Belandde het omstreden plan om de dividendbelasting af te schaffen nu wel of niet in het regeerakkoord na persoonlijk ingrijpen van minister-president Rutte? Voor veel oppositiepartijen is het allang geen vraag meer. Zij verklaarden al meerdere keren ervan overtuigd te zijn dat de premier met de maatregel louter een gebaar wilde maken naar „het grootkapitaal.” Ofwel: naar topman Paul Polman van Unilever.
Vandaar hun reactie: dit is ordinaire vriendjespolitiek.
Het tumult dat de premier nu al een jaar lang het hoofd probeert te bieden, doet zijn gezag geen goed. Het besluit om de winstuitkering aan aandeelhouders niet langer te belasten, dringt hem in het defensief. Dat gebeurt op een manier die doet denken aan hoe de Tweede Kamer destijds minister Opstelten opjoeg vanwege de zogenaamde bonnetjesaffaire van staatssecretaris Teeven. Alles is gezegd, zei deze bewindsman keer op keer, waarna er een nieuwe schriftelijke vragenronde volgde.
In de aanhoudende onthullingen over de Teevendeal en de uiteindelijke vondst van het bonnetje vond Opstelten zoals bekend zijn Waterloo.
Zo dramatisch zal de ‘dividendgate’ voor Rutte naar het zich laat aanzien niet eindigen, al betekende het maandag bekend geworden arrest van de advocaat-generaal van de Hoge Raad voor hem wel een nieuwe klap. Is het handhaven van de dividendtaks inderdaad in strijd met elementaire Europese rechtsbeginselen, zoals het kabinet tot dusver meermalen betoogde? Geen sprake van, zo luidt het rechtsgeleerde advies van het parket dat het hoogste rechtscollege gewoonlijk overneemt.
Dat roept de vraag op waarom niet alleen Rutte, maar ook staatssecretaris Snel van Financiën dan zo lang het tegendeel beweerden. Hoe gammel is de juridische onderbouwing van het kabinet?
Ingewijden melden dat de formulering „we gaan het totale belastingplan 2019 heroverwegen” waar Rutte vrijdag mee kwam, alleen maar in de ministerraad is bedacht om hem een eervolle aftocht te bieden. De dividendtaks blijft gehandhaafd en de VVD mag als eerste nieuwe voorstellen doen voor een nog aantrekkelijker vestigingsklimaat voor grote bedrijven in Nederland.
Het zal inmiddels vast tot de partijtop van de VVD zijn doorgedrongen dat er betere manieren zijn om multinationals naar Nederland te lokken dan het afschaffen van de belasting op kapitaal. Wat te denken van investeringen in onderwijs, studiefinanciering of infrastructuur?
Rutte kan de onderhandelingen over het openbreken van het regeerakkoord dus prima benutten om een brug te slaan naar de oppositie. Ook om het beeld dat hij zijn houdbaarheidsdatum nadert te nuanceren zou het goed zijn als de premier zich de komende weken weer eens van een verrassende kant laat zien.
