Prof. Van de Beek: Er is maar één reactie op verdeeldheid: bekering en boete
De eenheid van God krijgt gestalte in de eenheid van de kerk. „Er zijn geen twee Heilige Geesten en daarom geen twee kerken. In hun verdeeldheid verloochenen christenen hun God. Daar past maar één reactie op: boete en bekering.”
Dat stelde prof. dr. A. van de Beek woensdag in Dordrecht tijdens een bijeenkomst van de stichting nationale synode, in een volle Grote Kerk. De emeritus hoogleraar theologie stelde prikkelend dat de Synode van Dordrecht vierhonderd jaar geleden niet voor Gomarus, maar voor Arminius heeft gekozen door zich bezig te houden met de „verkaveling” van verantwoordelijkheden van God en de mens. „Het ging Gomarus om het wezen van de Godsleer. God is van een andere orde dan de mens. In Dordt is het polderen uitgevonden: de extremen sluit je uit of negeer je en met de rest maak je een goede deal. Het lastige is dat je met God geen deal kunt maken.”
Met polderen houd je de omslag in de cultuur niet tegen, aldus Van de Beek. „De gevolgen zijn duidelijk: individuele keuzes, ook in de kerk, resulterend in een eindeloze reeks van kerken, waaraan er dagelijks worden toegevoegd. Kerken naar keuzen en secularisatie hebben dezelfde wortel: ze miskennen dat God één is. Het belangrijkste woord voor kerkmensen –”eigenlijk”– moet vandaag nog geschrapt worden. Laat het nu eindelijk anders zijn: Ja, wij van ganser harte. Hoor, de Heere is onze God en de Heere is één.”
Wanneer de liefde van God Zelf zichtbaar wordt in hun onderlinge liefde, is dat een godsbewijs, „reclame voor het grote verzoeningsproject van God”, aldus dr. Hans Burger (Kampen). „Meerdere lichamen van Christus is niet mooi als we daarin het gebrek aan liefde, vertrouwen en eensgezindheid zien. Dan is het een gescheurd lichaam. Ik kan het niet anders zien: met onze huidige institutionele verdeeldheid maken we Christus niet beter, maar minder zichtbaar.”
Bisschop dr. Gerard de Korte zag de bijeenkomst in Dordrecht vooral als protestantse oecumene. „Wat ik hier tegenkom, zijn zweepslagen: er moet nog veel gebeuren, want de instituten blijven functioneren. Als katholiek kies ik voor zichtbare eenheid van alle christenen. De institutionele eenheid –als oorspronkelijk doel van de oecumene– wil ik toch als een stip op de horizon vasthouden.”
Prof. dr. Eric Peels (Apeldoorn) riep op terug te keren tot de Schrift, het Bijbels abc. „De meest centrale vorm van geloofsoverdracht is nog altijd: de Bijbel gaat open en gaat vonken in het krachtenveld van de Geest. Daar zie ik jong en oud stil worden rond de Bijbel.” Ds. Saskia van Meggelen, preses van de Protestantse Kerk in Nederland, reageerde: „Jongeren geloven op een andere manier, zoals door middel van events.” Ruben Flach van Stichting Opwekking: „De belangrijkste vraag voor de kerk van vandaag is: Wie is Jezus voor jou?”
Door veertig geloofsgemeenschappen werd de ”Verklaring van verbondenheid” ondertekend. Prof. dr. Barend Kamphuis (Kampen) zei dankbaar te zijn dat zo veel kerken en christenen hun handtekening wilden zetten. Tegelijk deed het pijn dat allerlei kerken en groepen afwezig blijven.
Het christendom in Nederland sterft niet af, zo stelde de Amsterdamse pinksterpredikant Samuel Lee, maar krijgt „een nieuwe vorm door de komst van de migranten en internationale kerken en door een jongere generatie gelovigen die niet meer denkt in denominaties.”
Prof. dr. Fred van Lieburg (Amsterdam) overhandigde zijn boek ”Synodestad Dordrecht” aan onder anderen president Erik Hoekstra van Dordt College in Amerika. Deze liet –onder applaus– de aanwezigen weten dat geloofsoverdracht voor de Dordtse synode primair bij de gezinnen en de scholen lag. Minister Slob onthulde een kunstwerk van Roel Herfst ter gelegenheid van de nationale synode van 2019.
De bal na tien jaar nationale synode ligt nu bij de kerken. Stuurgroeplid dr. Sjaak van ’t Kruis maakte bekend dat de PThU, Kampen en Apeldoorn gezamenlijk een bijzondere leerstoel willen instellen namens de stichting nationale synode over katholiciteit van de kerk en eenheid.