Echtparen mogen binnen Bijbelse grenzen van ivf gebruik maken. Als daardoor een zwangerschap ontstaat en er een kindje geboren mag worden, hebben die alle reden om de Heere diep dankbaar te zijn.
Tegen de eenzijdigheid en verschillende onjuistheden in het betoog ”Ivf-behandeling vraagt te hoge prijs” van dr. M. Klaassen (RD 5-10) maak ik bezwaar.
Allereerst had ik verwacht dat de auteur zou beginnen met aan te geven hoe zwaar het voor echtparen moet zijn om geen kinderen te kunnen krijgen. Dat is een groot (vaak ook eenzaam) verdriet. Als je uitziet naar een zwangerschap en die zwangerschap vindt maar niet plaats, dan kun je op een gegeven moment bijna nergens anders meer aan denken. Leeftijdgenoten om je heen lijken makkelijk zwanger te worden en bij jou gebeurt het niet. Het is erg ingrijpend.
Er mag dan naar medische mogelijkheden worden gezocht om alsnog een zwangerschap te bewerkstelligen, juist omdat er vaak medische oorzaken aan ten grondslag liggen. Uiteraard dient dat te gebeuren binnen de Bijbelse kaders.
Ivf kan een mogelijkheid zijn. Dr. Klaassen stelt meteen al dat er meerdere embryo’s worden aangemaakt. ”ProLife ziektekostenverzekering” is met een aantal klinieken in gesprek gegaan en heeft het voor elkaar gekregen dat de zaadcel en de eicel bij elkaar worden gebracht zonder dat er dan extra vruchtjes komen (zie www.prolife.nl). Die ene bevruchte eicel wordt dan teruggebracht in de baarmoeder. Sowieso wordt er altijd slechts één bevruchte eicel teruggebracht, omdat een eventuele meerlingzwangerschap weer nieuwe problemen kan geven. Er ontstaat zo geen meervoudige zwangerschap en daarom hoeven er ook niet een of meer embryo’s te worden weggehaald! In genoemd artikel wordt ten onrechte gesteld dat dit wel het geval zou zijn.
Moeilijk proces
Het is tegenwoordig mogelijk om onbevruchte eicellen in te vriezen. Eerst kon men alleen bevruchte eicellen invriezen, met als risico dat de ingevroren vruchtjes nooit zouden worden ingebracht (omdat bijvoorbeeld het echtpaar ondertussen reeds kinderen had of door ziekte van een van beiden). Nu echter onbevruchte eicellen kunnen worden ingevroren, kan er iedere maand een eicel worden ontdooid en bevrucht met een zaadcel van de eigen echtgenoot. Als er bevruchting optreedt, is er slechts één vruchtje, dat kan worden ingebracht in de baarmoeder van de vrouw. Daarmee houdt de medische bemoeienis op en hoop je natuurlijk van harte dat het vruchtje zal gaan innestelen. Dat is best een moeilijk proces. Uit onderzoek blijkt dat van de honderd bevruchtingen er uiteindelijk dertig tot veertig tot de geboorte van een kind leiden.
Belangrijk is uiteraard dat een echtpaar dat ivf overweegt zich goed inleest. Het gesprek met de behandelend arts kan het dan goed geïnformeerd aangaan. En als de arts belooft zich aan de voorwaarden van het echtpaar te zullen houden, zal hij/zij dat ook zeker doen.
Intens verlangen
Dr. Klaassen schrijft ook dat een echtpaar ervoor kan kiezen dat er geen restembryo’s ontstaan, maar dat dan waarschijnlijk meerdere behandelingen nodig zijn om tot een zwangerschap te komen. Dat proces is inderdaad zeer intensief en emotioneel, maar laat wel zien hoe intens het verlangen naar een zwangerschap kan zijn. Een echtpaar heeft dit er dan ‘graag’ voor over.
Ivf wordt volgens de auteur onder christenen stilzwijgend geaccepteerd. Dat is niet het geval. Ik heb te veel gesprekken met echtparen gevoerd om dat zomaar over te kunnen nemen. Ik merk dat veel christelijke echtparen juist volgens Bijbelse principes hun weg willen gaan: dus geen overtollige vruchtjes en binnen het huwelijksverband.
De aanbeveling om pastorale begeleiding te zoeken, onderstreep ik van harte, mits deze liefdevol en bewogen is. Bij een bij voorbaat negatieve houding zal er weinig van terechtkomen.
