In kerken mogen na 1 juli toch meer dan honderd mensen samenkomen. Het kabinet komt naar verwachting woensdagavond met een grotere versoepeling van de coronamaatregelen dan eerder was aangekondigd. Kerken zijn blij met het „maatwerk” voor erediensten. „We zien dit als gebedsverhoring.”
Er geldt geen limiet meer voor het aantal bezoekers. Aan de nieuwe regels, die ook voor bijeenkomsten in bijvoorbeeld theaters en concertzalen geldt, zitten wel bepaalde voorwaarden. Bezoekers moeten nog steeds onderling 1,5 meter afstand bewaren. Ook moet aan de deur worden gecontroleerd of mensen ziek zijn. Voor kerkdiensten waar geen controle vooraf plaatsvindt, blijft wel een limiet gelden. Binnen mogen dan maximaal 100 mensen worden toegelaten, in de buitenlucht 250.
Nu geldt nog een maximum van dertig bezoekers. Dat zou in de oorspronkelijke planning per 1 juli worden opgeschroefd naar honderd.
Geleden
„Als de forse verruiming inderdaad doorgaat, ben ik daar ontzettend dankbaar voor”, zegt SGP-leider Van der Staaij. „Ik weet maar al te goed hoe erg veel mensen het vinden om niet meer naar de kerk te kunnen gaan en als gemeente samen te komen. Sommigen hebben daar echt onder geleden. Daarom is het goed dat er na zo’n lange periode eindelijk een eind komt aan deze inbreuk op de vrijheid van godsdienst.”
De gereformeerde gemeente in Nederland (GgiN) te Barneveld is blij met het bericht, zegt scriba H. Morren. „Als het inderdaad mogelijk is dat we vanaf 1 juli met maatwerk de bezoekers mogen uitnodigen, dan is dat werkelijk een gebedsverhoring. Alle leden zien uit naar het moment dat we weer gezamenlijk als een grote familie kunnen opgaan naar de kerk.”
Het feit dat de onderlinge samenkomst heel erg werd gemist, is voor velen echt een gebedszaak geworden, aldus Morren. „Onze dominee heeft het afgelopen zondag nog gezegd: het gebed is het sterkste wapen. Toen minister Grapperhaus hier vorige week zondag de dienst bijwoonde, hebben we hem de nood verteld die er in de gemeente leeft, de eenzaamheid, het verdriet, het gemis aan onderling contact. We weten dat hij onze boodschap meegenomen heeft naar Den Haag.”
De Barneveldse gemeente telt 3825 leden. „Bij een aantal van 100 personen per dienst hebben we enkele maanden nodig om iedereen aan de beurt te laten komen. Nu we een veelvoud daarvan mogen uitnodigen, is iedereen binnen afzienbare tijd weer aan de beurt. Het betekent wel dat we nu voortvarend de voorlopige plannen, die klaarliggen voor maatwerk, verder gaan uitwerken met de daarvoor ingestelde commissie.”
De bestaande protocollen behoeven volgens Morren enige aanpassing. „We hadden al in het protocol staan om vooraf te vragen naar de gezondheid van de genodigden, dat zal niet veranderen. We hebben inmiddels ook de voorbereidingen genomen voor de bediening van de doop, die al die maanden ook uitgesteld is. Er is een groot aantal kinderen dat nog niet gedoopt is.”
Kleine gemeenten
Ds. L. W. Ch. Ruijgrok, scriba van het breed moderamen van de Hersteld Hervormde Kerk, zegt „dankbaar” te zijn dat de maatregelen zijn verruimd. „Of die veel verschil zullen maken, is afhankelijk van de plaatselijke situatie. Voor gemeenten die bijvoorbeeld in een schoolgebouw samenkomen, bieden ze niet zo veel soelaas. Vooral de grotere gemeenten, met grotere kerkgebouwen, zullen er voordeel van hebben. Het voelt toch wat onrechtvaardig als in grote kerken met voldoende ruimte niet meer dan dertig of honderd mensen mogen komen, zeker als de coronacijfers zich positief ontwikkelen. In de politiek is terecht gepleit voor maatwerk. Het is wijs en verstandig dat de overheid tot deze maatregel is gekomen.”
Toch zal de verruiming ook voor grote gemeenten „een druppel op een gloeiende plaat” zijn, verwacht de predikant uit Poortvliet. „Er mag meer, maar het zal toch een hele puzzel worden om dit allemaal te organiseren, omdat de afstand van 1,5 meter in acht genomen moet worden. Het is best ingewikkeld om de beschikbare ruimte zo efficiënt mogelijk te gebruiken. Gezinnen mogen bijvoorbeeld wel bij elkaar zitten. Voor grotere gemeenten zit het er nog niet in dat iedere kerkganger elke zondag een keer naar de kerk kan komen. Je kunt als grotere gemeente wel overwegen om op meerdere locaties samen te komen, al zitten ook daar haken en ogen aan.”
Daniëlle Woestenberg, secretaris van het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken (CIO), vindt het een goede zaak dat kerkdiensten met hogere bezoekersaantallen op „gepaste wijze” doorgang kunnen vinden. „Het ziet ernaar uit dat de anderhalvemeterregel het leidend principe wordt, mits kerken van tevoren vaststellen wie er aanwezig zijn en of die personen geen gezondheidsklachten hebben.”
Liturgische handelingen waarbij de anderhalvemeterregel niet in acht kan worden genomen, dienen ook in een protocol te worden vermeld. „Dan moet er bijvoorbeeld in het geval van de doop vermeld worden wie de doop bedient en welke hygiënemaatregelen er worden genomen.”
Het lijkt volgens Woestenberg ook mogelijk te worden om tijdens de eredienst in een aparte zaal zondagsschool te houden. Een werkgroep is nog bezig met een onderzoek naar de gevolgen van gemeentezang voor de verspreiding van het coronavirus.
