De redactie is een nieuw liveblog begonnen. Deze is hier te lezen.

Ernst Kuipers en Diederik Gommers roepen woensdag opnieuw het kabinet op zorgpersoneel als eerste te vaccineren tegen het coronavirus. „We moeten huisartsen, ambulancepersoneel, verpleegkundigen en ic-personeel zo snel mogelijk vaccineren. Het liefst maandag al beginnen”, zo zei Gommers, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care woensdag in Nieuwsuur.

Vaccinatie is bedoeld, zo zei hij, als bescherming van het individu, ter voorkoming van verspreiding en ter voorkoming van het ontwrichten van de maatschappij. En daar is zorgpersoneel voor nodig. Volgens Kuipers, de voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ), zijn de ziekenhuizen er logistiek goed op ingericht. Het gaat om „enkele tienduizenden mensen”, zo stelde Gommers, „dat is op het totale aantal erg beperkt”. In de vaccinatiestrategie van het kabinet wordt eerst verzorgend personeel in verpleegtehuizen ingeënt, daarna de in die tehuizen wonende ouderen.

De mannen zeggen zich zorgen te maken over het niet afnemende aantal besmettingen en de hoge aantallen mensen met corona die in de ziekenhuizen liggen. Eerder in de tweede golf, begin november, waren er op het piekmoment 2651 Covid-patiënten in het ziekenhuis. „Nu zitten we al boven dat aantal”, aldus Kuipers. „We moeten er rekening mee houden dat het aantal eind volgende week zal stijgen tot 3400.”

De mannen verwachten dat daardoor de planbare reguliere zorg nog meer zal moeten worden uitgesteld.

Het grote probleem is daarbij, zo herhaalden ze, dat er een tekort is aan verpleegkundigen omdat die zelf uitvallen. Coronazorg kun je oprekken door reguliere zorg verder af te schalen, zei Kuipers. „Maar dan kom je op het punt dat je alleen maar acute zorg doet.”

Zorgminister Hugo de Jonge zei eerder naar een mogelijk andere vaccinatiestrategie te willen kijken. Hij zei daar begin volgende week op terug te komen. „Ik heb goed gehoord wat de zorg is in de ziekenhuizen, ik begrijp die ook”, zegt De Jonge. „Ik wil graag kijken hoe we daar een oplossing voor kunnen bedenken, maar ook daarvoor geldt: dat vergt echt even puzzelen.”

“We moeten terugkeren naar volledige beperkingen voor een periode van tenminste een maand”, zei Martin in een televisietoespraak. Hij noemde de situatie “zeer ernstig”.

De nieuwe maatregelen omvatten onder meer sluiting van niet-essentiële detailhandel en sportscholen. De maatregelen gaan donderdagavond in. Martin zei dat het nodig is na een stijging van 61 procent van de bevestigde gevallen in de loop van de afgelopen week.

“We zullen doen wat we moeten doen om het virus te onderdrukken”, zei hij. De minister-president zei verder dat mensen vanaf woensdag middernacht thuis moeten blijven, behalve om te reizen voor werk, onderwijs en andere essentiële doeleinden.
Vanaf woensdagavond zijn geen sociale bijeenkomsten meer toegestaan, ook niet op oudejaarsavond. Kleine bruiloften en begrafenissen kunnen nog wel doorgaan.

De minister-president zei dat de vorige lockdownmaatregelen die voor Kerstmis werden ingevoerd niet langer toereikend waren, vanwege het stijgend aantal besmettingen met het virus in alle leeftijdsgroepen en een “sterke toename van het aantal ziekenhuisopnames”.
Ierland, dat bijna vijf miljoen inwoners telt, registreerde sinds het begin van de pandemie 2226 doden en ruim 90.000 infecties…

Het gaat om een planner, die de organisatie helpt hoe te werken tijdens een crisis, en iemand die advies geeft over het beperken van verspreiding van het coronavirus binnen gebouwen. Ze starten donderdag en zijn tot en met 13 januari beschikbaar.

In totaal heeft Defensie honderd medisch geschoolde militairen beschikbaar. Inmiddels gaan er negentien aan de slag in de veiligheidsregio Groningen.

Die zei woensdag om dertig militairen gevraagd te hebben. Dat zou voldoende zijn om de grootste druk weg te nemen. „De totale druk is groter, maar we realiseren ons dat in andere regio’s de druk net zo groot is, daar houden we rekening mee”, zei een woordvoerder. Minister Ank Bijleveld (Defensie) zei dinsdag dat de vraag groter is dan Defensie kan leveren.

Veel zorginstellingen staan onder zware druk door het toenemende aantal coronapatiënten. Groningen, Twente en Noord- en Oost-Gelderland schreven deze week een brandbrief aan verschillende ministeries. In Twente wordt nog gekeken hoe Defensie kan helpen, aldus een woordvoerder van het ministerie.

Dat heeft de Belgische viroloog Marc Van Ranst gezegd tegen BNR Nieuwsradio.

„Dit is natuurlijk niet de bedoeling. We hebben niet graag dat de Nederlanders op dit moment komen winkelen. De rest van de tijd zijn die hartelijk welkom, maar nu even niet. En eigenlijk geldt dan hetzelfde voor het personeel”, aldus Van Ranst, die verbonden is aan de Katholieke Universiteit Leuven. Hij wijst erop dat de winkels in Nederland dicht zijn omdat er hier relatief veel meer coronabesmettingen zijn dan in België. „Dan hebben we liever dat iedereen, zowel de Belgen als de Nederlanders, even in eigen land blijft.”

BNR wilde de mening van de viroloog horen naar aanleiding van berichten op sociale media dat Nederlandse medewerkers van kledingketen The Sting worden ingezet in filialen in België, onder andere in een drukke winkelstraat in Brussel. The Sting liet per mail aan de radiozender weten dat het gaat om medewerkers die op vrijwillige basis bijspringen in filialen die te maken hebben met onderbezetting.

Was die hulp niet gekomen, dan hadden de winkels noodgedwongen hun deuren moeten sluiten.

Volgens Van Ranst is het niet verboden om Nederlands personeel in België in te zetten. „We zitten in Europa. Alles wat niet expliciet verboden is, is dan toegelaten. Dat wil niet onmiddellijk zeggen dat alles wat toegelaten is ook slim is.”

Vanaf donderdag moet iedereen die terugkomt uit een rode zone en daar meer dan twee dagen verbleef verplicht in quarantaine. Er wordt een test uitgevoerd op dag één en dag zeven. Op Brussels Airport zal de testcapaciteit verder worden uitgebreid, zodat inkomende reizigers zich daar meteen vrijwillig kunnen laten testen. Op de luchthaven van Charleroi en in het station Brussel-Zuid wordt testcapaciteit ontwikkeld.

