Bij vier verpleegkundigen van Amsterdam UMC is de ‘Britse variant’ van het coronavirus vastgesteld, meldt het ziekenhuis op de eigen site.

Het zijn volgens het bericht medewerkers van de afdeling orthopedie/traumatologie op de locatie AMC. Van vier andere besmette verpleegkundigen daar is het nog onduidelijk of ze de Britse variant hebben opgelopen. Er zijn geen patiënten van deze afdeling met de variant besmet.

Op de afdeling wordt extra gelet op de naleving van de infectiepreventiemaatregelen. Bovendien wordt twee keer per week al het verpleegkundig personeel van deze afdeling getest dat geen klachten heeft en dat geen Covid-19 heeft gehad.
De medewerkers van Amsterdam UMC zijn vrijdag over de situatie geïnformeerd.

De voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen NVZ, Ad Melkert, vreest een „ongekende noodsituatie” en roept kabinet en Tweede Kamer andermaal op om „op zo kort mogelijke termijn” vaccinaties tegen corona beschikbaar te stellen aan bepaalde groepen zorgmedewerkers in de ziekenhuizen.

In de dagelijkse coronacijfers is nog niet te zien dat de lockdownmaatregelen beginnen te werken. Dat schrijft minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) donderdag in een brief aan de Tweede Kamer. Volgens de minister is „nog geen duidelijk effect zichtbaar”.

Het kabinet besloot 2,5 weken geleden, op 14 december, om alle niet-essentiële winkels te sluiten. Ook basisscholen en middelbare scholen gingen dicht. Verder adviseerde het kabinet om hooguit twee gasten per dag thuis te ontvangen, en om zo veel mogelijk thuis te werken. Dat moest de verspreiding van het coronavirus tegengaan.

Door het hoge aantal besmettingen en de grote druk op de zorg, heeft het kabinet besloten dat basisscholen en de kinderopvang tot 18 januari dicht moeten blijven.

„Helaas hebben we vandaag moeten besluiten dat de basisscholen voor de meeste leerlingen dicht blijven”, zegt onderwijsminister Arie Slob. „Ik had het graag anders gezien. Maar eerder openen gaat niet, omdat de zorg nog te zwaar wordt belast door het coronavirus.”

Het Outbreak Management Team (OMT), dat het kabinet adviseert over de aanpak van de coronacrisis, vindt dat ook kinderen onder de twaalf getest moeten worden bij klachten. Het OMT komt met dat advies, nadat bleek dat de zogeheten ‘Britse variant’ van het coronavirus, die besmettelijker is dan eerdere varianten, rondgaat onder basisschoolkinderen. Eerdere varianten van het virus leken zich minder te verspreiden op basisscholen.

Het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen is opnieuw fors toegenomen. Op oudejaarsdag behandelen de ziekenhuizen 2817 patiënten vanwege Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Dat zijn er 113 meer dan op woensdag, meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). Vooral op verpleegafdelingen wordt het steeds drukker.

Het aantal nieuwe coronagevallen is afgelopen etmaal heel licht gestegen. Tussen woensdagochtend en donderdagochtend kwamen er 9719 meldingen van positieve tests binnen bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), tegen bijna 9500 de dag ervoor.

In heel Vlaanderen geldt een avondklok vanaf middernacht tot 05.00 uur. In Brussel en Wallonië mogen mensen al vanaf 22.00 uur de straat niet meer op tot 06.00 uur in de ochtend. Elk huishouden mag één persoon uitnodigen, dus feestjes zijn verboden.

Afgelopen jaren was het tijdens de jaarwisseling in Brussel onrustig. Vorig jaar werden in de Belgische hoofdstad meer dan tweehonderd mensen aangehouden. Dit jaar gaan de politiezones daarom in Brussel samenwerken, schrijft VRT. „We gaan ook snel reageren en genoeg manschappen inzetten als er ergens een grootschalig feestje is”, aldus de politie.

Ook in andere delen van België staat de politie paraat. Er geldt een zerotolerancebeleid bij het organiseren van feestjes en afsteken van vuurwerk, volgens de krant HLN. Wie de regels overtreedt, kan een boete krijgen van 250 euro. De boete voor het deelnemen aan illegale feestjes is verhoogd naar 750 euro. De organisatoren riskeren een boete van 4000 euro.

