Aanpassing wet ook na uitspraak Paddepoel nodig
Eigenaar Platjouw van de Primera-winkel in het Groningse winkelcentrum Paddepoel kan opgelucht ademhalen. Dinsdag sprak de rechter in hoger beroep uit dat zijn zaak niet langer verplicht open moet zijn op zondag en hij z’n boete van bijna 25.000 euro niet hoeft te betalen. Platjouw is een van de ondernemers die flink gedupeerd zijn doordat de vereniging van eigenaren (vve) hun wekelijks boetes oplegt tot 500 euro. Het is de vve en de verhuurder een doorn in het oog dat een flink aantal winkeliers op zondag of op koopavond de rolluiken laten zakken en ze delen de boetes uit om deze ondernemers onder druk te zetten.
Het is op zich begrijpelijk dat eigenaren en verhuurders belang hebben bij een aantrekkelijk winkelcentrum. Dat is ook in het belang van de winkeliers zelf. Als na elke drie etalages er weer eentje gesloten is, raakt het winkelend publiek teleurgesteld. Dat valt nog wel mee bij een bakker of een supermarkt, waar er meestal diverse van te vinden zijn, maar het wordt een probleem als je juist naar het winkelcentrum gekomen bent voor een dierenspeciaalzaak of een fietsenmaker.
Tegelijkertijd moeten die gespecialiseerde zaken grote moeite doen om hun omzet te halen en is het voor hen bijna onmogelijk om alle dagen open te zijn. Nu de rechter tabakszaak Primera in het gelijk heeft gesteld, is er weer licht aan het eind van de tunnel voor deze ‘weigerwinkeliers’. Dat wil zeggen: de kans dat zij ook gelijk krijgen is flink gestegen.
Er is alle reden om deze uitspraak van het gerechtshof toe te juichen. Ook al speelt het argument van de zondagsrust daarin geen rol, er blijkt wel uit dat de rechter de belangen van de individuele ondernemer zwaar vindt wegen. Dat vond de wethouder van de gemeente Groningen ook: die drong er woensdag meteen op aan om te stoppen met het uitdelen van boetes. De vve werkt intussen aan een voorstel om winkeliers ontheffingen te verlenen.
Toch klinkt dat mooier dan het is. Winkeliers zijn niet gebaat bij ontheffingen, maar moeten de vrije keuze hebben om hun zaak op zondag te sluiten. Die keuzevrijheid mag niet afhankelijk zijn van de plaatselijke politieke verhoudingen of van de krachtmeting met de verhuurder. Zo kreeg Primera in deze rechtszaak mede z’n gelijk omdat er in Paddepoel geen sprake is van een winkeliersvereniging, maar van een winkeliersstichting. Bij de rechtszaak die woensdag diende tegen een fietsenmaker kunnen weer andere omstandigheden meewegen.
Die basis is te wankel – het beleid rond koopzondagen verdient een steviger verankering. Begin deze maand diende de SGP samen met de PvdA een motie in om „op korte termijn te komen met wetgeving om te waarborgen dat winkeliers, ongeacht hun motief, hun winkel op zondag gesloten kunnen houden zonder dreiging van dwangsommen.” Deze motie is nog niet in stemming gebracht, maar de uitspraak van het gerechtshof onderstreept juist dat zo’n aanpassing van de wet alsnog van groot belang is.