Er zijn enkele uitzonderingen op de quarantaineregel. Wie een belangrijke functie uitoefent in een essentieel beroep, kan nog steeds gaan werken als hij een verklaring van de werkgever heeft. Voor inwoners in België die om professionele redenen in het buitenland verbleven, is tot 4 januari een uitzondering mogelijk als ze een attest van de werkgever hebben.

„De druk op de ziekenhuizen is enorm en als er wel op grote schaal vuurwerk wordt afgestoken, dan heeft dat grote gevolgen voor de zorg”, waarschuwt de premier. Ook vreest hij dat de coronacijfers de dagen na oud en nieuw oplopen als mensen zich niet houden aan het maximale aantal bezoekers of de 1,5 meter afstand. „Prachtig dat we begin dit jaar applaudisseerden voor de zorg, maar als je écht wilt helpen, hou je je aan alle voorschriften en steek je geen vuurwerk af. Dat is een dringende oproep aan heel Nederland.”

Justitieminister Ferd Grapperhaus waarschuwde ook dat vuurwerk dit jaar echt verboden is en dat men zich aan de regels moet houden. Hij erkent dat het dit jaar waarschijnlijk een „sobere en saaie jaarwisseling” zal worden. „Laten we dat inhalen met een groot feest als Covid voorbij is.” Zelf zegt hij deze jaarwisseling thuis te blijven en te gaan scrabbelen met zijn vrouw.

Het EMA zegt dat er nog aanvullende informatie over de kwaliteit, veiligheid en de effectiviteit van het vaccin noodzakelijk is om een goedkeuring voor de markt te kunnen krijgen. Het bureau heeft AstraZeneca daarom om extra wetenschappelijke informatie gevraagd.

Het geneesmiddelenbureau liet woensdag in een update weten dat er in de afgelopen weken tijdens het zogeheten rolling review vooruitgang is geboekt in de beoordeling van het vaccin, maar dat het waarschijnlijk niet in staat zal zijn om het vaccin komende maand al goed te keuren.

“AstraZeneca heeft in een continue basis data verstrekt en zal nauw blijven samenwerken met het EMA om de start van een formeel goedkeuringsproces te ondersteunen”, zegt een woordvoerder van de farmaceut.

De Gezondheidsraad had geadviseerd om ouderen als eersten te vaccineren tegen corona. Het kabinet koos er echter voor om te beginnen met mensen die in verpleeghuizen werken, omdat het vaccin van Pfizer en BioNTech wordt geleverd in grote pakketten die bij 70 graden onder nul bewaard moeten worden. Dat is eenvoudiger op centrale locaties waar zorgmedewerkers zelf naartoe kunnen reizen. „Kleinschalige distributie is ingewikkeld”, zoals De Jonge het noemt.

Dat het virus rondgaat op basisscholen betekent volgens hem ook dat het kabinet het testbeleid voor jonge kinderen nog eens tegen het licht moet houden. Mogelijk wordt het beleid aangescherpt. Kinderen tot en met zes jaar hoeven bij klachten in principe niet getest te worden. Oudere kinderen tot twaalf jaar mogen wel getest worden, maar voor hen geldt alleen een dringend advies als ze ook koorts hebben of benauwd zijn.

Wat dit betekent voor het mogelijk eerder openen van de basisscholen, maakt het kabinet donderdag bekend. Ze zouden tot 18 januari gesloten blijven, maar de Tweede Kamer heeft premier Mark Rutte opgeroepen te kijken of dat voor basisscholen niet al eerder kan.

De ‘Britse variant’ van het coronavirus is voor zover nu bekend niet schadelijker, maar wel besmettelijker. Zeker elf Nederlanders hebben dit virus opgelopen.

De Jonge zegt dat hij zich „zit te verbijten” als hij de beelden van vaccinaties in de andere landen ziet. „Jongens, hadden wij ook maar in die eerste rit gezeten, natuurlijk wil je dat. Tegelijkertijd geldt: we hebben de keuzes gemaakt zoals we die gemaakt hebben, en ik denk dat dat verantwoorde keuzes zijn.” Volgens de minister zijn alleen Duitsland en Denemarken op grote schaal aan het inenten, en hebben de meeste EU-landen alleen symbolisch de eerste vaccins toegediend. „Dat heb ik heel bewust niet willen doen.”

In Nederland worden de eerste mensen op 8 januari ingeënt. Dat gebeurt in Veghel in Noord-Brabant. „Dat is eigenlijk al heel erg snel”, stelt De Jonge. Volgens de minister gaat Nederland „zo snel als mogelijk, maar ook zo zorgvuldig als nodig”.

Volgens haar is het mogelijk dat veel cafés en restaurants het ondanks de steunmaatregelen van de overheid niet gaan redden en noodgedwongen in de verkoop belanden. „Ik kan het niet uitsluiten, al is het niet door ons nagestreefd. 8000 horeca-instellingen in een stad is een kwetsbaar aantal”, stelt Halsema in het interview met de krant, dat zaterdag in volledige vorm wordt gepubliceerd. „Een bijkomend risico is ondermijning en zwart geld. Anders gezegd: we willen uiteraard de solide ondernemingen behouden en niet dat foute investeerders de zaken in nood overnemen.”

De ondermijningsbrigades zijn in het leven geroepen omdat de gemeente zicht wil houden op de transacties. „We doen dat samen met de Belastingdienst en FIOD, om per aanvraag grondig onderzoek te doen en zo de verdachte signalen eerder op te pakken.” Uit eerdere rapportages vóór corona zou blijken dat meer dan de helft van de horeca onderhands gefinancierd is en daarvan kon bijna de helft worden teruggeleid tot criminele antecedenten.

Tegenover de krant benadrukt Halsema dat Amsterdam meer maatregelen neemt om criminele geldstromen buiten de reguliere economie te houden. „Je moet de bevoegdheden hebben om te handelen. Daarom zijn we ook bezig om de hotels vergunningplichtig te maken om de mensen die er achter zitten te kunnen onderzoeken. Net als we eerder hebben gedaan bij de spyshops, souvenirwinkels en de kleine supermarkten.”

