Baudet door tv-debat gepromoveerd tot kandidaat-premier
Toegegeven, er zijn genoeg redenen om cynisch te zijn over het woensdagavond in de Rode Hoed gehouden debat tussen VVD-leider Mark Rutte en FVD-voorman Thierry Baudet. Even opsommen? Eén: zíj zijn niet de lijsttrekkers bij de EP-verkiezingen van deze week. Twee: programmatisch gezien, zijn deze twee partijen niet de allergrootste tegenpolen. In dat geval had de NOS Baudet tegenover bijvoorbeeld D66-politicus Rob Jetten moeten plaatsen. Nu kreeg de kiezer een duel te zien tussen –woorden van Frans Timmermans– „rechts en knetterrechts.”
Drie: de kijkers dit tweegevecht voorschotelen, belemmert het zicht op het feit dat het keuzepalet veel breder is dan deze twee partijen. Vier: Rutte en Baudet laten debatteren over een mogelijke nexit is surrealistisch en misleidend. Alsof dit in Nederland ook maar enigszins een serieuze optie zou zijn die burgers bezighoudt en die een kans zou maken op een politieke meerderheid.
Toch kun je het debat van woensdagavond ook op een andere manier ondergaan. Vergeet je eventjes bewust het bovenstaande, dan zie je gewoon een boeiende wedstrijd tussen twee begaafde debaters en beeldbepalende Nederlandse politici. Dan zie je een interessante en stevige botsing tussen twee heel verschillende persoonlijkheden en twee sterk uiteenlopende culturen en wereldbeelden. En een bij tijden best wel inhoudelijke gedachtewisseling over thema’s die er in onze tijd op een bepaalde manier wel degelijk toe doen: welke rol ken je de EU toe, hoe moeten we handelen in het migratievraagstuk, welke dreigingen (Rusland? China? Turkije?) zijn er voor Nederland, Europa en de rest van de wereld?
Een debat waarna de kijker zelf mag bepalen bij welke gedachtewereld hij zich het meest thuisvoelt. En dan kan dit toch wel buiten kijf zijn: de klacht uit met name de tijd van de paarse kabinetten dat politieke partijen qua standpunten en cultuur één pot nat waren, is inmiddels beslist achterhaald.
Wie zoekt naar de betekenis van het tv-debat tussen Rutte en Baudet komt uiteindelijk terecht bij nog iets anders: de FVD-leider heeft nu en waarschijnlijk definitief de status gekregen van een aan de minister-president gelijkwaardige politicus. Daarbij gaat het er niet in de eerste plaats om dat het duel in de Rode Hoed qua gescoorde punten min of meer in gelijkspel eindigde. Nee, het enkele feit dat de premier van Nederland Baudet tot dit tweegevecht uitnodigde, promoveerde de laatste in de beeldvorming tot een geheel gelijkwaardige tegenstander, tot een politicus van het allerhoogste niveau en daarmee ook tot een mogelijke toekomstige minister-president. Sinds deze week heeft Baudet het imago van een wat zonderlinge en deels werkelijkheidsvreemde pseudo-politicus –waarmee hij twee jaar geleden startte– achter zich kunnen laten.
Misschien is dat wel de grootste betekenis van het veel bekeken tv-debat.
