Column: Laat koorddanser Rutte zijn termijn uitdienen
Voor premier Rutte heb ik bewondering. Ik zie wel eens foto’s van waaghalzen die teentje voor teentje over een dun koord een diep ravijn oversteken. IJselijk. Ik voel het in mijn eigen tenen als ik me voorstel dat ik zélf over dat koord loop.
Onwillekeurig moet ik dan ook aan premier Rutte denken. Hij staat alweer jaren aan het hoofd van de regering. Nu eens een minderheidskabinet, dan weer een kabinet dat steunt op de kleinst mogelijke Kamermeerderheid. Ik denk dat je terecht kunt zeggen dat onze premier een politiek koorddanser is, een evenwichtskunstenaar. En hij blijft er even opgewekt bij. Wie doet het hem na?
Als ik mij niet vergis, hoor ik de laatste tijd wel eens speculaties over de politieke houdbaarheidsdatum van de premier. Die komt volgens sommigen dichterbij. Er wordt dan van alles bij gehaald. Zoals de komende Statenverkiezingen. Deze regering zou in de Eerste Kamer de meerderheid kunnen kwijtraken… Of het wenkende perspectief vanuit Brussel. Straks wordt Rutte nog de opvolger van Donald Tusk, de huidige voorzitter van de Europese Raad. Speculaties zijn niet onschuldig. Ze kunnen een eigen leven gaan leiden.
Zelf ben ik meer van de staatsrechtelijke lijn. Ik vind dat, als een regeerakkoord tot 2021 loopt, het kabinet tot die tijd gewoon zijn werk moet doen. En dus ook dat onze grote koorddanser tot die tijd zijn verantwoordelijkheid moet nemen. Dat wil Rutte ook, want hij houdt stug vol dat hij niet die topbaan in Brussel wil. En ook als dit kabinet in de Eerste Kamer zijn meerderheid verliest, zal Rutte er alles aan doen om het regeerakkoord ”Vertrouwen in de toekomst” uit te voeren. Dan maar met wisselende meerderheden.
Leuk, dat staatsrecht. Toch is er meer dat mij doet wensen dat dit kabinet doorregeert. Vergeleken met vorige kabinetten zie ik in elk geval twee belangrijke pluspunten in het huidige regeerakkoord. Eén: dit kabinet wil serieus werk maken van klimaatbeleid, en daar is het ook hoog tijd voor. Twee: het heeft oog voor de verre naaste in nood, en tast daarvoor in de buidel.
Beide onderwerpen zijn vanuit christelijk oogpunt wezenlijk voor een goed kabinetsbeleid. Rentmeesterschap, rechtvaardigheid en barmhartigheid moeten óók in de politiek handen en voeten krijgen. Beide onderwerpen vragen evenzeer om langdurige, trouwe inzet. Gods indrukwekkende schepping is kostbaar leengoed, geen politieke joker. En onze verre naaste mag geen gemakkelijke bezuinigingspost zijn om de rijksbegroting rond te krijgen. ChristenUnie en CDA kunnen vanuit de genoemde uitgangspunten in het kabinet eraan bijdragen dat de vrije markt van de VVD beteugeld wordt door de moraal.
Maar het is nog geen 2021. En die Statenverkiezingen komen er wel aan. Hoe stabiel is dit kabinet? Want, de speculaties over de premier terzijde, er is wel wat aan de hand in Den Haag. Het lijkt soms wel of je tijdens een herfststorm op het zoldertje van een gammele boerenschuur loopt. Het zoldertje golft onder je voeten en boven je kraakt het gebinte. Gaat dat wel goed?
Een Klaas Dijkhoff die zich eerst aan het klimaatakkoord verbindt, maar er vervolgens weer onderuit wil. Een D66 dat zegt dat dit het „groenste kabinet ooit” is, maar ondertussen allerlei initiatiefjes lanceert zónder coalitiepartners en mét PvdA of GroenLinks. Goed voor het onderlinge vertrouwen en de daadkracht…
Premier zijn, moet méér zijn dan evenwichtskunst, om de boel koste wat kost bij elkaar te houden. Rutte zal zich de komende maanden en jaren een krachtige teamleider moeten tonen.
Dit kabinet wordt straks niet afgerekend op woorden, maar op daden. Mocht het vanaf dit voorjaar meer aangewezen raken op oppositiepartijen, dan zou het (als het gaat om duurzaamheid en ontwikkelingssamenwerking) ook naar de SGP kunnen kijken. Die is al decennialang voor de invoering van rekeningrijden – daar waren ze veel linkse politici mee voor. En hart voor de verre naaste hebben ze daar ook. Dus in ieder geval op twee punten zie ik wel een weg vooruit. Over andere thema’s laat ik me maar niet uit. Niet mijn vak, en de column is weer uit.
De auteur is politiek adviseur Woord en Daad. Reageren? rubriekforum@refdag.nl