Ziekenhuizen geven bij het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) aan hoeveel patiënten ze behandelen en hoeveel bedden ze nog beschikbaar hebben. Volgens Van Ark houden ziekenhuizen mogelijk „uit behoedzaamheid” een paar bedden zelf achter de hand voor noodgevallen. „Het ene bed hier, het andere bed daar en nog een bed daar, bij elkaar opgeteld kan dat wellicht net de ruimte zijn die we nodig hebben, die ervoor zorgt dat we de komende tijd, totdat we de echte piek hebben, niet over het randje gaan maar dat we net voor het randje blijven”, aldus Van Ark.

Van Ark wil ook meer opvangplekken creëren voor herstelde coronapatiënten, zodat zij het ziekenhuis kunnen verlaten en die bedden voor nieuwe patiënten vrijkomen.

CNV Onderwijs zegt veel signalen te krijgen van onderwijsmedewerkers die zich zorgen maken. Hun bezorgdheid „wordt onder meer ingegeven door de situatie in Bergschenhoek”, zegt een woordvoerder van de bond. Een jonge lerares van een basisschool in die plaats, die het coronavirus had opgelopen, is onlangs overleden.

Bij de lockdown twee weken geleden besloot het kabinet dat alle reguliere en speciale basisscholen en middelbare scholen tot 18 januari dicht moeten blijven. Op verzoek van D66 en GroenLinks zou in de kerstvakantie worden gekeken of het aantal positieve tests genoeg zou dalen om scholen eerder weer open te laten gaan. „Met deze nieuwe varianten lijkt dat nu twijfelachtig”, concludeert CNV.

Het aantal nieuwe besmettingen was met 50.023 iets lager dan een dag eerder. Dinsdag registreerden de autoriteiten een dagrecord van 53.135 nieuwe gevallen. Dat was ook een forse stijging ten opzichte van het oude record van een dag eerder, toen 41.385 nieuwe gevallen waren gemeld.

„We zeggen nu al tegen elkaar dat we keuzes moeten maken en operaties moeten uitstellen, en mensen wel of niet moeten opnemen op de intensive care. Dat is nog niet over leven en dood, dat is zeker nog niet code zwart. Maar als het zo doorgaat, verwachten we dat eind januari”, zegt Gommers.

De intensivist hoopt dat de maatregelen van de lockdown, die twee weken geleden ingingen, langzaamaan beginnen te werken en dat het aantal nieuwe gevallen in de komende dagen begint te dalen. „Je moet er niet aan denken als dat niet gebeurt, dan nog de effecten van kerst en oud en nieuw, en dan nog de gevolgen van de ‘Britse variant’. Dan loopt het de spuigaten uit. Die scenario’s worden gemaakt, maar dan kunnen we helemaal geen acute zorg meer leveren.” Gommers komt met een oproep aan iedereen die ooit in de zorg heeft gewerkt, om te komen helpen. „Ik denk dat we vanaf komende week alle zeilen moeten bijzetten.”

Deze maatregel is nodig omdat de zeer besmettelijke variant van het virus op meer plekken in het land opduikt.

Eerder golden de strengste maatregelen al voor hoofdstad Londen en het gebied eromheen en sinds tweede kerstdag voor grote delen in het zuiden van het land.

Minister van Gezondheid Matt Hancock maakte bekend dat in de Midlands, het noordoosten van Engeland en delen van het noordwesten en het zuidwesten de zwaarste categorie van maatregelen van kracht worden vanaf 00.01 uur donderdag. Hierbij moeten de winkels dicht en zijn ziekenhuizen gesloten voor andere zorg. Gezinnen mogen geen contact hebben met andere gezinnen. Volgens Hancock valt nu driekwart van de Engelse bevolking onder de strengste maatregelen.

„De Nationale Gezondheidsdienst (NHS) staat onder ernstige druk. Er liggen op dit moment meer dan 21.000 mensen in het ziekenhuis vanwege het coronavirus”, zei de minister. „Helaas verspreidt de nieuwe variant van het virus zich snel over het grootste deel van Engeland. Het is daarom helaas noodzakelijk om de strengste regels voor een groter gebied in te voeren.”

Van Ark zegt zich grote zorgen te maken over de druk op ziekenhuizen en andere zorginstellingen. Verschillende instellingen gaven aan dat zelfs kritieke zorg, zoals kankeroperaties, in gevaar komt door het hoge aantal coronapatiënten. Deze week werden zelfs militairen ingezet om de ergste nood te lenigen.

„Ik roep heel Nederland op: houd je aan de maatregelen zodat de instroom in de ziekenhuizen naar beneden kan”, aldus Van Ark. „Ga met z’n tweeën op de bank zitten, doe een spelletje. Ga niet naar buiten.”

De extra vestiging is onder meer geopend om het personeel efficiënter te kunnen inzetten, aldus een woordvoerder. „Bovendien hebben de verpleegkundigen meer overzicht op die derde locatie, omdat dit één grote ruimte is. Op onze twee andere ic-afdelingen is dat niet geval. Die bestaan beide uit meerdere kamers.”

Op de nieuwe ic-afdeling liggen alleen coronapatiënten. Op twee andere ic-locaties liggen zowel Covid19-patiënten als niet-coronapatiënten. „Die liggen uiteraard wel gescheiden van elkaar.”

In de vier voorgaande dagen was het aantal opgenomen patiënten juist met 454 toegenomen. Het aantal patiënten is nog steeds hoger dan de piek van de tweede golf begin november. Het LCPS verwacht ook dat het aantal opgenomen coronapatiënten de komende dagen blijft stijgen.

Het aantal coronapatiënten op de intensive cares steeg afgelopen etmaal wel. De ic-afdelingen namen 64 mensen op en zagen 36 mensen vertrekken. Het is niet bekend hoeveel van hen zijn overleden en hoeveel de ic mochten verlaten omdat hun toestand verbeterde. In totaal steeg het aantal coronapatiënten op de ic’s met 28 naar 702. Dat is het hoogste aantal sinds begin mei.

Verpleegafdelingen namen 289 coronapatiënten op, tegenover 364 mensen die vertrokken. Daardoor daalde het aantal patiënten op die vleugels van 2077 naar 2002.

Door de daling van woensdag hebben ziekenhuizen iets meer ruimte om patiënten op te vangen. In totaal zijn nu ruim 1900 ziekenhuisbedden op ic’s en verpleegafdelingen beschikbaar voor zowel coronapatiënten als mensen met andere klachten, tegen ongeveer 1300 op dinsdag.

Om de druk op ziekenhuizen te verlichten, worden sinds september coronapatiënten verplaatst naar ziekenhuizen in andere regio’s waar nog wel plek is. In de afgelopen 24 uur zijn 21 patiënten verplaatst. Tien patiënten liggen op ic’s in Duitsland, evenveel als op dinsdag. Donderdag is de honderdste dag van verspreiding. In de afgelopen periode zijn 1863 mensen verplaatst naar andere regio’s.

