De koning heeft veel moois om op terug te blikken. Een vrij zorgeloze kindertijd en schoolperiode werden gevolgd door een lang opleidingstraject aan de Universiteit Leiden, in het buitenland en aan de zijde van zijn moeder, koningin Beatrix. Hij trouwde en kreeg drie mooie dochters. Grote zegeningen zijn dat.

Verdriet bleef Willem-Alexander niet bespaard. In 2002 stierf zijn vader, die hem met raad en daad ter zijde stond, en in 2013 zijn broer Friso.

De vijftigste verjaardag is ook een moment om terug te blikken op de eerste jaren van het koningschap van Willem-Alexander. De waardering onder Nederlanders voor de koning is onverminderd groot, bleek uit de eerder deze week gepresenteerde cijfers van twee onderzoeken uitgevoerd voor en door het Reformatorisch Dagblad. Twee derde van de Nederlanders geeft aan dat de waardering voor het koningshuis sinds de inhuldiging in 2013 gelijk is gebleven; en 14 procent gaf aan dat de waardering is toegenomen.

Opvallend was echter dat 14 procent van de door Ipsos ondervraagde Nederlanders aangaf dat de waardering voor het Koninklijk Huis sinds de troonsbestijging (sterk) is afgenomen, en dat dit percentage in de lezerskring van het RD flink hoger ligt: op 25 procent. Oftewel de kritiek op de koning is in de gereformeerde gezindte meer toegenomen dan daarbuiten. Dat de koning hard werkt, mensen probeert te verbinden en ontspannen zijn gang gaat, weegt voor deze groep niet op tegen punten waar men moeite mee heeft, zoals de levensstijl van de Oranjes en de beperkte band met kerk en godsdienst.

De koning is joviaal. Absoluut! Maar er zijn momenten dat hij daarin erg ver gaat, zoals bij sportevenementen. Dat niet iedereen zijn overenthousiaste reacties waardeert, is begrijpelijk. Bij het koning zijn past geen volks gedrag, maar waardigheid. Zo’n houding versterkt ook de positie van het ambt in zijn geheel. Dat zo’n opstelling niet tot minder waardering hoeft te leiden, heeft koningin Beatrix laten zien.

De koning werkt samenbindend, vinden de meeste Nederlanders, aldus het onderzoek. Door de vele werkbezoeken heeft hij laten zien geïnteresseerd te zijn in tal van onderwerpen en bevolkingsgroepen. Het is mooi dat hij daar veel tijd en energie in stopt.

Het is jammer dat de Nederlandse geloofsgemeenschappen er tot nu toe bekaaid van afkomen. Een bezoek van de koning aan het Dienstencentrum van de Protestantse Kerk in Nederland zou bijvoorbeeld een mooie start kunnen zijn. Dat zou een uiting van waardering zijn voor de grote betekenis van kerken en van een groep Nederlanders die veel betekenen voor de samenleving en oog hebben voor de zwakkeren in de samenleving. Een thema dat de koning aanspreekt.

De koning verdient op deze feestelijke dag een hartelijke felicitatie. Tijdens de inhuldigingsplechtigheid liet hij zingen: „Mijn schild ende betrouwen zijt Gij, o God, mijn Heer, op U zo wil ik bouwen, verlaat mij nimmermeer.” Dat die belijdenis en dat gebed ook het fundament mag zijn onder zijn nieuwe levensjaar.