Doordenken technologie brengt verder dan waarschuwing tegen “je mobieltje”
Theologen die met elkaar in debat gaan, stellingen aan een deur spijkeren of anderen wegsturen van een synode – dat komt allemaal bekend voor. Maar een preekwedstrijd tref je in de kerkgeschiedenis zelden aan. De Evangelische Theologisch Faculteit (ETF) in Leuven schreef deze week een wedstrijd uit voor de beste preek over het thema ”Leven in een technologisch tijdperk”. De winnaar strijkt 500 euro op en mag drie dagen verblijven in Leuven.
Het verschijnsel preekwedstrijd dook in de jaren tachtig van de vorige eeuw op aan Amerikaanse en Koreaanse universiteiten. De Engelse krant The Times organiseerde zo’n wedstrijd voor het eerst in 1994 en dagblad Trouw importeerde dat idee drie jaar later. De christelijke gereformeerde hoogleraar dr. W. H. Velema kon het initiatief niet waarderen: „Het Woord van God is daarvoor te heilig. Het ambt is te belangrijk dan dat de uitoefening ervan met punten en prijzen kan worden beloond.”
Hoe verschillend er ook gedacht wordt over de vraag wat een goede preek is, het zal toch in elk geval de „bediening der verzoening” moeten zijn, zoals Paulus voorschrijft. Predikanten zijn ambassadeurs van Christus en roepen hoorders op dat zij zich met God moeten laten verzoenen. Calvijn noemt hen de tolken door wie God op menselijke wijze spreekt om ze tot Hem te lokken. In de preek klinkt Gods stem en het verstaan daarvan in het hart is het werk van Gods Geest. Welke menselijke jury waagt het dat te beoordelen?
De preekwedstrijd van de ETF is echter niet bedoeld als liturgisch nieuwtje om kerkverlating tegen te gaan – dat zou een reden te meer zijn om vraagtekens te plaatsen bij dit initiatief. Waar de ETF aandacht voor vraagt, is de snelheid van technologisch ontwikkelingen. De oproep van de Leuvense faculteit moet het gesprek over de invloed van technologie stimuleren.
Daarmee legt de ETF de vinger wel degelijk op een zere plek. Uiteraard komt dit onderwerp regelmatig aan de orde in kerkelijke bijeenkomsten en in de preek. De bezorgdheid over de verleidingen van deze tijd gaat dan gepaard met een waarschuwing voor „je mobieltje.” Zo’n algemene berisping dringt echter nauwelijks door. Zonde hoort concreet benoemd te worden – maar dat vraagt dan ook om enige kennis van de prediker. En zelfkennis, want ouderen zijn niet minder gevoelig voor technologie en verleidingen. Die zijn niet beperkt tot smartphones, ook orgels en auto’s zitten er boordevol mee.
De vraag van de ETF is dus een goede aanleiding om deze doordenking van technologie te stimuleren. Zo’n diepteboring legt allerlei andere zonden bloot, zoals de tunnelvisie door mediagebruik, de maakbaarheidsgedachte, het onafhankelijk van God willen leven of het misbruik van macht. Dat de Bijbel daarnaast juist positief spreekt over het gebruik van techniek, zelfs in de beschrijving van het nieuwe Jeruzalem in Openbaring 21, kan ook veel hoorders verrassen.
