„Geniet nog maar even van de rust.” „Je gaat een heel bijzondere periode tegemoet.” „Je leven staat straks helemaal in het teken van het kind.” Enkele goed bedoelde opmerkingen die ik, als aanstaande vader, afgelopen tijd kreeg. Maar hoe kan ik me op het vaderschap voorbereiden? Een zoektocht van negen maanden.
Verloskundige
Wat een vreugde. Een positieve zwangerschapstest! Liefst zou ik het meteen wat mensen willen laten weten. Maar dat is erg ongebruikelijk, in zo’n vroeg stadium. Eerst bellen we samen de dokter, zoals de eerste treffer op Google aanraadde. Die moet lachen, feliciteert ons, en raadt ons aan om een verloskundige te bellen.
Nu ken ik aardig de weg in Amersfoort, ik weet de meeste winkels wel te vinden. Maar op verloskundigenpraktijken heb ik nog nooit gelet. En is de dichtstbijzijnde ook goed genoeg? Op Facebook krijgt de praktijk prima beoordelingen en onze buurvrouw liket de pagina ook. Zij heeft twee vrolijke kinderen op de wereld gezet, dus dat zit vast goed.
De weken geheimhouding die volgen zijn vreemd. Het is ons geheim. Grote vermoeidheid en misselijkheid blijven uit, waardoor het ook makkelijker is om het nog even niet rond te vertellen. Maar tegelijk heb ik erg de behofte om iets te doen. Bij mijn vrouw gebeurt het op dit moment, en ik kan niets. Ik heb enorm behoefte aan een draaiboek waarin staat wat ik als aanstaande vader moet doen.
Een paar weken later bezoeken we de verloskundige. Ik kijk even schichtig om me heen als we naar binnen gaan. Geen bekenden te zien. Of het kindje gewenst is, vraagt de verloskundige als eerste. En vervolgens of de verwekker bekend is. Hallo, ik zit er toch niet voor niets naast? Standaardprocedure, verontschuldigt ze zich.
Ik zit er wat verloren bij, net als bij de volgende bezoeken. Mijn vrouw vindt het fijn dat ik meega, maar zelf heb ik niet het gevoel dat ik van nut kan zijn. De verloskundige praat met mijn vrouw, niet met mij.
Toch is een verloskundige van groot belang voor aanstaande ouders. Het is een fijn idee dat je aan haar al je vragen kunt stellen. Indien nodig zelfs 24 uur per dag.
Op zoek naar informatie
Of we bij de 20 wekenecho het geslacht van onze baby willen weten. En of we ook een Niet Invasieve Prenatale Test (NIPT) willen, zodat we weten of er sprake is van een syndroom.
Daar gaat mijn vrije leventje. Ik ga die negen maanden volledig nodig hebben om me voor te bereiden op het vaderschap. Ik zeg negen maanden, maar stiekem praat ik ook al in weken. Want dat hoort, bij een zwangerschap.
Ik ga op zoek naar informatie voor papa’s. Want ik wil mee kunnen praten en weten wat er in de buik van mijn vrouw allemaal gaat gebeuren. Ik download een app voor aanstaande vaders, waarbij ik elke dag een tip krijg. En zowaar vind ik ook nog twee boeken die me kunnen helpen bij de voorbereiding.
Er komen heel praktische zaken voorbij, waar ik zelf niet zo snel bij stil zou staan. Over financiën en het aanpassen van verzekeringen bijvoorbeeld. Of dat dit echt al het moment is om te gaan informeren bij de kinderopvang en basisschool.
Verder erger ik me vooral aan de informatie speciaal voor mannen. Bijna alle schrijvers denken dat mannen liefst op een banale manier aangesproken worden. Na een paar boeken kan ik geen grapjes over het veranderende vrouwenlichaam meer horen. En wat te denken van deze: „Wil je je vrouw eens verrassen? Kom dan ook zelf eens met een mogelijke naam voor jullie kind.” Wie denkt dat de gelijkheid tussen man en vrouw inmiddels voltooid is, raad ik dit soort boeken sterk af.
In de eerste periode van de zwangerschap komt de app Zwangerhap goed van pas. Dat een zwangere vrouw geen carpaccio of gerookte zalm mag eten wist ik wel, maar tijdens een bezoek aan een restaurant komen we er via de app, overigens net te laat, achter dat ook zeebaars niet verstandig is. „In zeebaars kunnen schadelijke stoffen zitten zoals kwik en dioxine. Neem daarom geen roofvis.”
Inkopen doen
Nu familie en vrienden op de hoogte zijn is het moment waar ik naar uitgekeken heb daar. Commode kopen en schilderen, bedje op de kop tikken via Marktplaats, kinderstoel ophalen, badje regelen bij vrienden. Eindelijk iets concreets. Sommige stellen kopen alles in één keer, maar daar zijn we helemaal niet van. Soms lopen er wel tien biedingen tegelijk op Marktplaats.
De grootste aanschaf, een kinderwagen, vergelijk ik maar een beetje met het kopen van een auto. Online wat tests lezen, dan in de winkel eens gaan kijken of dat type naar mijn zin is. Makkelijk in te klappen en klein te vervoeren lijken me belangrijke criteria. De wagen die we op het oog hebben rijdt prima in de winkel. Onwennig stuur ik de Easywalker door de paden. Inklappen krijgen we pas voor elkaar na een instructiefilmpje op YouTube te hebben gekeken. Deze moet het worden, in jeanskleur.