Voor verzorgende Maria Vroegindeweij (45) verliep 2020 heel anders dan gedacht. In een dagboek blikt de ‘coronazuster’ terug.

De vorige twee dagen kwam het dagcijfer uit op ongeveer 7500, en in de dagen daarvoor waren ruim 9000 besmettingen per etmaal aan het licht gekomen.

De GGD doet geen onderzoek naar de doodsoorzaak van de jonge onderwijzeres die vorige week stierf, terwijl ze corona had. De dienst beperkt zich tot een onderzoek naar de uitbraak. Of haar dood iets met corona te maken had, is ook helemaal niet bekend. Mocht de familie door een andere instelling een onderzoek willen, dan worden daarover om privacyredenen in ieder geval door de GGD geen mededelingen gedaan.

Overigens is niet duidelijk of de juf getroffen was door het ‘gewone’ virus of door de ‘Britse variant’.

Eind november werd op de RKBS Willibrord de eerste coronabesmetting geconstateerd. Sindsdien is het aantal opgelopen naar tientallen gevallen onder leerkrachten en leerlingen. Eerder deze week bleek het in vijf gevallen om de ‘Britse variant’ te gaan.

Over de ‘Britse variant’ van het coronavirus is nog veel niet duidelijk, zoals het effect op kinderen. Onderzoek naar de ontwikkelingen en besmettingen op de school in Bergschenhoek kan helpen de vragen te beantwoorden. Het Erasmus MC werkt mee aan het onderzoek.

De GGD en de school riepen dinsdag samen mensen op om te komen voor een test: het personeel en de kinderen van de school, hun huisgenoten en andere betrokkenen.

Reisorganisaties en vakantieparken merken dat Nederlanders voorsorteren op de mei- en zomervakanties.

Lees ook

Vakantiegangers oriënteren zich nu al op de zomer

Vaccineren ligt in Frankrijk gevoelig. In een recente peiling van Ipsos Global Advisor komt naar voren dat 40 procent van de Franse bevolking zich wil laten inenten tegen het coronavirus. Dat percentage ligt veel hoger in China (80 procent), het Verenigd Koninkrijk (77 procent) en de Verenigde Staten (69 procent).

Frankrijk gebruikt net als andere EU-landen het coronavaccin van Pfizer en BioNtech. De regering geeft prioriteit aan het beschermen van inwoners van verpleeghuizen. Sommige experts uiten kritiek op de uitvoering van dat beleid en ook op sociale media wordt gemord.

Een bron bij het ministerie van Volksgezondheid benadrukte tegenover persbureau AFP dat er geen probleem is met de bevoorrading. „We beginnen voorzichtig. Daarna voeren we het op en gaan we op heel grote schaal vaccineren”, aldus de anonieme medewerker, die benadrukte dat „we geen 100 meter sprinten, maar een marathon lopen”. De autoriteiten hebben volgens die bron ook te maken met „grote scepsis” onder de bevolking.

Ook minister Olivier Véran van Volksgezondheid probeerde de kritiek te pareren. Hij zei dinsdagavond op televisie dat de tijd wordt genomen om mensen te overtuigen van de noodzaak zich te laten vaccineren. Hij sprak de verwachting uit dat Frankrijk zijn internationale achterstand eind januari heeft ingelopen.

Niet alleen in Frankrijk wordt volop gediscussieerd over het vaccinatiebeleid. Ook in Nederland klinkt kritiek op de overheid. Voormalig directeur van het Centrum Infectieziektebestrijding van het RIVM Roel Coutinho noemt het „verbijsterend” en „ook een beetje beschamend” dat Nederland als laatste in de Europese Unie begint met vaccineren tegen het coronavirus.

De oude man woonde volgens plaatselijke media in een verzorgingstehuis in de agglomeratie van de stad Luzern en was over het algemeen fysiek gezond. Hij was dement en kon niet tegen griepprikken. Hij werd kerstavond ingeënt zonder raadpleging van zijn huisarts die wist dat de man geen griepprikken verdroeg.

De man overleed vijf dagen later, nadat hij vanaf 26 december over pijnen had geklaagd en zijn bloeddruk was afgenomen. Er is nog geen causaal verband aangetoond tussen het sterfgeval en het vaccin, maar het zorgt in Luzern al voor politiek beroering. In Luzern is afgelopen week begonnen met het vaccineren van mensen in verzorgingstehuizen. Bestuurders in het kanton waren erg blij met de snelle start van de vaccinatiecampagne.

Duitsland heeft in enkele dagen tijd ruim 60.000 mensen gevaccineerd tegen het coronavirus. Minister van Volksgezondheid Jens Spahn zei volgens Duitse media dat de grootste vaccinatiecampagne in de Duitse geschiedenis succesvol van start is gegaan.

Duitsland begon afgelopen weekend met inenten met het vaccin van BioNTech en Pfizer, het enige coronavaccin dat tot dusver is goedgekeurd in de EU. Spahn zei dat de snelle ontwikkeling van een middel tegen het besmettelijke virus reden is voor „dankbaarheid en trots”. Nederland is het enige EU-land dat nog niet is begonnen met het vaccineren van mensen.

Het Verenigd Koninkrijk was in Europa koploper met de goedkeuring van het Pfizer-vaccin. Daar hebben volgens Britse media inmiddels al zo’n 600.000 mensen een prik gehad. EU-landen hebben gewacht tot de Europese toezichthouder, het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA), groen licht had gegeven voor het gebruik van dat middel.

De Britse autoriteiten keurden woensdag ook een tweede coronavaccin goed. Het gaat om een middel van Oxford en AstraZeneca. De Europese Unie heeft daar namens de lidstaten ook honderden miljoenen doses van besteld, maar er zou bij het EMA nog geen formeel verzoek zijn ingediend om het middel goed te keuren voor gebruik in de EU.

De plaatsvervangend directeur van het EMA, Noel Wathion, heeft eerder gewaarschuwd dat het nog wel even kan duren voordat het middel wordt goedgekeurd voor gebruik. „De gegevens die wij momenteel hebben, volstaan zelfs niet om het AstraZeneca-vaccin een voorwaardelijke vergunning te geven”, zei hij tegen de Belgische krant Het Nieuwsblad.

Defensie zet zeventien militairen in een Gronings verpleeghuis in om het personeel daar te ontlasten. Het gaat om verpleeghuis Veldspaat van zorginstelling Dignis, laat het ministerie weten.

