van mening te verschillen is de vangrail van onze republiek en wellicht de grootste kracht van ons land. Laat duidelijk zijn: onenigheid mag niet tot verdeeldheid leiden. En dit beloof ik u: Ik zal de president van alle Amerikanen zijn.”

Dat nieuwe regeringsleiders bij hun aantreden zeggen er voor alle burgers te willen zijn, is gebruikelijk. Maar de verzoenende woorden in de rede van Biden staken wel schril af bij de felle toon in de toespraak die Donald Trump vier jaar geleden bij zijn aantreden hield. Hij profileerde zich toen als de man die Amerika weer groot zou maken en die wilde afrekenen met de „links-progressieve politiek” van zijn voorganger.

In zijn toespraak noemde Biden niet één keer de naam van scheidend president Donald Trump, die overigens ook niet aanwezig was. Vicepresident Mike Pence was er wel en kreeg bij aankomst een groot applaus. Opvallend was woensdag ook dat Pence niet aanwezig was op de afscheidsbijeenkomst die Trump eerder die dag voor vrienden en medewerkers had georganiseerd op vliegbasis Andrews.

Lees ook

Biden biedt hoop met oproep tot eenheid en verzoening

Pijnlijke les

Biden beloofde de strijd aan te binden met „onwaarheden.” „In de afgelopen weken en maanden hebben we een pijnlijke les geleerd. Er is waarheid en er zijn leugens. Leugens omwille van de macht en de winst. Elke Amerikaan heeft de plicht om de waarheid te verdedigen en de leugens te verslaan”, aldus de president.

Een grootse visie ontvouwde president Biden niet. Hij zei dat de Verenigde Staten veel te doen hebben in „deze winter van gevaar. Er is veel te repareren, veel te herstellen. De uitdagingen waarmee we worden geconfronteerd zijn historisch.”

Nadrukkelijk stond hij stil bij de coronapandemie. „Het virus sluipt stil door het land.” Biden bracht in herinnering dat de ziekte inmiddels meer levens heeft geëist dan het land in de Eerste Wereldoorlog verloor. De teller staat al op ruim 400.000 doden.

Midden in zijn redevoering vroeg de president een kort moment van stilte in acht te nemen waarop ieder voor zich een stil gebed kon doen voor de mensen die door corona zijn getroffen. Hij had al voor zijn inhuldiging aangekondigd de strijd tegen het virus tot een van zijn speerpunten te maken. Biden was een dag eerder al aanwezig bij een nationaal eerbetoon voor de coronaslachtoffers. De herdenking had plaats vlak na Bidens aankomst dinsdag in Washington.

Het buitenland beloofde Biden ook een nieuw begin, na vier jaar het isolationistische America First-beleid van Trump. „We zullen onze allianties repareren en weer meedoen in de wereld, niet om de uitdagingen van gisteren het hoofd te bieden maar die van vandaag en van morgen.” Amerika zal zijn rol weer grijpen in de wereld. „We zullen leiden, niet alleen met onze macht als voorbeeld, maar door de macht van ons voorbeeld.”

De reacties op de toespraak van Biden waren over het algemeen positief. Verschillende vooraanstaande Republikeinen toonden waardering. De voormalige campagnestrateeg van George W. Bush, Karl Rove, zei op Fox News: „Dit was hem helemaal, en het was allemaal goed. Geen grootse woorden zoals van Kennedy of Lincoln, maar precies wat het Amerikaanse volk nu nodig heeft.”