Voor een kinderwagen leg je zo 1000 euro neer. Gelukkig is een autostoeltje heel wat goedkoper. Denken we. Tot de verkoper uitlegt waarom de duurdere modellen veel beter zijn. „U wilt toch niet dat uw kind iets overkomt?” Nee, inderdaad. Die 100 euro besparing op een onveiliger autostoeltje zouden we ons nooit vergeven. Toch nog maar eens over denken. Thuis zitten we toch weer meteen op Marktplaats, want we willen wel het veiligste stoeltje, maar niet voor de hoofdprijs.
Ik bekijk gezinnen vanaf nu ook met andere ogen. Welk merk kinderwagen hebben ze? Opvallend veel mensen rijden in een stationwagen. Is een fietskar handig? Vooral mannen lopen in de stad met een draagzak. Ook iets voor mij?
Nieuwe tips in de app. Ik moet echt zorgen dat ik een hobby heb die ik alleen kan doen. Straks is de baby er, en krijg ik behoefte om af en toe eens iets voor mezelf te doen. Een goede tip, lijkt me. Samen spontaan even naar de stad gaan gaat dan niet meer zo makkelijk. Ik koop een racefiets. Met goede helm, want ik voel me met de dag verantwoordelijker.
Nog zo’n goede tip. „Ga nu samen op babymoon, jullie laatste vakantie samen. Straks zit je vast aan een weekje vakantiepark in Limburg.” De droomreis wordt een nachtje weg op de Veluwe.
Pufcursus
Ja hoor, het kan niet uitblijven. De pufcursus. Ik moet eraan geloven. Eigenlijk ben ik wel benieuwd. Vier stellen komen af op de vier cursusavonden van Samen Bevallen. De vrouwen mogen in het voorstelrondje vertellen hoe de zwangerschap tot nu toe is verlopen. Ze nemen er uitgebreid de tijd voor. En aan de mannen de vraag of ze vrijwillig zijn gekomen en een controlevraag: hoeveel weken is je vrouw zwanger? Over stereotypering gesproken.
De cursusleidster krijgt het deksel op de neus. Alle mannen weten exact hoeveel weken hun vrouw zwanger is. Een van de vrouwen wilde liever niet naar een cursus, maar was meegesleept door de man. Die zit.
Op de bevalcursus gaat een wereld voor me open. De avonden vliegen om. Op de laatste avond slaat de schrik me wel een beetje om het hart. Er wordt gedaan alsof de weeën beginnen. De mannen helpen de bevallende vrouwen met de juiste ademhaling en de beste houding. Na een seintje beginnen de persweeën en wordt er van mij verwacht dat ik weet welke ademhaling in deze fase beter is. „De vrouw heeft tijdens de bevalling wel wat anders aan haar hoofd, de man moet het voorbeeld geven.”
Nu ik net de verschillende soorten ademhaling onder de knie heb, komen er weer nieuwe dingen bij. De laatste weken moet ik er altijd voor zorgen dat ik genoeg brandstof in de auto heb, ik moet de weg naar het ziekenhuis blindelings kunnen vinden, een muntje voor de rolstoel leg ik alvast in de auto. Daarnaast zijn er protocollen wie er wanneer tijdens de weeën gebeld moet worden. Ik besluit er een schema van te maken. Het houvast in tijden dat ik niks kan doen, maar er toch veel van me verwacht wordt.
Een onverwacht bezoekje aan het ziekenhuis maakt me al een stuk zekerder. Ik weet de weg en kan de afdeling vinden. En ik heb het volste vertrouwen in het personeel. Zeker als een arts ons ’s avonds speciaal nog even belt om te melden dat alles in orde is. Wat leven we in een goed land.
Na de zwangerschap
Opvallend vaak krijg ik de vraag hoe we het gaan doen na de zwangerschap. Refo’s vragen me of mijn vrouw blijft werken. Anderen vragen hoeveel ze blijft werken. Nooit de vraag of ik minder ga werken. Of hoe we dit samen denken op te pakken. Het kan toch niet zo zijn dat ik me alleen ’s avonds en in het weekend met de opvoeding bemoei?
Er zijn uitstekende regelingen te treffen met de werkgevers. Mijn vrouw mag een halfjaar thuisblijven en ik kan zeker twee jaar lang één dag in de week ouderschapsverlof opnemen.
De regeling voor vaders direct na de geboorte is overigens nog wel karig. Goed dat het aantal dagen kraamverlof, nu vijf, uitgebreid wordt. Al heb ik daar niks aan, de regeling gaat pas in de zomer in.
Tips voor aanstaande vaders
- Doe wat extra’s voor je vrouw. Grijp deze periode aan om achterstallige klusjes in huis te doen.
- Bereid je voor en verdiep je in zaken rond de zwangerschap. Ga dus mee naar een bevalcursus, lees er een boek over, zorg dat je de gebezigde termen kent.
- Maak ruim op tijd een overzicht van wat je te doen staat tijdens en net na de bevalling. Rond de bevalling is het voor een vrouw al zwaar genoeg.
- Regel dat je vrij bent na de bevalling. Zeker in de tweede week na de geboorte, als de kraamhulp niet meer komt, kan de zorg voor de baby pittig zijn.