De militairen gaan deze week nog aan de slag, en blijven in principe tot 19 januari. Defensie heeft in totaal 100 medisch geschoolde mensen beschikbaar om bij te springen in zorginstellingen. Eerder woensdag werd al bekend dat tien militairen de komende tijd aan het werk gaan in zorghotel Chrysant in Apeldoorn.

De druk van coronapatiënten trekt een zware wissel bij veel zorginstellingen. In de regio’s Groningen, Noord- en Oost-Gelderland en Twente luidden instellingen deze week de noodklok vanwege personeelsproblemen. In Twente wordt nog gekeken hoe Defensie kan helpen, aldus een woordvoerder van het ministerie.

Het is te vroeg om de scholen half januari weer te openen. Zo’n besluit kan leiden tot het oplaaien van het aantal coronagevallen, waarschuwt het zogeheten Red Team. Dat is een onafhankelijke groep deskundigen die ongevraagd advies geeft over de corona-aanpak. Het team wil een kritische tegenhanger van het Outbreak Management Team zijn.

Het Red Team maakt zich zorgen over twee nieuwe mutaties van het coronavirus. In Groot-Brittannië en in Zuid-Afrika zijn onlangs nieuwe versies van het virus opgedoken, die inmiddels ook in Nederland en andere landen zijn vastgesteld. De ‘Zuid-Afrikaanse variant’ maakt jongeren mogelijk ernstiger ziek dan de eerdere versies. Bovendien is het niet duidelijk of de ontwikkelde coronavaccins wel bescherming bieden tegen die variant.

Als kinderen weer naar school gaan, kan het coronavirus zich daar ongecontroleerd verspreiden en dat zou volgens het Red Team „gelijk staan aan spelen met vuur, een vuur dat niet alleen voor Nederland een gevaar oplevert, maar wereldwijde consequenties kan hebben”. Jongeren gelden over het algemeen als een groep met weinig coronarisico’s, maar zij kunnen anderen wel besmetten. „Kinderen en jongeren leven niet in isolatie van de oudere generaties. Zij leven ook samen in huishoudens met ouders die potentieel een kwetsbare gezondheid hebben en/of mantelzorger zijn voor hún ouders.”

De onduidelijkheid over de vaccinatieplannen van het kabinet „irriteert” de ouderenbond ANBO. „Het plan van aanpak gaat maar heen en weer. Wees nou eens duidelijk. Snelheid is belangrijker dan deze discussie”, zegt een woordvoerder.

„Het is onduidelijk wie met welk vaccin, wanneer aan de beurt is”, zegt de woordvoerder. Volgens hem hebben mensen er begrip voor als er keuzes worden gemaakt op basis van welk vaccin beter geschikt is voor een doelgroep, of vanwege de logistiek. „Over het Moderna-vaccin is bij ons nog onduidelijk of het goed werkt bij ouderen, bijvoorbeeld.” Maar bovenal stelt de ANBO: „Het zwalken in het plan is misschien wel te verklaren, maar geeft onrust. Als in het plan duidelijk is dat kwetsbare ouderen thuis moeten wachten op mensen in verpleeghuizen, als dat een helder verhaal is en goed gecommuniceerd, hebben mensen er begrip voor en ontstaat er geen onrust.”

Het kabinet kijkt of thuiswonende ouderen mogelijk eerder kunnen worden gevaccineerd dan was gepland. Zij kunnen naar één van de priklocaties komen, waar het Pfizer/BioNTech-vaccin goed kan worden opgeslagen. Daarom zouden zij in de eerste vaccinatiegroep geplaatst kunnen worden. „Als je genoeg van het vaccin hebt, dan helemaal goed, gaan met die banaan. Maar nu is het iedere dag weer anders, het zwalkt. Stick to your plan”, vat de woordvoerder van de ANBO het gevoel onder ouderen samen.

Van de zelfstandige behandelcentra (zbc’s) van Nederland zijn maar zo ’n 200 verpleegkundigen inzetbaar in een regulier ziekenhuis. Zij betekenen „minder dan een druppel op een gloeiende plaat” als ze worden ingezet voor de zorg aan coronapatiënten. De zelfstandige klinieken kunnen meer betekenen als ze patiënten overnemen van de reguliere ziekenhuizen die nu nog in staat zijn om andere en minder dringende patiënten te helpen. Dan komt daar capaciteit vrij.

Dat zegt de woordvoerder van de vereniging Zelfstandige Klinieken Nederland (ZKN). Het overnemen van personeel ligt wel „voortdurend” op tafel tijdens de overleggen met diverse partijen, vertelt hij.

Volgens de zegsman zijn er al „mooie voorbeelden” van zelfstandige klinieken die patiënten (gaan) overnemen, zoals Equipe Zorgbedrijven en de Bergman Klinieken die patiënten opvangen van het OLVG-ziekenhuis in Amsterdam. Daarvoor moeten ook budgetten worden overgeheveld van de een naar de ander en daarover wordt gesproken met verzekeraars.

Het „handjevol” verpleegkundigen in de zelfstandige behandelcentra is intussen wel van wezenlijk belang voor het doorwerken van de zbc’s, die anders stil zouden komen te liggen, terwijl ze nu nog 110.000 mensen per maand helpen.

Tijdens de eerste golf gaven de zelfstandige klinieken materialen aan de ziekenhuizen, die door de coronacrisis spullen als maskers tekort kwamen, waardoor ze toen zelf ook al niet verder konden, aldus de woordvoerder.

Dat Groot-Brittannië groen licht heeft gegeven voor het coronavaccin van de Brits-Zweedse farmaceut AstraZeneca en de Universiteit van Oxford, en Europa nog niet, komt door een andere aanpak. Londen heeft toestemming gegeven voor noodgebruik, Europa vindt het beter om te kiezen voor een voorlopige handelsvergunning, en die is nog niet aangevraagd door AstraZeneca.

Bij zo’n handelsvergunning is er meer controle op de effectiviteit van het middel en de bijwerkingen, legt het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) uit. De waakhond gaat over de toelating van vaccins en geneesmiddelen tot de Nederlandse markt, in overleg met het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) in Amsterdam.

Het EMA gaf eerder wel groen licht voor het vaccin van Pfizer en BioNTech en besluit binnenkort over toelating van het middel van Moderna. Die hebben een handelsvergunning aangevraagd. AstraZeneca zit in de stap ervoor, de zogeheten rolling review. Daarbij kijkt het EMA mee met het lopende onderzoek van AstraZeneca.