Van Dissel veronderstelde in het AD dat er pas in februari versoepelingen mogelijk zijn, omdat er dan voor een tweede keer wordt gevaccineerd en er „vanaf die periode vermoedelijk gedeeltelijke versoepelingen mogelijk zijn voor de groepen die ingeënt zijn”.

De horeca is al sinds half oktober gesloten. Premier Mark Rutte kondigde eerder deze maand strengere lockdownmaatregelen aan. Deze duren tot en met 19 januari. Tot dan zijn alle scholen, niet-essentiële winkels, sportscholen, dierentuinen, musea en bioscopen dicht. Ook mogen niet-medische contactberoepen zoals kappers en sekswerkers hun werk niet uitvoeren en geldt een negatief reisadvies tot half maart. Op 12 januari beoordeelt het kabinet de effecten en welke maatregelen dan nog nodig zijn om de virusverspreiding tegen te gaan.

Volgens KHN zal een eventuele verlenging van de coronamaatregelen ook „een enorme impact op het perspectief voor de gehele sector, toeleveranciers én gasten” hebben. De horecabrancheorganisatie pleit al langer een beter perspectief voor de toekomst. „Perspectief is cruciaal; horecaondernemers moeten weten waar ze qua planning, personeel en inkoop rekening mee moeten houden. Deze continue ‘speculaties’ zorgen ook voor veel onrust in de sector”, aldus KHN.

Ook winkeliers maken zich volgens INretail enorme zorgen over het perspectief. „We horen continu dat er groeiende zorgen zijn over het perspectief. Winkeliers mochten tot het begin van de tweede lockdown de winkels openhouden, maar ook na de eerste lockdown zagen we dat de omzetten terugvielen omdat mensen niet meer naar de winkels kwamen. Online heeft weliswaar een vlucht genomen en veel ondernemers hebben een digitale slag gemaakt, maar dat vereffent niet de schade die je winkel lijdt”, aldus een woordvoerder.

Om de vaccinatie te versnellen kunnen 250 mobiele teams met medisch getrainde militairen het land in als de Britse gezondheidsautoriteiten daarom vragen, zei de minister. Hij heeft al 130 militaire planners aan het werk gezet om de inzet van het leger voor te bereiden.

Het Verenigd Koninkrijk gebruikt al het vaccin van Pfizer/BioNTech en begint maandag inenting met het vaccin dat is ontwikkeld door de universiteit van Oxford en farmaceut AstraZeneca.

Een bestuurder van Liberein deed woensdag in dagblad Tubantia zijn beklag over de mensen die worden gestuurd. Slechts een deel van hen is medisch geschoold, aldus Dick Ten Brinke.

Defensie erkent dat van de elf militairen, er maar vier een BIG-registratie hebben. Dat is het register waar dertien medische beroepsgroepen, waaronder verpleegkundigen, zich in moeten registreren.

Maar, zegt een woordvoerder, de anderen kunnen wel bepaalde, simpele medische handelingen uitvoeren. Een deel van hen heeft een medische mbo 3-opleiding gevolgd. De rest heeft een interne opleiding bij Defensie gevolgd en zijn zogenoemde gewondenverzorgers. Zij kunnen hand- en spandiensten verrichten en zo verpleegkundigen assisteren.

Eerder deze week werd ook al in zorginstellingen in Groningen en Gelderland defensiepersoneel ingezet. Uit deze regio’s klonken de afgelopen week de meest urgente roepen om hulp. Ook in die instellingen wordt een mix van mensen ingezet zoals in Enschede.

De nieuwe virusvariant, die bekendstaat als B.1.1.7, is voor het eerst vastgesteld in Groot-Brittannië en zou veel besmettelijker zijn. De Chinese patiënte vertoonde toen ze op 14 december terugreisde naar haar thuisland milde symptomen. Daarop belandde ze in het ziekenhuis.

De autoriteiten besloten uit voorzorg om monsters van de vrouw verder te onderzoeken, onder meer omdat ze in het Verenigd Koninkrijk is geweest. China heeft de directe vluchten van en naar dat land op 24 december laten stilleggen om verspreiding van de nieuwe virusvariant tegen te gaan. Tientallen andere landen namen vergelijkbare maatregelen.