In het artikel wordt de ethicus Henk Jochemsen aangehaald. Deze zou gezegd hebben dat mensen er niet aan denken zich te laten informeren en dan via de huisarts in het medische circuit terechtkomen, en langs die route verder gaan. Mijn ervaring is geheel anders. Ik verbaas mij er vaak over hoezeer echtparen zich erin verdiepen en alleen ivf willen als het volgens de Bijbelse principes gaat. Mogelijk kom ik alleen deze categorie tegen, maar het gaat wel om veel echtparen. We moeten niet vergeten dat kinderloze echtparen die in behandeling zijn daar niet graag met anderen over praten, want het is echt een teer onderwerp.
Begaanbaar
Wanneer ivf plaatsvindt binnen een huwelijksrelatie en men ervoor zorgt dat er geen overtollige vruchtjes komen, is ivf zeker een begaanbare weg. Mijn ervaring is dat, wanneer een echtpaar op deze manier een zwangerschap ontving, de verwondering over de Schepper vaak dieper en de dankbaarheid groter is dan bij echtparen bij wie een zwangerschap heel gemakkelijk op de reguliere manier ontstond.
Helaas worden er in veel klinieken wel overtollige vruchtjes vernietigd, maar dat lossen wij niet op door tegen ivf te zijn. Bovendien speelt dit dus niet voor een echtpaar dat er bij voorbaat voor zorgt dat er geen overtollige vruchtjes komen. Als anderen ivf verkeerd gebruiken, wil dat toch niet zeggen dat wij het niet ten goede mogen gebruiken? Wie hyperconsequente redeneringen volgt, kan niet meer in de wereld functioneren (1 Korinthe 5:10b: „want anders zou u uit de wereld moeten gaan”).
Enorme verbondenheid
Het belangrijkste bezwaar vindt dr. Klaassen dat bij ivf de voortplanting wordt losgemaakt van de seksuele omgang van man en vrouw met elkaar. Een echtpaar dat geen kinderen kan krijgen, zou het allerliefst willen dat er kinderen zouden komen door natuurlijke gemeenschap. Een echtpaar heeft seksuele omgang omdat man en vrouw zo aan elkaar willen laten zien hoeveel zij van elkaar houden. En het is bijzonder mooi dat dan ook de zaadcel bij de eicel kan worden gebracht. Maar helaas kan dat bij de desbetreffende echtparen niet op deze manier. Daarom wordt de versmelting van zaad- en eicel tot stand gebracht met een medische behandeling.
Ter vergelijking: aan het einde van een zwangerschap wordt een kind doorgaans via een natuurlijke bevalling geboren. Toch komt het regelmatig voor dat het bekken veel te nauw is; dan moet helaas een zeer onnatuurlijke behandeling via een keizersnede (grote snede in de onderbuik) worden uitgevoerd. De natuurlijke gang van zaken is belangrijk, maar heeft niet altijd het laatste woord. Anderzijds is het toch niet zo dat, als er maar gemeenschap plaatsvindt, het dan alleen maar goed is? Hoeveel kinderen zijn er niet in dronkenschap verwekt of via geweld, omdat de vrouw niets over haar lichaam had te vertellen?
Het proces waardoor een kind ontstaat wordt helemaal losgemaakt van de intieme liefdesgemeenschap die normaal aan de basis ligt van het ontstaan van nieuw leven, zo staat in genoemd artikel. Dat is beslist niet waar. Ik zie juist dat de echtparen die de weg van ivf gaan dat zo intens samen doen. Dat ze samen naar het ziekenhuis gaan. Dat de man bij het inbrengen van de bevruchte eicel aanwezig is. Mij valt juist de enorme verbondenheid van deze stellen op.
Gebed
Dr. Klaassen schrijft ten slotte dat een diep, legitiem verlangen naar kinderen de voedingsbodem mag zijn voor aanhoudend gebed en het zoeken van behandeling. Maar volgens hem is de prijs van ivf daarbij te hoog. Ik ben ervan overtuigd dat echtparen binnen Bijbelse grenzen van ivf gebruik mogen maken en dat, als er een zwangerschap ontstaat en er een kindje geboren mag worden, het echtpaar de Heere daar diep dankbaar voor is. Dan is de prijs van ivf zeker niet te hoog geweest!
De auteur is arts.
