Geld verzacht de pijn van besneden moslimjongen
”Gezondheidscentrum Nieuwe Westen”, prijkt er in grote, oranje hoofdletters op de gevel. Enkele witte stickers op een van de ramen tonen het aanbod achter de voorkant: huisartsen, fysiotherapie en... besnijdeniscentrum.
De buitendeur van Gezondheidscentrum Nieuwe Westen in de Rotterdamse Tidemanstraat is iets voor vier uur ’s middags open, maar na binnenkomst blijkt de balie gesloten. Het staat de nog aanwezige hoofddoek dragende doktersassistente niet in de weg om het raam van haar loket omhoog te schuiven en de late bezoeker vriendelijk welkom te heten. Ze legt graag uit welke wereld er achter het woord besnijdeniscentrum schuilgaat.
Eens in de paar weken –meestal op zaterdag– verhuurt het gezondheidscentrum een ruimte aan het Besnijdenis Centrum Nederland (BCN), vertelt de doktersassistente van Marokkaanse herkomst. Op die dag kunnen jongens en mannen zich laten besnijden. De meeste klanten zijn ouders die met hun zoon langskomen. De ingreep, uitgevoerd door een gespecialiseerde arts, is een islamitisch voorschrift.
Voordat een jongen of man besneden wordt, krijgt hij een plaatselijke verdoving. Vervolgens wordt de voorhuid losgemaakt en weggeknipt. Daarna hecht de arts de wond dicht. De handelingen worden vaak door vader, moeder of een ander familielid op foto’s of video vastgelegd. Meteen na de ingreep kan de besnedene naar huis.
Verdoving
Na afloop van de ingreep wacht thuis vaak een volle kamer, weet de doktersassistente. Ze heeft enkele broers die rond hun vierde levensjaar werden besneden en kent het ritueel van dichtbij. Altijd gingen alleen haar vader en moeder mee met de broer die besneden zou worden. Ondertussen werd het in de ouderlijke woning gezellig gemaakt. Opa’s en oma’s, ooms en tantes, neven en nichten; het hele huis stroomde vol.
Na thuiskomst van haar ouders en broer barstte het feest los. „Mijn broer werd in feestelijke kleren gestoken. Zijn bijbehorende hoedje werd omgekeerd op tafel gezet. Terwijl Marokkaanse hapjes werden geserveerd, haalden familieleden hun muntstukken en biljetten tevoorschijn en deponeerden dat in m’n broers hoofddeksel. Al mijn broers vonden de besnijdenis pijnlijk, vooral de verdoving. Allemaal moesten ze hard huilen. Maar het geld maakte veel goed.”
Een religieuze ceremonie thuis of in de moskee voorafgaand of na afloop van de besnijdenis is er niet, zegt de Marokkaans-Nederlandse. „Althans, niet in de traditie waar ik uit kom.”
Het BCN heeft 10 centra in Nederland en voert per jaar zo’n 5000 besnijdenissen uit. Afhankelijk van iemands leeftijd kost de ingreep 300 à 400 euro. Tot 2005 kon een besnijdenis betaald worden uit de basisverzekering, mits de handeling plaatshad in het ziekenhuis. Sinds dit jaar vergoedt de basisverzekering opnieuw besnijdenissen, maar alleen als daar een medische noodzaak voor is.
Huilende jongetjes
Ook buiten het BCN vinden besnijdenissen plaats. Dé expert is Nathalie van Amsterdam uit Gouda. Zij besnijdt mannen en jongens in haar kliniek in Gouda. Recent deed ze dat voor de 10.000e keer. Over haar werk verscheen het boek ”10.000 Cabrio’s, smeuïge verhalen van een besnijdenisarts”.
Toen ze met haar specialisme begon, zag ze veel huilende jongetjes, zei ze in februari tegen weekblad deGouda. Ze ging pionieren en ontdekte een manier van besnijden die jongens heel wat tranen bespaarde. „Het geeft me een kick dat het voor een kind vrijwel zonder pijn kan. Ook voor hem is het een feestje.”
Van Amsterdam vindt het mooi om bij dit ritueel betrokken te zijn. „Het is indrukwekkend. Mensen zijn zo blij. Regelmatig staan er wel dertig mensen in de kamer; de hele familie is er soms bij. Zo’n oma die dan even over mijn rug aait terwijl ik bezig ben, zo mooi.”
Dat ze een vrouw is, is nooit een probleem, zegt ze. „Ik geef vaak de vader geen hand. Maar ik besnijd vervolgens wel zijn zoon. Ik heb nooit meegemaakt dat mensen niet respectvol zijn.”
serie Standplaats Spangen
Hoe leven moslims in Rotterdam? RD-journalist Ben Provoost verbleef twee weken in Spangen en ging op onderzoek uit. Dit is deel 4.