Experts waarschuwen dat de nieuwe variant, die voor het eerst is vastgesteld in het Verenigd Koninkrijk, het nog noodzakelijker maakt dat mensen op grote schaal worden ingeënt. De autoriteiten hebben echter toegegeven dat tot dusver veel minder mensen zijn gevaccineerd tegen het coronavirus dan eigenlijk de bedoeling was.

The New York Times bericht dat de teller afgelopen maandagochtend op 2,1 miljoen gevaccineerde mensen stond. Zij hadden een eerste dosis gehad. „We erkennen dat dit cijfer lager is dan waar we op hadden gehoopt”, aldus een wetenschappelijk adviseur van ‘Operatie Warp Speed’, dat gaat over de ontwikkeling en distributie van vaccins. Het streven was om deze maand 20 miljoen mensen te vaccineren.

Wetenschappers schatten volgens de krant dat onder de huidige omstandigheden minstens 2 miljoen mensen per week ingeënt moeten worden om te voorkomen dat het zorgsysteem de druk straks niet meer aankan. Er wordt gevreesd dat verdere verspreiding van de Britse coronavariant kan leiden tot nog meer ziekenhuisopnames en sterfgevallen.

Die variant is inmiddels ontdekt bij een 30-jarige man in San Diego County (Californië). Die zou de VS niet hebben verlaten en moet dus in zijn eigen land besmet zijn geraakt. In Colorado raakte een militair van de Nationale Garde besmet die actief was bij een verpleeghuis in de plaats Simla.

„Er is geen enkele reden om aan te nemen dat die gemeenschap op enige wijze bijzonder is”, zei een epidemioloog in de krant. „Het is volstrekt redelijk om aan te nemen dat het ook op veel andere plaatsen is. We hebben er alleen nog niet naar gezocht.”

BNR bevroeg Kleverlaan naar aanleiding van een ondernemersenquête die zijn stichting samen met ondernemersvereniging ONL uitvoerde. Daaruit bleek dat ruim een kwart van alle bedrijven in acute geldproblemen verkeert sinds de tweede lockdown. Leverancier van bedrijfsinformatie Graydon becijferde daarnaast voor BNR dat ongeveer twee derde van de bedrijven financieel zwak is.

Tegelijkertijd wil bijna de helft van de bedrijven weer investeren, kwam naar voren uit de enquête. Dat zijn ondernemers die zich volgens Kleverlaan goed hebben voorbereid op de tweede lockdown, door bijvoorbeeld te kijken naar online samenwerken en digitaliseren. „Zij geven aan dat zij nu al investeren in groei en dat in 2021 ook zeker willen gaan doen”, aldus Kleverlaan.

Het totale aantal coronabesmettingen komt met de laatste cijfers van donderdagochtend op 1.719.373 te staan. Het aantal Covid-19-patiënten in Duitsland dat aan de ziekte is bezweken steeg afgelopen etmaal met 964. Het totale officiële dodental van de epidemie staat er nu op 33.071.

De Duitse autoriteiten hebben een harde lockdown ingesteld om verdere verspreiding van het virus tegen te gaan. Die blijft tot zeker 10 januari van kracht. Duitsland is inmiddels ook begonnen met het vaccineren van inwoners met het coronavaccin van de bedrijven BioNTech en Pfizer.

Het donderdag goedgekeurde vaccin is ontwikkeld door het staatsbedrijf China National Biotec Group, ofwel CNBG. Het vaccin, dat sinds medio dit jaar met andere experimentele vaccins al voor noodgebruik werd toegestaan in China, kan nu ook op de Chinese markt worden gebracht.

Het groene licht voor bredere inzet onderstreept de ambities van China om internationaal een grote speler te worden in het leveren van vaccins. Het land zal het echter niet makkelijk hebben om het vertrouwen te winnen van de miljoenen mensen die mogelijk van de vaccins afhankelijk zullen zijn. Chinese ontwikkelaars hebben in vergelijking met hun westerse tegenhangers maar beperkt proefdata vrijgegeven, waardoor er twijfels zijn over de transparantie omtrent de effectiviteit en de veiligheid van de vaccins.

