Uitzonderlijk, maar geen verrassing. We wisten dat de economische crisis pas echt zichtbaar zou worden in de cijfers over het tweede kwartaal. Die tonen de ernst van de terugslag: ongekend.
De impact van het virus en de bijbehorende maatregelen krijgt deze en volgende weken vertaling in harde getallen. Die laten in alle landen een historische inzinking van het bruto binnenlands product (bbp) zien. Dat is de waarde van de geproduceerde goederen en diensten ofwel het totaal van wat we met z’n allen verdienen.
Voor het geheel van de eurozone bedraagt de achteruitgang in het voorbije kwartaal, ten opzichte van de drie maanden ervoor, 12,1 procent, zo werd vrijdag bekend. Duitsland meldde een min van 10,1 procent, Italië van 12,4, Frankrijk van 13,8 en Spanje van 18,5. Hoe in Nederland de vlag erbij hangt, horen we op 14 augustus. Ook hier waarschijnlijk een tweecijferige uitkomst.
Het Amerikaanse bbp daalde in april, mei en juni met 32,9 procent. Maar daar past een correctie bij. De VS presenteren dit gegeven op jaarbasis. Dat betekent dat het cijfer aangeeft wat het resultaat over een volledig jaar zou zijn als de omstandigheden de rest van de tijd hetzelfde blijven. Berekend van kwartaal op kwartaal zakte de economie met 9,5 procent in, net iets minder fors dan bij onze oosterburen.
Aan beide zijden van de Oceaan is nu officieel sprake van een recessie; in de VS voor het eerst in elf jaar. Volgens de gangbare definitie geldt die kwalificatie bij twee achtereenvolgende kwartalen van negatieve groei.
Lockdown
Overal tekent zich een krimp van recordomvang af. Percentages als genoemd werden niet eerder geregistreerd. Ze overtreffen in ieder geval die van de vorige crisis, die uitbrak in de herfst van 2008.
De oorzaak kennen we. In de achterliggende periode verkeerden tal van landen in een lockdown. Winkels en horeca bijvoorbeeld waren soms wekenlang op slot. De consument gaf daardoor veel minder geld uit, de bestedingen stortten in. Ondernemers kregen te maken met enorme onzekerheid en dan stellen zij hun investeringen uit. Exporterende bedrijven liepen klappen op doordat ook elders de vraag naar hun producten kelderde. Kortom, de gezondheidscrisis zorgde voor een verlamming van de economie.
Harde dreun
Hoe gaat het verder? Het dieptepunt lijkt gepasseerd. Het derde kwartaal zal dankzij de versoepelingen weer groei opleveren, maar ongetwijfeld niet genoeg om het bbp terug te doen veren naar het eerdere niveau.
De toekomstige economische ontwikkeling hangt vooral af van hoe het virus zich gedraagt. Dat is de ongewisse factor. Een tweede golf, met opnieuw allerlei beperkingen, zou desastreus uitpakken. Prognoses zijn veel meer dan anders met mitsen en maren omgeven. Het enige wat we nu zeker weten is dat Covid-19 in het tweede kwartaal de economie een ongekend harde dreun heeft toegebracht.