In de centra wordt bepaald welke vluchtelingen recht hebben op asiel en welke niet. Daarover moet sneller uitsluitsel zijn dan nu vaak het geval is. De ‘rechtmatige’ asielzoekers worden over de EU verspreid. Hoe dat gebeurt moet volgens Rutte nog worden uitgewerkt. Met landen in Afrika zouden dezelfde soort afspraken over de opvang van vluchtelingen kunnen worden gemaakt als met Turkije, zei hij.

„Het goede nieuws is dat er overeenstemming is. Ik ga niet zeggen dat nu het hele vraagstuk is opgelost maar we hebben wel een grote stap gezet”, aldus de premier na afloop van de bijeenkomst. „Alles was ingewikkeld.”

De Italiaanse premier Giuseppe Conte eiste concrete maatregelen om het land zo snel mogelijk te ontlasten van de migratiedruk. Hij dreigde de slotconclusies van de top, ook over alle andere onderwerpen, niet te ondertekenen zonder resultaat. Na afloop zei hij „tevreden” te zijn met de afspraken, maar ook dat zijn regering nog moet besluiten of er op Italiaanse bodem gesloten opvangcentra komen.

Italië wil ook aanpassing van de Dublin-regels die bepalen dat een migrant een asielverzoek moet indienen in het land van aankomst. „Daar gaat Oostenrijk nu verder aan werken”, aldus Rutte. Oostenrijk neemt zondag het tijdelijke EU-voorzitterschap over.

De 28 landen kwamen ook overeen de Europese grens- en kustwacht Frontex snel uit te breiden om de buitengrenzen te versterken en hulporganisaties „te beschermen tegen de praktijken van mensensmokkelaars”. Rutte lichtte dat niet toe.

Volgens bondskanselier Angela Merkel waren de onderhandelingen „intensief”. Ze staat in Duitsland onder druk om een einde te maken aan de stromen migranten die niet in het aankomstland blijven en door naar Duitsland reizen. In de slotconclusies is opgenomen dat de lidstaten ‘alle juridische en administratieve maatregelen moeten treffen om dat te voorkomen’.