CNBG, dat onderdeel is van de Chinese farma-gigant Sinopharm zei woensdag dat zijn vaccin bij 79,3 procent van de proefpersonen effectief was in het voorkomen van Covid-19. Naar aanleiding van proeven in de Verenigde Arabische Emiraten werd nog van 86 procent gesproken.

Het coronavirus stak eind vorig jaar voor het eerst de kop op in de miljoenenstad Wuhan, van waaruit het zich rap verder verspreidde over de hele wereld. Volgens de data van de Johns Hopkins Universiteit is het longvirus in de Volksrepubliek tot dusver bij 95.851 personen vastgesteld, van wie er 4781 zouden zijn overleden. Ook rond die cijfers zijn internationaal veel twijfels over de transparantie, net als over de aanvankelijke aanpak en communicatie vanuit de Chinese overheid aan het begin van de epidemie.

„Komend jaar wordt wel een belangrijk jaar, waarin veel kan veranderen. Inmiddels hebben zo’n 2 miljoen Nederlanders de infectie doorgemaakt, die hebben een vorm van immuniteit voor enige tijd, nemen we aan. We gaan vaccineren in januari, een tweede dosis volgt dan medio februari. Dus vanaf die periode zijn vermoedelijk gedeeltelijke versoepelingen mogelijk door de groepen die ingeënt zijn”, aldus

Van Dissel, die als voorman van het Outbreak Management Team de belangrijkste adviseur van het kabinet is.

„Dat wordt voor ons als OMT ook weer een spannende opdracht: hoe adviseer je precies de goede maatregelen, zodat je kunt versoepelen zonder dat het zo snel weer oploopt? Liever ga je niet weer in een harde lockdown”, zegt hij in de krant.

Volgens de Nijmeegse burgemeester Hubert Bruls, voorzitter van het Veiligheidsberaad van burgemeesters, zijn de kerstdagen in het land rustiger verlopen dan normaal. Maar hij sluit niet dat dat “stilte voor de storm” is. “Het kan zijn dat agressie over coronamaatregelen en beperkingen er tijdens de jaarwisseling uitkomt”, zei hij. Afgesproken is dat handhaven van de openbare orde tijdens de jaarwisseling op de eerste plaats komt, direct gevolgd door optreden tegen geweld tegen hulpverleners. Veel burgemeesters hebben hun inwoners in de
afgelopen dagen nog eens op het hart gedrukt om thuis te blijven, mede omdat de zorg al zwaar overbelast is.

De politie zal optreden tegen het afsteken van vuurwerk, wat dit jaar helemaal verboden is, en tegen te grote groepen bij elkaar, inclusief illegale feesten. Er zullen meer agenten en handhavers op straat zijn dan in andere jaren, als de jaarwisseling ook al geldt als een hoogrisico-evenement. “Want het maatschappelijke ongenoegen is merkbaar in de samenleving.” De politie zegt niks over aantallen agenten die worden ingezet. Sommige politiekorpsen zeggen ook te gaan controleren op te grote festiviteiten bij mensen thuis.

Een aantal gemeenten markeert de overgang naar 2021 met een laser- of lichtshow, ter vervanging van grote vuurwerkspektakels. Omdat die shows tegen de hemel worden geprojecteerd kunnen mensen vanuit hun eigen achtertuin meekijken. Veel kerken in het land luiden donderdagavond kort voor middernacht de klokken om het oude jaar uit te luiden. Op televisie is vanaf 23.50 uur live het Nationale Aftelmoment te zien. Het Aftelmoment wordt uitgezonden vanuit de Johan Cruyff ArenA in Amsterdam.

Ook werden in de laatste 24 uur nog eens 225.671 nieuwe besmettingen vastgesteld. Daarmee komt het zwarte scenario dat aanstaand president Joe Biden en topviroloog Robert Redfield schetsten dichterbij. Zij waarschuwden begin deze maand dat de coronapandemie in de VS tot en met februari mogelijk nog eens 200.000 levens eist in de VS als mensen zich niet beter aan de voorschriften en de maatregelen gaan houden. De vooraanstaande Amerikaanse immunoloog Anthony Fauci waarschuwde zondag dat na de kerstvakantie de coronapandemie nog harder kan toeslaan in zijn land.

De Verenigde Staten zijn van alle landen het hardst getroffen door de coronapandemie. Bij meer dan 19,5 miljoen personen in de VS is het longvirus vastgesteld. Covid-19 werd er al minstens 341.059 personen fataal.

