Deze vraag komt de laatste dagen sterk op in Duitsland, waar begin deze week is begonnen met inenten. En het is een logische vraag. Het eerste doel van de vaccinatie is het voorkomen van de ziekte, maar het tweede doel is het slechten van inperkingen.

De Duitse regering wil er echter nog niet aan. Minister Spahn van Volksgezondheid vraagt solidariteit: iedereen wacht op zijn beurt. „Niemand behoort voorrechten te eisen tot iedereen de kans op vaccinatie heeft gehad”, aldus Spahn.

Dit lijkt een legitieme redenering. Het vaccineren begint nu pas op gang te komen, maar het zal nog lang duren voor iedereen is geweest. Voor de regering is het verwarrend om de komende maanden twee of drie soorten burgers te moeten besturen; de geprikten, de nog-niet-geprikten en de prikweigeraars.

Er is nog een andere reden om nog niet te hard van stapel te lopen met voorrechten. De afgelopen dagen mogen de besmettingscijfers dan wat afvlakken, de trend blijft alarmerend. Ziekenhuis St Jansdal in Harderwijk besloot dinsdag tijdelijk tot een opnamestop, en woensdag kwamen andere ziekenhuizen met noodsignalen. Ook is er sinds kort sprake van een mutant van het coronavirus, die vermoedelijk veel besmettelijker is. De Covid-19-epidemie is beslist nog niet voorbij, en daarom is terughoudendheid zeker op zijn plaats.

Toch zal minister Spahn zijn argument dat „niemand voorrechten mag eisen” niet lang kunnen volhouden. Om de eenvoudige reden dat het bezoeken van een restaurant een gewoon recht is, géén voorrecht. De overheid mag in een noodsituatie dat recht wel tijdelijk inperken. Maar zodra de noodsituatie (het gevaar op besmetting) wegvalt, heeft die inperking geen grond meer en moet die van tafel. Zo functioneert de rechtsstaat. Het opheffen van die beperking is daarom totaal iets anders dan het verlenen van een voorrecht.

Als het vaccin doet wat het belooft, is een ingeënt persoon niet meer besmettelijk. Strikt epidemiologisch gezien is er dus geen reden die persoon nog beperkingen op te leggen.

De vraag is wel of we puur epidemiologisch moeten redeneren. Want dan zouden we ook geen mondkapje hebben hoeven dragen en hadden kerkgebouwen met goede ventilatie veel meer mensen mogen uitnodigen. Hier speelt ook maatschappelijke solidariteit mee.

Het is daarom niet verkeerd aan gevaccineerden de komende maanden terughoudendheid te vragen in het gebruikmaken van hun rechten. Maar voor de overheid is het goed om te weten: er komt een moment dat deze discussie niet meer te keren is. Misschien is dat het moment om alle verplichte inperkingen op te heffen en de burger te wijzen op zijn persoonlijke verantwoordelijkheid.