In een van de twee schuren van boer Van Deelen hangt de alles doordringende geur van kippenmest. Vanmorgen lag er nog een laag van 10 centimeter, maar nu –halverwege de middag– scheppen drie vrijwilligers van het initiatief Boenen bij de Boeren de laatste restjes weg. De komende dagen wordt de stal schoongespoten.

Vrijwilligster Ellen van de Weerd –overall en kaplaarzen aan– is moe maar voldaan. „Ik ben blij dat ik vandaag de handen uit de mouwen heb kunnen steken”, zegt ze terwijl ze een vlieg van zich afslaat. „Van de stank moet je je niet te veel aantrekken. Knop om en gaan. Dat is de Barneveldse mentaliteit.”

Vreselijk

Ze werkt twee dagen per week als medewerker op een pluimveebedrijf dat werd getroffen door de fipronilaffaire. Dit bedrijf is inmiddels schoon verklaard. „Het is vreselijk om te zien hoeveel impact deze crisis heeft op boeren en hun gezinnen. Ik vind het onrechtvaardig dat de boeren de schuld krijgen. Zij kunnen hier niks aan doen. Daarom wil ik concreet actie ondernemen. Ik heb me gisteren aangemeld voor Boenen bij de Boeren en ik mocht meteen aan de slag.”

Het initiatief Boenen bij de Boeren werd twee weken geleden op touw gezet door enkele Gelderse Valleigemeenten, de Nederlandse Vakbond Pluimveehouders, het Barneveldse Poultry Expertise Centre en LTO Gelderse Vallei.

Doel van de actie is vrijwilligers de mogelijkheid te bieden om pluimveehouders te helpen bij het schoonmaken van stallen of het vernietigen van eieren. Tot nu toe deden er tien agrariërs en tachtig vrijwilligers mee.

Duwtje in de rug

Van Deelen is blij met ‘zijn’ vrijwilligers. „Het is geweldig dat mensen die mij niet kennen mij belangeloos willen helpen. Dat geeft mij het gevoel dat ik er niet alleen voor sta. En dat duwtje in de rug heb ik na drie maanden ploeteren hard nodig.”

Van Deelen is eigenaar van een van de ruim 361 getroffen pluimveehouders, waarvan er pas 58 fipronilvrij zijn. Hij is bezig met de achtste poging om zijn stal schoon te krijgen, al weet eigenlijk niemand precies wat de beste methode is.

In het begin kregen hij en andere getroffen pluimveehouders het advies om alleen waterperoxide te gebruiken. Later volgden er nieuwe instructies. Deze keer gebruikt hij behalve waterperoxide ook soda om zijn stal te reinigen.

Fipronil blijkt veel hardnekkiger te zijn dan aanvankelijk werd gedacht. „Het middel gaat overal in en op zitten”, legt Van Deelen uit. „De kippen verspreiden de fipronil in alle hoeken en gaten van de schuur. Het middel zit ook in mest en daar eten de kippen soms van. Zelfs kippenveren zijn besmet. Het schoonmaken van de schuur is daarom niet eenvoudig.”

Ruimen

Van Deelen moest tot zijn spijt 12.000 kippen laten ruimen, omdat het fipronilpercentage in hun lijf nauwelijks afnam. Hij heeft nu nog 11.000 besmette kippen over. De komende weken zal uit testen blijken of de fipronilwaarde in de eieren genoeg is afgenomen om ze weer te mogen verkopen.

De voorlopige schade –inclusief gederfde inkomsten– gaat richting de 300.000 euro. „Leuk is anders, maar ik ben positief ingesteld. Ik hoop dat we snel schoon worden verklaard en dat het goed komt met het bedrijf. Aan de betrokkenheid van deze vrijwilligers zal het in elk geval niet liggen.”