Anthony Fauci kwam woensdag echter ook voorzichtig met een positief vooruitzicht. Hij denkt dat door de onlangs begonnen vaccinatiecampagne allicht in de herfst een mate van groepsimmuniteit wordt bereikt die een gedeeltelijke terugkeer naar de normaliteit toestaat.

Fauci deed de uitspraken in een online-discussie met de Californische gouverneur Gavin Newsom. Die discussie draaide om de gemuteerde variant van het coronavirus die is aangetroffen in het Verenigd Koninkrijk en veel besmettelijker is. Fauci zei „niet verrast” te zijn. „Ze overleven door te muteren. Hoe meer je muteert, hoe meer je repliceert”, zei de topimmunoloog. De meeste mutaties zijn volgens Fauci echter „irrelevant”.

Pfizer “zal alle beschikbare informatie over deze zaak en alle meldingen van bevestigde diagnoses na vaccinatie evalueren”, meldt de farmaceut in een verklaring. “Gebaseerd of de fase 3-studie en de effectiviteitsstudie, biedt het vaccin een mate van bescherming tegen Covid-19 binnen zo’n 10 dagen na de eerste dosis en wordt die bescherming aanzienlijk versterkt na de tweede dosis.”

Volgens Pfizer kan de patiënt besmet zijn geraakt met het coronavirus vlak voor of na de vaccinatie. De 45-jarige verpleger uit Californië, die bij twee ziekenhuizen werkt, zei op 18 december in een bericht op Facebook dat hij het Pfizer-vaccin had gekregen. In de media had hij gezegd dat zijn arm een dag lang pijn deed na de inenting en dat hij verder geen bijwerkingen had ervaren.

Zes dagen later, op kerstavond, werd de verpleger ziek na een dienst op de Covid-afdeling, staat in een rapport. Hij kreeg last van rillingen en later ook van spierpijn en vermoeidheid. Daarop reed hij naar een teststraat en werd hij een dag na Kerstmis positief getest.

Infectieziektendeskundige Christian Ramers zei dat zo’n scenario niet onverwacht is. “We weten van de klinische proeven met de vaccins dat het zo’n 10 tot 14 dagen duurt voor je bescherming opbouwt door het vaccin”, aldus Ramers. “Die eerste dosis geeft je ergens rond de 50 procent, denken we, en je hebt die tweede nodig om rond de 95 procent te komen.”

Dat gebeurde nadat van strategie werd veranderd. „Eerst was de strategie dat de kwetsbaren gevaccineerd zouden worden door arbo- of instellingsartsen”, zegt Tanis in de krant. Vanwege de koelfaciliteiten die nodig zijn om de vaccins van Pfizer te kunnen bewaren, bleek die aanpak onhandig. „Daarom heeft het ministerie ervoor gekozen eerst de zorgmedewerkers in te enten op centrale locaties en de GGD die opdracht te geven. We weten nu zo’n drie à vier weken van deze opdracht.”

„Dat is de werkelijkheid waar wij mee te maken hebben”, aldus Tanis. De GGD’en gingen ervan uit pas veel later aan de beurt te zijn. „We zouden aanvankelijk in augustus beginnen met de gezonde groep tot zestig jaar oud; de laatste fase van de vaccinatiecampagne. We hielden er al wel rekening mee bij te moeten springen en wilden daar eind januari, begin februari klaar voor zijn. Het is dus naar voren getrokken.”

Waar in andere EU-landen al begonnen is met het vaccineren, wordt in Nederland op 8 januari de eerste prik gezet. Tanis verwacht eind februari ongeveer 15.000 zorgverleners uit zijn regio gevaccineerd te hebben. Hij ziet in het buitenland dat er soms foutjes gemaakt worden bij de logistiek of bij de dosering. Dat kan volgens hem ook in Nederland gebeuren. „Maar wij doen het liever zorgvuldig dan dat we dingen onder stoom en kokend water gaan doen waar we nog niet klaar voor zijn. Dan neem ik wel voor mijn rekening dat het een week later begint.”

