Prof. dr. B. J. ter Haar, oud-diplomaat: „Trumps ”America first”-benadering is niet altijd in het Europees belang, ook niet in het Nederlandse. Thema’s zoals het klimaatverdrag en het vrijhandelsverdrag zijn voor hem een soort alles-of-nietsgevechten. De kunst zou zijn om hem duidelijk te maken dat we er juist allemaal wat bij te winnen en te verliezen hebben, niet alleen Amerika.

Tegelijkertijd ligt daar natuurlijk de grootste valkuil, namelijk dat je als Nederlandse premier te belerend bent, Trump wilt overtuigen van je gelijk. Rutte zal dat niet doen. Hij zal luisteren en proberen uit te stralen: Ik zit hier als bondgenoot. Lukt dat, dan creëer je misschien openingetjes in het gesprek en weet je een basis te leggen voor goede diplomatieke contacten in de toekomst.”

Prof. mr. A. P. van Walsum, oud-diplomaat: „Het is heel moeilijk om met triomf tevoorschijn te komen uit een gesprek met een Amerikaanse president. Laten we ons daarover geen illusies maken, helemaal niet als het gaat over Trump. Als ik een aantal uitspraken van hem op een rij zet, vraag ik me voortdurend af: Wat is nu werkelijkheid voor deze man en wat niet? Dit lijkt me typisch zo’n ontmoeting die je als premier van een klein land zoals Nederland het liefst uit de weg zou gaan.”

D. Zandee, defensiespecialist Instituut Clingendael: „Rutte laat zich voor dit bezoek niet vergezellen door minister Blok van Buitenlandse Zaken, maar door minister Kaag van Buitenlandse Handel. Dat is een slimme zet. Hij geeft daarmee het signaal af: internationale veiligheid of defensie is wat mij betreft voor deze ontmoeting niet gespreksonderwerp nummer één.

Trump voert dergelijke gesprekken meestal met een paar gevoelige gesprekspunten in het achterhoofd. Sommige daarvan kunnen lastig zijn voor Rutte, onder andere de Nederlandse defensieuitgaven. Die voldoen niet aan de NAVO-norm van 2 procent van het bnp. Trump zal Rutte daar zeker op aanspreken. Of neem migratie. Trump zal zeggen: Ik bouw een muur, wat doet Europa eigenlijk? We hebben net een EU-migratietop achter de rug, maar veel plannen zijn nog verre van concreet.

Wat positievere gespreksonderwerpen zouden de bilaterale handelsrelaties tussen Nederland en de VS kunnen zijn, of ons aandeel in de strijd tegen het internationaal terrorisme. Hoe de balans precies zal uitvallen, is vooraf lastig te overzien.

Ik zou Rutte zeker niet adviseren om te beginnen over de ramp met vlucht MH17. Volgende week bezoekt Trump een NAVO-top in Brussel. Een paar dagen later spreekt hij de Russische president Poetin in Helsinki. Met hem wil Trump een goede relatie opbouwen, en om die reden zit hij niet te wachten op punten van kritiek op Poetin. Daarom zou ik voor deze keer zeggen: Laten rusten dat onderwerp.”

B. J. van Eenennaam, Nederlands ambassadeur in de VS van 2002 tot 2006: „Rutte moet een speciale tulp meenemen voor Melania, de Amerikaanse first lady. Mijn vrouw en ik deden dat toen ik in 2002 namens Nederland ambassadeur werd in de VS, een speciale tulp voor Laura Bush. Het effect was boven verwachting. Bush bleef er maar op terugkomen als je hem tegenkwam. Datzelfde effect kan nu ook optreden. Ik sluit niet uit dat Trump nog gevoeliger is voor zo’n geste dan Bush.”