Veel aandacht gaat uit naar de benodigde capaciteit op de intensive cares. Die blijkt lastig in te schatten, want naarmate de gemiddelde ligduur hoger blijkt dan gedacht, stijgt ook het aantal bedden met beademingsapparatuur dat voorradig moet zijn. Dat levert spanning op en helaas ook verwarring en onduidelijkheid over het opnamebeleid.

Zolang er geen sprake is van een crisissituatie schommelt de ic-bezetting in Nederland doorgaans tussen de 70 en de 80 procent. Maar dat betekent niet dat elke patiënt in een levensbedreigende situatie in normale omstandigheden zomaar op de ic wordt opgenomen. De voorzitter van de beroepsvereniging van ic-artsen, prof. Gommers, benadrukte dat onlangs in het Tweede Kamergebouw terecht. Doorgaans gaat daar een zorgvuldige afweging mét de patiënt en de naaste omgeving aan vooraf, met als mogelijke uitkomst dat vanwege diens broze gestel, al dan niet in combinatie met leeftijd en/of ernstige onderliggende hart- of longaandoeningen, al op voorhand van een ic-opname wordt afgezien. Dat zou je selectief beleid kunnen noemen, maar het is geen crisistriage als gevolg van een beddentekort.

Juist om verwarring tussen die twee te vermijden is het goed als artsen en hun praktijkondersteuners in deze ook voor hen hectische periode de tijd proberen te nemen om hun risicopatiënten te wijzen op de eindigheid van het leven en hen voorbereiden op wat wellicht komen gaat.

Elders in de zorg worden vanwege de schaarste noodgedwongen al tal van pijnlijke en voor de patiënt ingrijpende keuzes gemaakt. Ziekenhuizen hebben veel afspraken geschrapt om hun personeel zo gericht mogelijk in te zetten. Anderhalve week geleden schatte het zorgadviesbureau Gupta Strategists op basis van een eigen rondgang al dat zo’n 40 procent van de ziekenhuiszorg was uitgesteld. Het gaat dan niet alleen om orthopedische ingrepen; ook om chemobehandelingen, het aanleggen en verwijderen van stoma’s, het maken van CT-scans en borstkankeronderzoek.

Het zal waar zijn dat nabehandelingen voor kankerpatiënten, zoals bestraling of immuuntherapie, voor een deel veilig met enkele weken kunnen worden opgeschort. Net zoals er patiënten zijn die het uitstellen van een niertransplantatie tijdelijk kunnen ondervangen door iets langer te dialyseren dan aanvankelijk gepland. Dat laat onverlet dat met name aan het schrappen van diagnostische onderzoeken wel degelijk forse gezondheidsrisico’s kunnen kleven. En dat al die onzekere, wachtende patiënten niet mogen ontbreken in onze voorbedes.