Joshua Wong (22) is door China bestempeld als een vijand van de staat. Als tiener organiseerde hij in 2014 samen met een groep leeftijdsgenoten één van de grootste protesten in de recente geschiedenis van Hongkong. Vijf jaar later –en na het uitzitten van maandenlange gevangenisstraffen– gaat hij weer mee de straat op.
„Het wordt tijd dat we de Chinese overheid een lesje leren”, zegt de jonge activist fel. Samen met honderdduizenden mensen probeert hij aan Peking duidelijk te maken dat ze nu beter wel naar hun eisen kunnen gaan luisteren. „Want wij zullen nooit opgeven en we stoppen onze protesten voor democratie in Hongkong ook niet”, zegt de geboren en getogen Hongkonger vastbesloten.
Al weken vinden in de speciale regio van China demonstraties plaats. Ook dit weekend staan er weer protestacties op de agenda. Het is in eerste instantie een reactie op de omstreden uitleveringswet –die uitlevering van verdachten aan China mogelijk maakt–, maar de wet was de druppel die de emmer van diepgaande frustraties deed overlopen.
Spanningen
„De spanningen liepen, vooral onder Hongkongse jongvolwassenen, al heel lang op”, zegt Sunita Suna van de World Student Christian Federation. Toen zij meer dan 10 jaar geleden vanuit India naar Hongkong emigreerde, was het bijwonen van een protest haar allereerste ervaring in haar nieuwe thuisland.
„De frustraties stapelen zich al jarenlang op. Toen studenten in 2014 massaal de straat op gingen, eisten ze onder andere democratie en stemrecht in de aanstelling van de regeringsleider van Hongkong. Dat hebben ze toen niet bereikt. Dat leidde tot blijvende irritatie bij deze betogers.”
Daarnaast is het precies dezelfde jongere generatie die door de keerzijde van de florerende Hongkongse economie wordt getroffen, zegt Suna. „De huizenmarkt is al lange tijd een ramp; huisprijzen zijn extreem hoog. Mensen wonen bij wijze van spreken in kleine kistjes. Zelfs al werken ze hard, het zal nooit genoeg zijn om een eigen huis te kunnen kopen in Hongkong. De meesten kunnen van hun inkomen niet eens de huur betalen.”
Ook de kans op het krijgen van een passende en gewenste baan is klein, waardoor deze generatie weer genoegen moet nemen met minder, stelt de Indiase. Het is een combinatie van deze factoren en een gebrek aan actie vanuit de overheid waardoor jongvolwassenen in Hongkong hoop aan het verliezen zijn, denkt Suna.
Emeritus predikant en voormalig president van de protestantse koepelorganisatie Hong Kong Christian Council, Yuen Tin-yau, ziet dezelfde somberheid bij jongeren. „De prodemocratische activisten –bekend als de ”Paraplubeweging”– hebben in 2014 79 dagen geprotesteerd. Welke reactie of tegemoetkoming hebben ze van de regering gekregen? Helemaal geen.”
Experts waarschuwden begin juli in de plaatselijke Engelse krant South China Morning Post dat de huidige protesten en het uitblijven van een passende reactie van de overheid een psychische crisis kunnen veroorzaken. Ze dringen daarom bij de regering aan om onmiddellijk de potentiele crisis aan te pakken.
Paul Yip Siu-fai, directeur van het Center for Suicide Prevention aan de University of Hong Kong, zei tegen de krant dat hij „Hongkongers nog nooit zo onrustig en verontrust had gezien vanwege het gevoel dat niets onder controle is.”
Ook Sunita Suna maakt zich zorgen over de consequenties als de overheid de problemen met de mentale gezondheidzorg niet gaat aanpakken. „Ik heb al van verschillende zelfmoordacties en -pogingen gehoord. Een student pleegde bijvoorbeeld pasgeleden zelfmoord omdat zijn familie hem had verstoten vanwege zijn deelname aan de protesten.”
Het positieve van de huidige situatie is dat vrijwel alle kerken in Hongkong zijn samengekomen om onder andere mentale steun te bieden, vertelt Suna. „Kerken bieden een plek waar mensen hun gevoelens kunnen delen met elkaar, kunnen bidden voor en met elkaar en waar een luisterend oor wordt geboden. In mijn tijd hier heb ik nog niet eerder gezien dat christenen over kerkmuren heen keken en hun meningen en verschillen opzijzetten om samen mensen te helpen.”
Samenleving
Daarnaast merkt ds. Yuen dat de publieke opinie over de kerk door de protesten positief is veranderd. Eerst werden volgens Yuen Hongkongse christenen gezien als mensen die zich alleen maar bezighielden met geestelijke zaken en zich niet druk maakten over de situatie van de samenleving. „Maar nu weten ze dat wij ze helpen en dat we ons wel degelijk zorgen maken over de huidige toestand.”
De jonge –en gelovige– activist Wong zegt blij te zijn dat kerken eindelijk een duidelijke politieke positie hebben ingenomen. „Wij als christenen moeten strijden voor onze geloofsvrijheid. In de Bijbel staat dat wij het licht en het zout van de aarde moeten zijn. Die boodschap moeten we serieus nemen.”
Zelf streeft Joshua Wong te zijn als zijn Bijbelse naamgenoot Jozua: „Hij gaf niet op, zweeg niet en was een sterke strijder tegen een autoritair regime. Ik probeer dat te zijn voor Hongkong.”