Eerder maakte de plaatsvervangend directeur van het EMA, Noel Wathion, al duidelijk dat het nog wel even duurt voor het vaccin van AstraZeneca en Universiteit van Oxford in de Europese Unie wordt goedgekeurd.

Met de goedkeuring in het Verenigd Koninkrijk van het coronavaccin van de Universiteit van Oxford en de farmaceut AstraZeneca dient zich een belangrijke concurrent aan op de coronavaccinmarkt. Het Britse vaccin kost hooguit 2,5 euro per dosis en kan, net als het drie keer duurdere vaccin Spoetnik V uit Rusland, gewoon in de koelkast worden bewaard.

Het reeds op grote schaal in gebruik genomen Amerikaans-Duitse vaccin van Pfizer/BioNTech is naar schatting vijf keer duurder per dosis en moet diep worden ingevroren op een temperatuur van min 70 graden. In Groot-Brittannië hebben al 600.000 mensen een Pfizer-vaccin gehad. Nu willen de Britse gezondheidsautoriteiten 4 januari beginnen met inentingen met het Britse vaccin. Het land kan voor het einde van maart over in totaal veertig miljoen doses beschikken. Er zijn overigens al zestig miljoen meer doses besteld bij Oxford/AstraZeneca door de Britse overheid.

Volgens de baas van Oxford/AstraZeneca, Pascal Soriot, werkt het vaccin momenteel ook tegen de in Engeland opgedoken nieuwe versie van het coronavirus. Maar er wordt volgens hem constant aan het vaccin gewerkt om op alles voorbereid te zijn.

De betaalde prijzen voor vaccins zijn vaak in nevelen gehuld. De grote farmaceuten willen niet dat openbaar wordt welke kortingen ze bepaalde afnemers hebben gegeven. En klanten zoals de EU of nationale regeringen hebben politieke aarzelingen bij veel ruchtbaarheid over hun peperdure ‘vaccin shoppen’.

Volgens eerder in Belgische media uitgelekte cijfers betaalt de EU zeer uiteenlopende ‘vriendenprijzen’ voor vaccins. Van bijna 1,80 euro voor een dosis van Oxford/AstraZeneca tot bijna 15 euro voor een dosis Moderna. Op een door de BBC gepubliceerde geschatte prijslijst is een vaccin van Moderna 27 euro per dosis. Een dosis van Pfizer/BioNTech kostte de EU naar verluidt 12 euro, terwijl die op de gewone vaccinmarkt 16,30 euro zou moeten kosten.

Het ziekenhuis St Jansdal in Harderwijk is weer open. De opnamestop bij de spoedeisende hulp is woensdagochtend om 10.00 uur opgeheven. Het ziekenhuis besloot dinsdagavond de deuren te sluiten omdat de afdeling spoedeisende hulp vol lag met coronapatiënten, wachtend op een bed op een verpleegafdeling.

Andere ziekenhuizen hebben dinsdagavond patiënten van het St Jansdal overgenomen en in de nacht kwamen er geen nieuwe coronapatiënten bij.

Tientallen Nederlandse ziekenhuizen kunnen een deel van de zogenoemde ’kritisch planbare zorg nu al niet meer verlenen. Het gaat om zorg die binnen zes weken moet worden gegeven, zoals operaties en behandelingen wegens kanker. Dat blijkt uit meldingen die de ziekenhuizen doen bij de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Die publiceert later woensdag de wekelijkse rapportage.

Het aantal ziekenhuizen dat zich meldt met dit soort problemen is stijgende. Het was de bedoeling van het kabinet dat hooguit niet-spoedeisende planbare zorg zou worden stilgelegd wegens de stijgende druk op de ziekenhuizen en hun personeel door de coronacrisis. Het gaat om ingrepen die wel wat langer dan zes weken kunnen wachten, zoals heupoperaties. Dringender zorg moet doorgaan.

Er zijn circa negentig ziekenhuizen in Nederland, verspreid over verschillende locaties.

Tien medisch geschoolde militairen gaan vanaf woensdag aan de slag in een zorghotel in Apeldoorn. Dat maakt het ministerie van Defensie bekend. Het zijn de eerste tien van een groep van honderd militairen die beschikbaar zijn om de zwaar belaste zorgsector te ondersteunen.

De militairen worden ingezet in Zorghotel Chrysant, waar coronapatiënten verblijven die thuis niet de nodige zorg kunnen ontvangen. De instelling moest afgelopen week vanwege personeelsproblemen het aantal beschikbare bedden al terugschroeven van 32 naar 15, berichtte de Stentor.

De militairen worden dan ook ingezet als „extra handen aan het bed”, aldus Defensie. Ze gaan in principe tot 19 januari aan de slag.

De Britse autoriteiten hebben groen licht gegeven voor het gebruik van het coronavaccin van Oxford en AstraZeneca. Het gaat om het tweede coronavaccin dat is goedgekeurd door toezichthouder MHRA. In het Verenigd Koninkrijk zijn al honderdduizenden mensen ingeënt met een middel van Pfizer en BioNTech.

Het coronavaccin van Oxford en AstraZeneca hoeft, in tegenstelling tot het Pfizer-vaccin, niet op extreem lage temperaturen te worden opgeslagen. Dat maakt grootschalige distributie van het middel een stuk eenvoudiger. Zo kan het middel laagdrempeliger worden gebruikt in bijvoorbeeld verpleeghuizen of huisartsenposten.

Een ander logistiek voordeel voor de Britten is volgens Sky News dat het middel ook wordt geproduceerd in het Verenigd Koninkrijk. Bovendien zou het coronavaccin goedkoper zijn dan vergelijkbare middelen. Een dosis kost volgens de nieuwszender ongeveer evenveel als „een kop koffie”.

De Britse premier Boris Johnson noemde de goedkeuring van het vaccin een „triomf voor de Britse wetenschap”. Hij zei op Twitter dat „we zo snel mogelijk, zo veel mogelijk mensen zullen vaccineren”. Zijn minister van Volksgezondheid Matt Hancock reageerde ook opgetogen en zei dat op 4 januari wordt begonnen met de uitrol van het vaccin.

De EU heeft ook honderden miljoenen doses besteld van het vaccin van Oxford en AstraZeneca. Het middel moet nog wel worden goedgekeurd door het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA), dat eerder deze maand groen licht gaf voor het gebruik van het Pfizer-vaccin.

Het is zeer de vraag of het EMA het AstraZeneca-vaccin op korte termijn zal goedkeuren. „De gegevens die wij momenteel hebben, volstaan zelfs niet om het AstraZeneca-vaccin een voorwaardelijke vergunning te geven”, zei de nummer twee van het geneesmiddelenbureau onlangs tegen de Belgische krant Het Nieuwsblad.

