Het behoeft geen betoog dat de Amerikaanse verkiezingen de gemoederen inmiddels volop bezighouden. Soms vermoed ik dat men er in Nederland meer mee bezig is dan hier in Amerika. We zijn inmiddels wat gewend geraakt aan de media, die meer en meer lijken te bepalen waarover de gewone burger zich druk moet maken.

Opiniepeilingen zijn niet van de lucht. Met enige regelmaat rinkelt de telefoon in verband met een onderzoek of peiling. Beleefd gooi ik, net als vele andere kiezers, steevast ‘de haak’ erop.

Vanwege het inreisverbod over en weer moet ook in Nederland veel informatie op afstand worden ontvangen en verwerkt. Hoe dit journalistiek gezien plaatsvindt, is interessant om te analyseren. Het is niet minder interessant om na te gaan hoe een en ander uiteindelijk op het bord van de leesgierige consument belandt. Om vervolgens omgezet te worden in feit, hoop of fictie. Helaas ontkom ik niet aan de indruk dat dit laatste ook gebeurt, soms vóór de echte nieuwsbeer geschoten is.

Met enige regelmaat ga ik na wat er nu écht gezegd werd, door wie (inclusief de toon waarop) en in welke context, en hoe dit uiteindelijk werd geïnterpreteerd en gerapporteerd. Heet dit niet ”factchecking”? Dit doe ik vooral als artikelen van een kop worden voorzien die mijn interesse ofwel verbazing wekken. Dat is journalistiek gezien natuurlijk ook de bedoeling. Dán ga je ze immers lezen? Maar is die kop ook waarheidsgetrouw?

Mijn bezorgdheid hierover steek ik niet onder stoelen of banken. Vaak ben ik verbaasd en soms ook verbijsterd geweest over de kunst van het ”insinueren”. Dat betekent onder andere: onterecht suggereren, aantijgen, op bedekte manier een toespeling maken of zelfs op bedekte manier beschuldigen. Wat zijn de media invloedrijk in het vormen van soms zo uitgesproken meningen van mensen. Daar zijn opinieartikelen ook voor, met alle recht en respect. Maar of dit ook zonder uitzondering gebeurt conform het nieuws en wat echt heeft plaatsgevonden, betwijfel ik. Je kunt zomaar, opzettelijk of onopzettelijk, nieuws ”kweken” dat niet op feiten berust. Er kan ‘zomaar’ nieuws ontstaan over wat nooit gebeurd is. Dat kan ook door dingen te verzwijgen of door bepaalde zaken bewust naar voren te brengen.

Laten we allemaal te allen tijde op onze hoede zijn om in de zin van Schrift en belijdenis (Heidelbergse Catechismus, Zondag 43) altijd de eer van onze naasten te bevorderen. Dat geldt zowel de opinieschrijver als de journalist.

Gekleurd

Ik moet nu concreet worden. Lees ik verkeerd als ik zie dat sommige artikelen van de afgelopen zes maanden met betrekking tot de (voor)verkiezingen in de Verenigde Staten gekleurd zijn? Als ik alle koppen boven de rapportages hierover naast elkaar leg, ontstaat er dan geen ‘kleur’? Ik meen te moeten constateren van wel. Lijkt het er niet op dat Trump de verkiezingen van november allang verloren heeft en geen schijn van kans heeft? ”Trump is niet populair in Michigan”, lezen we. ”Trump verliest in Jerry Falwell belangrijke steunpilaar.” ”Geen steun van Bush voor Trump; wel voor Biden?” Ik kan niet anders concluderen dan dat niet alle nieuws overwaait óf dat er selectief mee wordt omgegaan. Ik moet constateren dat er, journalistiek gezien, soms langs een randje wordt gelopen.

Aandacht schenken aan de Amerikaanse presidentsverkiezingen moet genuanceerder en voorzichtiger gebeuren. Misschien moeten ons vooroordeel en vooringenomen standpunt meer op de achtergrond raken, zodat nieuws weer objectief wordt weergegeven. Ik denk dat het beter kan. Meld ook eens wat meer nieuws over de recente Republikeinse conventie, over de imposante, oprechte en intrigerende speech die Melania Trump daar hield. Waarom geen verslag (of opiniërend artikel) over de speech van Vern Jones? Jammer dat hij de pers niet haalde ofwel onmiddellijk gebrandmerkt werd als een ”Democratic traitor” (verrader). Onderzoek dít eens op de feiten. En dacht u werkelijk dat wat er gebeurde met Jerry Falwell alles met Trump te maken heeft? Nee, dat stond zo niet zwart op wit. Maar er werd onmiddellijk een artikel aan gewijd. Alsof nu elke kiezer Trump laat zakken vanwege Falwell... Als je argeloos doorleest, lijkt het of Trump er bijna nog de schuld van krijgt.

Ik chargeer opzettelijk en geef zo rekenschap van de wijze waarop bepaalde artikelen bij iemand kunnen landen. Suggestieve journalistiek noem ik dit; in het Engels ”wishful thinking”. Moet werkelijk alles wat negatief is op Trump en alles wat positief is op Biden gereflecteerd worden?

Bidders

Bij ”wishful thinking” kan zomaar, bedoeld of onbedoeld, het idee worden gewekt dat dingen al echt gebeurd zijn. Welnu, wat betreft de opkomst tijdens en uitkomst van de verkiezingen hopen we op 4 november meer te weten. Daar houden veel mensen die de krant of andere media enigszins argwanend of kritisch lezen het in ieder geval op. Overigens zonder voorspellingen te doen.

Wat wél gebeurt, maar waar we bitter weinig over lezen, zijn bijvoorbeeld de aanhoudende rellen en verwoestingen in Portland en Kenosha. Of de mensonterende wijze waarop onze gewaardeerde politiemacht wordt ondermijnd. Of het enorme gesjoemel met coronacijfers in de VS. En ook dat vele, vele protestantse christenen op hun knieën worstelen of ons arme land behoed mag blijven voor een voortgaande zelfverwoesting. Ook voor toekomstige wereldleiders die trots beloven dat ze de in de afgelopen vier jaar terugverworven christelijke normen en waarden weer zullen terugdraaien. Dat is en blijft voor veel christelijke en conservatieve kiezers belangrijker dan de naam Trump of Biden, Pence of Harris. En wanneer de Amerikaans-Nederlandse kiezer het nieuws over de verkiezingen in de VS in het RD leest, heeft hij of zij geen interesse in hoe de desbetreffende journalist zou stemmen in november. Wél in ongekleurd nieuws, tenzij het een opinieartikel betreft natuurlijk.

De auteur is predikant van de Netherlands reformed congregation in Kalamazoo (Michigan, VS)