Het ”Komt allen tezamen” is nu moeilijk uit te leggen
Het wordt een sfeerloze Kerst, als je de media mag geloven. Het is niet eens toegestaan om op straat glühwein-to-go te verkopen. En gourmetten met z’n drieën, daar is toch niets aan?
Kerst is het moment in het jaar waarop de kloof tussen wereld en kerk het diepst is. Pasen, de gedenkdag van Christus’ opstanding, kent wel een wereldse evenknie maar die twee lijken in de verste verte niet op elkaar. Halloween is een afgrijselijk feest, maar christenen kunnen dat eenvoudig negeren. De wereldse viering van Kerst is echter een mengelmoes van Bijbelse symboliek en een onchristelijke denkwereld. Sterren, engelen en een stal lijken moeiteloos te combineren met kerstmannen, rendieren en een arrenslee.
Christenen mogen zich wel afvragen of ze hebben bijgedragen aan deze beeldvorming. Deels ontstond die natuurlijk vanuit restanten van de christelijke wortels van dit land. Maar welke boodschap geven christenen nu aan de samenleving om dit verwarrende beeld bij te stellen? Deze week hoort de seculiere wereld vooral twee tegenstrijdige signalen. Allereerst: het RIVM becijfert dat van de tien ergste coronabrandhaarden er negen in christelijke gemeenten te vinden zijn. Maar vanuit -sommige- kerken in deze gemeenten klinkt: „Wij komen toch met grote groepen bij elkaar, want het is veilig en de goddelijke opdracht gaat boven de oproep van minister Grapperhaus!” Natuurlijk zijn kerken niet in de eerste plaats verantwoording verschuldigd aan de samenleving, maar het organiseren van een dienst met honderden kerkgangers op een doordeweekse dag -ook al is het Kerst- is toch moeilijk uit te leggen?
En dat al die kerken verschillende accenten leggen, maakt het er ook niet eenvoudiger op - of dat nu gebeurt in gesprekken langs de deur, een folder in de brievenbus, een filmpje op de website of een interview in de media. Het zou al helpen als dan steeds de diepste betekenis van het Kerstfeest aan de orde kwam. Dat is niet een feest van saamhorigheid en goede bedoelingen, van aardse vrede en klingelklokjes. Nee, Kerstfeest markeert het begin van het lijden van Gods Zoon. Het hout van de kribbe was ook het hout van het kruis.
Zeker, dat is een boodschap van heil, maar zo anders dan vaak wordt voorgesteld. Het Kind in de kribbe is geen weerloos baby’tje maar de Rechter van hemel en aarde. God hulde Zijn Zoon in het doodskleed van de menselijke natuur om Hem plaatsvervangend te kunnen straffen. Kerst was de eerste stap op weg naar Gethsémané, zodat Christus daar bloed kon zweten voor Zijn slaperige kerk. Kerst baande de weg naar het huis van Kajafas zodat Hij kon betalen voor Zijn vloekende discipel. Kerst bracht de Messias in de duisternis op Golgotha, zodat het zwaard van goddelijke toorn Hem kon doorsteken. Alleen zó kwam er vrede op aarde.
Zeker, dat is een heftige boodschap vergeleken met de semi-wereldse sfeermelodieën om ons heen, maar het is toch echt de enige boodschap van redding.