In Duitsland zijn in 24 uur tijd 1129 sterfgevallen door het coronavirus gemeld. Het is de eerste keer dat het dagelijkse dodental door de pandemie boven de 1000 uitkomt. Het vorige record stamde van vorige week woensdag. Toen registreerden de autoriteiten de dood van 962 coronapatiënten.

Sinds het begin van de pandemie zijn in Duitsland meer dan 1,6 miljoen besmettingen vastgesteld. Het officiële dodental staat op ruim 32.000. Het Robert Koch Instituut (RKI), de Duitse tegenhanger van het RIVM, maakte naast de stijging van het dodental ook melding van 22.459 nieuwe coronabesmettingen.

De stijging van het aantal sterfgevallen en besmettingen leek de afgelopen dagen juist opvallend laag uit te vallen. Dat kwam naar verluidt doordat sommige lokale overheden tijdens de kerstdagen geen gegevens doorstuurden.

De Duitse autoriteiten hebben een lockdown ingesteld om verdere verspreiding van het virus tegen te gaan. Die blijft tot zeker 10 januari van kracht. Duitsland is inmiddels ook begonnen met het vaccineren van inwoners met het coronavaccin van de bedrijven BioNTech en Pfizer.

In de Verenigde Staten is een aankomend Congreslid overleden aan het coronavirus. Het gaat om de 41-jarige Luke Letlow, een Republikein uit Louisiana. Niet eerder overleed volgens de krant The Washington Post zo’n hooggeplaatste Amerikaanse politicus aan de gevolgen van een coronabesmetting.

Letlow maakte op 18 december bekend dat hij positief had getest op het virus. Hij belandde vervolgens in het ziekenhuis. Gouverneur John Bel Edwards van Louisiana reageerde bedroefd op het nieuws over de dood van Letlow. Hij zei het vooral verschrikkelijk te vinden voor de nabestaanden. De aankomende parlementariër had een vrouw en twee jonge kinderen.

In de VS zijn volgens officiële cijfers zo’n 337.000 mensen overleden aan het coronavirus. Ook zijn bijna 20 miljoen besmettingen geregistreerd. Letlow is volgens The New York Times voor zover bekend de eerste gekozen functionaris van de federale overheid die bezwijkt aan het virus. Hij zou toetreden tot het Huis van Afgevaardigden en had zondag de ambtseed moeten afleggen.

Privéklinieken in Gelderland moeten hun werk neerleggen en meehelpen in de strijd tegen corona. Dat vindt Ton Heerts, burgemeester van Apeldoorn en voorzitter van de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland, aldus Omroep Gelderland. “We hebben iedereen nodig, het is heel ernstig.”

Het zorghotel in Gaanderen ligt vol en in Apeldoorn is Defensie dinsdag geweest om mogelijk te helpen bij de zorg voor patiënten met corona. “We hebben in Noord- en Oost-Gelderland drie zorghotels om de zorg in de ziekenhuizen te ontlasten, maar we lopen nu ook tegen de grenzen aan van beschikbaar personeel.”

Heerts: “Vandaar mijn oproep aan medewerkers in privéklinieken om bij te springen. Ze zijn heel erg hard nodig.”

De verkozen Amerikaanse president Joe Biden heeft dinsdag gezworen dat hij zich uitermate zal inspannen om Covid-19 te bestrijden, zodra hij in functie is. Hij zei in een toespraak over de coronacrisis vanuit zijn woonplaats Wilmington (Delaware) dat de vaccinatiecampagne van president Donald Trump tekortschiet.

„Het distributieplan van de regering Trump loopt ver achter”, aldus Biden. De aankomend president zei dat ongeveer 2,1 miljoen Amerikanen zijn gevaccineerd, beduidend minder dan de 20 miljoen die Trump tegen het einde van het jaar had beloofd. „Ik ga hemel en aarde bewegen om ons in de juiste richting te krijgen.”

Na een briefing door deskundigen beloofde Biden dat hij als president de „grootste operationele uitdaging die we ooit als natie hebben gehad” zou aangaan om de ziekte te bestrijden, die wereldwijd meer dan 1,7 miljoen levens heeft geëist.

Biden, die op 20 januari in functie treedt, bevestigde dat hij zich zou beroepen op een wet op de defensieproductie, die stamt uit de tijd van de Korea-oorlog om de industrie te verplichten om de productie van vaccins voor de overheid op te voeren.

Hij vroeg ook smekend aan de Amerikanen om mondmaskers te dragen om de verspreiding van het coronavirus te voorkomen en zei dat hij gezichtsbedekking verplicht zal stellen op plekken waar de federale overheid de bevoegdheid hiertoe heeft, zoals in vliegtuigen.

„We gaan er ook voor zorgen dat de vaccins eerlijk verdeeld worden, zodat iedereen er een kan krijgen, ongeacht de huidskleur of woonplaats.” Hij sprak het vertrouwen uit in een terugkeer naar normaal in 2021, maar niet onmiddellijk. „We zien misschien nog geen verbetering tot we ver in maart zijn, want het zal enige tijd duren voor ons reactieplan op Covid zichtbare vooruitgang zal laten zien”, zei Biden.

„De volgende weken en maanden zullen heel moeilijk zijn, een zeer moeilijke periode voor onze natie, misschien het moeilijkst van deze hele pandemie.”

De meer besmettelijke Britse variant van het coronavirus is nu ook in de Amerikaanse staat Colorado bij iemand aangetroffen. Dat zegt gouverneur Jared Polis dinsdag. Het gaat om de eerste bekende detectie van het gemuteerde virustype in de Verenigde Staten.

„Vandaag ontdekten we Colorado’s eerste geval van de Covid-19-variant B.1.1.7, dezelfde variant die ontdekt was in het Verenigd Koninkrijk,” schreef Polis op Twitter. De coronavirusvariant werd gevonden bij een jongeman die op dat moment in isolatie zat en niet recentelijk had gereisd.

De nieuwe coronavariant kan aanzienlijk besmettelijker zijn. Nadat de mutatie bekend werd, hadden de meeste EU-landen besloten om het reizen van en naar Groot-Brittannië grotendeels te beperken om de verspreiding ervan te voorkomen. Het gemuteerde virustype is ook in andere landen, waaronder Nederland, ontdekt.

