Opvolger zal Merkels lijn doortrekken
Stabiliteit en continuïteit. Dat is waar de Duitse christendemocraten vorige week voor kozen. Angela Merkel heeft het partijvoorzitterschap van de CDU overgedragen aan Annegret Kramp-Karrenbauer.
Zeker voor het buitenlandse publiek heeft Kramp geen naam die makkelijk uit te spreken valt. Merkels naam lag wereldwijd goed in de mond. Time Magazine riep haar zelfs uit tot machtigste vrouw ter wereld. Merkel is ook veel geprezen als de „echte leider van Europa.” De tijd zal leren of de naam Kramp-Karrenbauer hiervoor een drempel zal zijn. De afkorting ”AKK” is inmiddels vrij breed ingeburgerd.
In de Duitse media wordt ze al enkele maanden omschreven als ”Mini-Merkel” en ”Merkels Mädchen”. Dat is natuurlijk zeer denigrerend en vermoedelijk eerder een gebrek aan kennis dan gevolg van goed inzicht. Wie goed kijkt, ziet direct verschillen. Kramp is getrouwd (gebleven) en moeder van drie kinderen. De rooms-katholieke CDU-voorzitter heeft veel meer met het traditionele gezinsbeeld dan de protestant Merkel. In Duitsland zijn rooms-katholieken trouwens in het algemeen conservatiever dan de protestanten.
Kramp is dus geen ”Mini-Merkel”. Toch is zij van de drie kandidaten die er voor het partijvoorzitterschap waren, degene die het dichtst bij de bondskanselier staat. Deze voorzichtige keuze is waarschijnlijk ook verstandig. De andere kanshebber, Friedrich Merz, stond duidelijk voor een rechtser economisch beleid. Dat zou tot spanningen in de Duitse coalitieregering met de sociaaldemocratische SPD hebben geleid. Bovendien –en dat is minstens zo belangrijk– schijnt het zo te zijn dat Merz nog geen vijf minuten met Merkel in één ruimte kan zijn. Zulke vetes zijn voor geen enkel team goed.
Voor de populisten van de Alternative für Deutschland (AfD) is de keus voor Kramp jammer. Populisten hebben een hekel aan stabiliteit. Zij profiteren juist van verandering en onzekerheid. Voor het stembusgevecht tegen de AfD is AKK vermoedelijk een betere keuze dan Merz.
Dat betekent echter totaal niet dat dit Kramp dit gevecht al bij voorbaat gewonnen heeft. De CDU staat laag in de peilingen en de AfD rukt nog steeds op. Kramp is Merkel dan wel opgevolgd als partijvoorzitter, het is geenszins zeker dat ze ook de nieuwe bondskanselier is. Daarvoor is het politieke landschap in Duitsland veel te onzeker.
Op het congres brak Kramp-Karrenbauer een lans voor „de C als kompas en wegwijzer.” Het is bekend dat ze grote bedenkingen heeft tegen abortus, euthanasie en de openstelling van het huwelijk voor mensen van gelijk geslacht. Ook op dat punt staat ze vermoedelijk niet ver bij Merkel vandaan. Maar zoals Merkel het homohuwelijk niet heeft kunnen tegenhouden, zal ook Kramp-Karrenbauer de ontwikkeling in de cultuur niet kunnen keren. Ook daarin staat ze dus voor continuïteit.