Niet alleen verpleeghuizen zitten op slot, ook in de geestelijke gezondheidszorg gelden beperkende maatregelen, zoals een bezoekstop en een winkelverbod. „Er is veel spanning en onrust, maar er zijn ook hartverwarmende bemoedigingen.”
Voor zeven van de tien woonvormen van Eleos gelden beperkende maatregelen. Al twee weken geleden zijn de eerste maatregelen genomen, geeft Abwin Luteijn, bestuurder van christelijke ggz-organisatie, aan. „In een aantal gevallen is er sprake van een hoger risico, zoals bij oudere mensen, in sommige gevallen wel meer dan de helft van de bewoners. Anderen hebben een zwakke gezondheid of meerdere chronische ziekten. Daarnaast is het een groot verschil of mensen in appartementen wonen met een eigen voordeur of dat er sprake is van groepswonen met een gezamenlijke woonkamer en soms gedeeld sanitair.”
In het laatste geval gelden er een volledige bezoekstop, een verlofstop en het vervallen van de mogelijkheid om te gaan winkelen. „Ik denk dat het in totaal 200 van onze 280 bewoners treft.” Persoonlijk raakte het instellen van het bezoekverbod hem het meest. „Ik begrijp dat je mensen daardoor meer in een sociaal isolement brengt en dat is voor niemand goed. Zeker niet voor kwetsbare doelgroepen.”
Het virus ging tot op heden aan de woonvormen voorbij, maar niet aan kliniek de fontein in Bosch en Duin. „Daar zijn mensen opgenomen geweest met ernstige verschijnselen van corona. Er is voor hen zelfs een aparte afdeling gecreëerd. Gelukkig is er adequaat gehandeld. We zien het aantal zieken momenteel afnemen.”
De sociale gevolgen hebben ook een keerzijde. „Bij een woonvorm kwamen buurtbewoners een bemoedigingspakket brengen met zelfgebakken cupcakes voor de bewoners. Bij een andere woonvorm bood een kerk meteen vrijwilligers aan om individuele boodschappen voor bewoners te gaan halen. Dat is hartverwarmend.”
Achterdocht
De maatregelen werden meestal met gemengde gevoelens ontvangen. „Het gaf en geeft soms wel frustraties”, zegt Jan Scherrenburg. Hij is locatiemanager van de woonvormen Transitus in Gouda en De Sandeling in Hendrik-Ido-Ambacht. „Het is heel moeilijk om in alle gevallen iedereen strikt aan de beperkingen te houden. We doen wat in ons vermogen ligt. Het is heel, heel zwaar, voor bewoners en voor begeleiders.” Zijn grootste angst is een uitbraak van het virus. „Dan zul je de patiënt moeten isoleren. Op de ene plek kan dat gemakkelijker dan op de andere.”
Plonie Westrate, manager van Toevlucht, met locaties in Kapelle en Middelburg, sluit zich bij hem aan. „De dagbesteding is gesloten. Dat gaf onbegrip en boosheid en vervolgens ook onrust. Sommige hygiënische voorschriften roepen weerstand op. Afstand houden in de woonvorm is lastig. Veel bewoners zijn op sociale media actief en hebben de neiging om alles de hele dag te volgen en te delen. Dat geeft soms angst.”
De achterdocht werd versterkt doordat de media vooral aandacht schenken aan verpleeghuizen en ouderen. „Er is maar weinig aandacht voor de ggz. Het voelt dan alsof het voor hen niet geldt. Inmiddels is er wel meer duidelijkheid.”
Er zijn anderzijds ook mooie dingen. „Alle begeleiders kregen een kaartje van een bewoner met een persoonlijke tekst. Hartverwarmend is al de post vanuit kerkelijke gemeenten en de wijk.”
Niet alleen klappen
Bestuurder Luteijn roept ertoe op om voor zorgmedewerkers te blijven bidden en hen te steunen. „Natuurlijk doet het goed als Nederland voor alle hulpverleners klapt. Maar als een verpleegkundige van onze Covidafdeling te horen krijgt dat een vriendin niet langskomt om ’s zondags online naar de kerkdienst te luisteren en koffie te drinken, dan dat doet dat pijn. Dus laten we zorgen dat we met hen in contact blijven om hen te steunen. In gebed, maar ook praktisch.”
Hij is benieuwd naar de periode na het virus. „Soms beseffen mensen pas achteraf wat ze hebben meegemaakt. Ik merk wel dat mensen steun vinden in het geloof. In Bijbelstudie, in het delen van liederen, gedichten of filmpjes.” Op verzoek van Eleos zendt de Reformatorische Omroep twee ochtend per week het programma ”Van Harte Extra” uit, bedoeld om de eenzaamheid te doorbreken. Er worden liederen gedraaid, gesprekken gevoerd en luisteraars kunnen vragen stellen.