„Sterker nog: als je vroeg begint maar daarna geen vaart maakt, kan de sterfte wel eens hoger uitvallen dan als je later begint en snel vaccineert”, zegt Van Vliet. Allebei begrijpen ze de kritiek op het beleid, aldus De Telegraaf. Maar de Nederlandse achterstand wordt volgens hen wel erg sterk benadrukt. „Met man en macht wordt eraan gewerkt om de hele bevolking in te enten.”

Zoals veel landen ging ook Nederland er bovendien lang vanuit dat niet het Pfizer-vaccin, maar het vaccin van AstraZeneca, oftewel het Oxfordvaccin, als eerste de eindstreep zou halen, leggen Van Vliet en Van Delden uit. „Aanvankelijk dachten we: het middel van Pfizer zetten we later in, op de GGD-locaties met de grote aantallen. Tegen die tijd hebben we de ouderen al gevaccineerd via de grieproute.

Maar nu blijkt het niet lekker op elkaar te passen.” Het Pfizer-vaccin moet bewaard worden op zeer lage temperatuur en wordt bovendien in grote doses geleverd. Daardoor is het niet gemakkelijk in verpleeghuizen te gebruiken.

Ook in een interview met NU.nl zeggen de twee dat men eerst dacht grotendeels via de structuur van het jaarlijkse griepvaccin te kunnen werken. „Vanuit die gedachte is het heel logisch om te zeggen: we gebruiken het AstraZeneca-vaccin via de infrastructuur waar we in Nederland al veel ervaring mee hebben”, aldus Van Vliet tegen de nieuwssite. Toen bleek dat het Pfizer-vaccin eerder kwam, moest het RIVM de vaccinatiestrategie omgooien, aldus NU.nl.

Van Delden, programmadirecteur vaccinatie Covid-19: „Het is bijsturen op de informatie die je krijgt. Ik zou het liefst één verhaal vertellen: zo gaan we het doen en klaar, maar dat is niet voor elkaar te krijgen omdat de wereld niet voorspelbaar is.”

Ernst Kuipers en Diederik Gommers roepen woensdag opnieuw het kabinet op zorgpersoneel als eerste te vaccineren tegen het coronavirus. „We moeten huisartsen, ambulancepersoneel, verpleegkundigen en ic-personeel zo snel mogelijk vaccineren. Het liefst maandag al beginnen”, zo zei Gommers, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care woensdag in Nieuwsuur.

Vaccinatie is bedoeld, zo zei hij, als bescherming van het individu, ter voorkoming van verspreiding en ter voorkoming van het ontwrichten van de maatschappij. En daar is zorgpersoneel voor nodig. Volgens Kuipers, de voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ), zijn de ziekenhuizen er logistiek goed op ingericht. Het gaat om „enkele tienduizenden mensen”, zo stelde Gommers, „dat is op het totale aantal erg beperkt”. In de vaccinatiestrategie van het kabinet wordt eerst verzorgend personeel in verpleegtehuizen ingeënt, daarna de in die tehuizen wonende ouderen.

De mannen zeggen zich zorgen te maken over het niet afnemende aantal besmettingen en de hoge aantallen mensen met corona die in de ziekenhuizen liggen. Eerder in de tweede golf, begin november, waren er op het piekmoment 2651 Covid-patiënten in het ziekenhuis. „Nu zitten we al boven dat aantal”, aldus Kuipers. „We moeten er rekening mee houden dat het aantal eind volgende week zal stijgen tot 3400.”

De mannen verwachten dat daardoor de planbare reguliere zorg nog meer zal moeten worden uitgesteld.

Het grote probleem is daarbij, zo herhaalden ze, dat er een tekort is aan verpleegkundigen omdat die zelf uitvallen. Coronazorg kun je oprekken door reguliere zorg verder af te schalen, zei Kuipers. „Maar dan kom je op het punt dat je alleen maar acute zorg doet.”

Zorgminister Hugo de Jonge zei eerder naar een mogelijk andere vaccinatiestrategie te willen kijken. Hij zei daar begin volgende week op terug te komen. „Ik heb goed gehoord wat de zorg is in de ziekenhuizen, ik begrijp die ook”, zegt De Jonge. „Ik wil graag kijken hoe we daar een oplossing voor kunnen bedenken, maar ook daarvoor geldt: dat vergt echt even puzzelen.”

Welkom bij dit nieuwe liveblog. Lees het liveblog van woensdag hier terug.