„Er knalde van alles tegen ons raam”
Een onverwachte wending kreeg het afgelopen jaar voor studente Edna Covic (21) uit het Friese Beetsterzwaag. Door de verwoestende orkaan Irma moest ze in september haar stage op Sint Maarten afblazen. „Van een krottenwijk stond nauwelijks iets nog overeind.”
Onheilspellend ziet de zee eruit. Dreigend. Het is begin september en Sint Maarten maakt zich op voor de orkaan Irma.
Edna Covic, die de hbo-opleiding rechten volgt aan de Hanzehogeschool Groningen, is amper een week op het eiland in de Caraïbische Zee. Ze wil vanaf 4 september stage gaan lopen op een notariskantoor in Philipsburg. Dat is de hoofdstad van het Nederlandse deel van Sint Maarten. In Philipsburg zal ze enkele maanden in een eenpersoonsappartement verblijven. Maar Irma zet een dikke streep door haar plannen.
Spelletjes
Daags voordat de orkaan Sint Maarten bereikt, verlaat Covic haar tijdelijke woning. Ze verschanst zich samen met zo’n vijftien andere Nederlandse studenten in een appartementengebouw enkele kilometers ten westen van Philipsburg. „We hadden voor een week boodschappen ingeslagen. Door alvast bij elkaar te gaan zitten, bereidden we ons voor op een eventuele snelle evacuatie. De tijd vulden we met spelletjes doen en tijdschriften lezen. We konden geen kant op.”
Op 6 september raast de orkaan over Sint Maarten. De tropische cycloon van ongekend kaliber bereikt boven het eiland de zwaarste categorie, 5. Er zijn enkele doden te betreuren, met name op het Franse deel van het eiland. Zo’n 90 procent van de bebouwing op Sint Maarten loopt schade op.
Kokosnoten
In het appartement splitst de groep studenten zich op die 6e september in tweeën. Zo’n zes mensen blijven op de begane grond, de rest schuilt op de eerste verdieping. „Het waaide en regende heel hard”, blikt Edna Covic terug. „We hadden de ramen dichtgetimmerd. Er knalde van alles tegenaan. Er vlogen buiten spullen rond. Onderdelen van auto’s, kokosnoten, delen van bomen. De helft van het dak van de verdieping boven ons waaide weg. Daardoor kwam de regen ook bij ons naar binnen.”
Door het ongekende natuurgeweld vallen allerlei voorzieningen uit. „We hadden bijvoorbeeld geen licht, geen telefoonverbinding en geen internet. We konden een paar dagen niet appen, bellen of sms’en met onze families in Nederland.”
Dat de studente haar geliefden dagenlang niet kan bereiken, vindt ze een van de vervelendste gevolgen van de orkaan. „Mijn ouders vluchtten in 1996 vanuit Bosnië naar Nederland, waar ik geboren ben. Ze weten vanwege de oorlog op de Balkan wat het is om in de stress te zitten. Mijn ouders hadden het gevoel dat ik me in oorlogsgebied bevond. Dat we eerst geen contact konden krijgen, had grote impact op ons.”
Een dag of drie nadat Irma over Sint Maarten trekt, kan een van de studenten een geruststellend sms’je naar een familielid in Nederland sturen. Die kan vervolgens de andere families in Nederland verblijden met het nieuws dat de studenten de orkaan hebben overleefd.
Met een groepje studenten neemt Covic daags na het passeren van Irma de ravage in ogenschouw. „Puin en chaos. Bomen waren geveld, auto’s lagen op de kop, van een krottenwijk stond nauwelijks iets overeind.” Haar appartement in Philipsburg ziet er nog goed uit. „Dat is van beton. Er was alleen wat waterschade.”
Schokkend vindt de Friese studente het feit dat nogal wat mensen aan het plunderen slaan. „Winkels waren opengebroken. Mensen kwamen met karren vol boodschappen naar buiten, zonder daarvoor te hebben betaald. Ik kan nog begrijpen dat mensen voedsel meenemen, maar het gaat ver als iemand met een tv onder zijn arm verdwijnt. Er liepen mensen met geweren en messen over straat. Alsof het de normaalste zaak van de wereld was. Dat was heftig.”
Een van de grootste zorgen van de jonge Nederlanders is dat plunderaars hun appartement belagen. Maar dat valt tot hun opluchting mee.
Blij
Bij mariniers op de marinebasis dringen de studenten aan op evacuatie. Het duurt een krappe week voordat Covic en enkele andere studenten met een vlucht mee kunnen naar Curaçao, een reis van ongeveer anderhalf uur. „Ik was blij dat ik eindelijk in dat volgepakte Herculesvliegtuig zat, moe en uitgeput.” Vanaf Curaçao vliegt de Friezin al spoedig met de KLM terug naar Nederland.
Door de orkaan loopt haar studie ongeveer een halfjaar vertraging op. Momenteel werkt Covic in een kledingzaak. Komend jaar hoopt ze alsnog haar buitenlandse stage te lopen. Op Aruba. „Ik hoop dat het daar windstil is en dat ik heelhuids terugkom.”