Een jonge lerares van de basisschool in Bergschenhoek, waar de Britse variant van het coronavirus is opgedoken, is onlangs overleden. Het is niet bekend of haar overlijden het gevolg is van het virus. Wel was ze enkele weken geleden positief getest op het virus, bevestigt voorzitter Saskia Schenning van de Laurentius Stichting, waar de school onder valt, aan verschillende media.

„Het is vreselijk”, zegt Schenning in De Telegraaf. „Ze had positief getest, dat klopt. Haar overlijden is wel onverwachts gebeurd.” De scholenkoepel noemt het op zijn website „ongelofelijk” dat de lerares, „in de bloei van haar leven, die haar school en onze stichting zo’n warm hart toedroeg, er opeens niet meer is”. Volgens regiozender Rijnmond was ze 38 jaar oud.

Eind november werd op de RKBS Willibrord de eerste coronabesmetting geconstateerd. Sindsdien is het aantal opgelopen naar veertig coronagevallen onder docenten en leerlingen. Bij vijf van hen gaat het om de variant van het coronavirus die uit het Verenigd Koninkrijk afkomstig is en waarschijnlijk besmettelijker, maar niet dodelijker is. Of de overleden lerares besmet was met de Britse variant is niet bekend.

Dinsdag zijn alle docenten van de basisschool, alsook de leerlingen, hun ouders en broers en zussen door de GGD gevraagd zich te laten testen. Bij de testlocatie op het vliegveld Rotterdam The Hague Airport wordt voor hen een speciale teststraat opengesteld, meldt de GGD Rotterdam-Rijnmond die samen met het Erasmus MC de uitbraak op de school onderzoekt.

De GGD wil de uitbraak verder in kaart brengen en laat weten vaker aanvullend onderzoek te doen bij een opvallende uitbraak. Het onderzoek bestaat ook uit een uitgebreid bron- en contactonderzoek onder de besmette personen. Daarnaast worden leerlingen, ouders en docenten gevraagd een vragenlijst in te vullen.

Het Outbreak Management Team (OMT), dat het kabinet adviseert over de aanpak van de corona-uitbraak, komt woensdag weer bij elkaar. Het overleg gaat onder meer over de ‘Britse variant’ van het virus, een nieuwe mutatie die onlangs is opgedoken.

De ‘Britse variant’, zo genoemd omdat de mutatie voor het eerst in Groot-Brittannië is vastgesteld, is besmettelijker dan andere versies van het coronavirus. Zeker elf mensen in Nederland hebben de variant opgelopen, maar het werkelijke aantal zou weleens hoger kunnen liggen. Het gevolg van de hogere besmettelijkheid kan zijn dat het aantal nieuwe gevallen voorlopig hoog blijft, en dat kan gevolgen hebben voor de toch al torenhoge druk op ziekenhuizen.

De agenda van de bijeenkomst is niet bekendgemaakt, dus het is niet duidelijk wat nog meer ter sprake komt. Ook is niet bekend wie allemaal bij het overleg aanwezig zijn. Mogelijk praat het OMT ook over de druk op verpleeg- en verzorgingshuizen. Groningen, Twente en Noord- en Oost-Gelderland hebben gevraagd om hulp van het leger om te voorkomen dat ouderen zelfs de minimale zorg, zoals wassen en het toedienen van medicijnen, misschien niet meer kunnen krijgen.

De corona-app, die inmiddels ruim vier miljoen keer is gedownload op smartphones, heeft inmiddels geleid tot 6400 positieve testuitslagen. Dat blijkt uit de laatste cijfers van het ministerie van Volksgezondheid, schrijft Trouw.

Het is de vraag of dat veel of weinig is. Bij de ontwikkeling van de CoronaMelder is nooit een doelstelling geformuleerd, waardoor niet snel van succes of mislukking kan worden gesproken.

Volgens het ministerie behoort de CoronaMelder tot de top-3 van meest gebruikte corona-apps in Europa. In Nederland staat de app, die op 10 oktober landelijk werd ingevoerd, bij een kwart van de bevolking op de telefoon.

De gebruiker van de CoronaMelder krijgt een melding als hij minstens vijftien minuten in de nabijheid is geweest van een andere deelnemer die later corona blijkt te hebben. Volgens het ministerie gaven tot nu toe bijna 79.000 mensen via de app aan positief te zijn getest op corona. Dit gebeurt de laatste weken in toenemende mate.

Van de mensen die via de app een waarschuwing ontvingen, lieten 73.000 mensen zich testen op corona. Dit aantal groeide de laatste weken welhaast explosief, met een dip tijdens kerst.

De lengte en de duur van de files op de Nederlandse wegen is dit jaar met 63 procent gedaald. Dit concludeert de ANWB op basis van de jaarlijkse filecijfers. In de eerste twee maanden van het jaar constateerde de ANWB nog een flinke toename van de files met zo’n 20 procent. Ook de afgelopen twee jaar was sprake van forse filegroei.

De oproep van het kabinet op 15 maart zoveel mogelijk thuis te werken en zo min mogelijk te reizen, had direct effect op het verkeer. De vaak dagelijkse files bij de beruchte knelpunten waren plots verdwenen.

Door het mooie weer ontstonden overdag in het voorjaar en in de zomer wel meer files. Tijdens de zomervakantie was het overdag zelfs drukker dan vorig jaar. Volgens de ANWB komt dit deels doordat Nederlanders in eigen land de vakantie doorbrachten.

De ANWB noteerde op dinsdag 28 januari een record-avondspits van 951 kilometer. De files op de Afsluitdijk, waar werkzaamheden zijn, voeren dit jaar de file top 10 aan. Op de tweede plaats staat de N3 bij Dordrecht. De A27 tussen Lexmond en Werkendam staat op de derde plaats.

Het coronavaccin van de Chinese farmaceut Sinopharm is voor 79,34 procent effectief. Het bedrijf heeft dat woensdag bekendgemaakt. Het resultaat is gebaseerd op de zogeheten klinische fase-3-proeven die in de afgelopen periode zijn uitgevoerd. Maar de details daarvan zijn niet bekendgemaakt, zoals het aantal gevaccineerden en besmettingen.

Het bedrijf wil nu officiële goedkeuring aanvragen bij de Chinese gezondheidsautoriteiten, al is in China al een fors aantal mensen met het vaccin gevaccineerd via een noodprogramma.

Een effectiviteit van ruim 79 procent is lager dan de 95 procent van het vaccin van Pfizer en BioNTech dat sinds kort door de Europese Unie is goedgekeurd. Ook dat van Moderna dat mogelijk binnenkort in Nederland wordt toegelaten is met 94 procent efficiënter.

Het vorige liveblog is hier terug te lezen.