Dat besloot de generale synode van de Protestantse Kerk vrijdag in Lunteren tijdens de tweede en laatste dag van haar vergadering. Daarmee verwierp ze het voorstel om de classis de bevoegdheid te geven om randvoorwaarden te „stellen.”

Tijdens de bespreking van de nota ”Naar een cultuur van mobiliteit” bleken twee zaken telkens de boventoon te voeren: de termijn van twaalf jaar waarna een gemeente en een predikant mogen besluiten uit elkaar te gaan, én de betaling van het wachtgeld aan zo’n predikant.

„Laat die focus op twaalf jaar los”, adviseerde ds. G. van Dijk, voorzitter van de werkgroep mobiliteit, de synode. „Die grens is willekeurig. Natuurlijk moet het gesprek over mobiliteit al eerder gevoerd worden. De vraag is wat er uit zo’n gesprek komt en wat de mogelijkheden zijn.”

De mogelijkheid om na twaalf jaar uit elkaar te gaan is „een extra vangnet, geen must”, benadrukte scriba dr. R. de Reuver. Hij stelde vrijdag de urgentie van het onderwerp herhaaldelijk aan de orde. „Het kan niet zo blijven zoals het nu is. We kennen allemaal schrijnende gevallen van gemeenten en predikanten die maar schuren, van situaties die niet vruchtbaar meer zijn. Bij roeping is er altijd sprake van een bepaald moment en een bepaalde tijd.”

Wat gaat het de kerk kosten om een predikant wachtgeld te betalen? Hans Runherd, beleidsmedewerker predikantstraktementen en -pensioenen en rapporteur van de werkgroep, kon dat de synode voorrekenen. „Van de 1800 predikanten in de Protestantse Kerk staan er 400 langer dan twaalf jaar in hun gemeente. Van hen kunnen er 200 geen gebruikmaken van de vertrekregeling, omdat zij te dicht bij hun pensioen zitten. Vraag voor de overige 200 is: wil ik dit? De predikant levert namelijk 30 procent van zijn vaste inkomen in en zijn inkomen wordt tijdelijk. Het kost een gemeente 115.000 euro.”

Runherd verwacht dat twintig predikanten van de regeling gebruik zullen maken. Dat kost de kerk 2 miljoen euro. „De Vereniging van Kerkrentmeesterlijk Beheer is bereid dit geld te betalen, om de mobiliteit te bevorderen.”

Verscheuren

Kerk in Actie presenteerde vrijdag de campagne ”Geloven in delen”. De diaconale organisatie van de Protestantse Kerk wil daarmee christenen ertoe oproepen iets van hun welvaart te delen met anderen in arme delen van de wereld.

Het bijbehorende reclamespotje, waarin een afbeelding van Christus in stukken wordt gescheurd, viel de afgelopen weken niet bij iedereen in goede aarde. Vooral op sociale media stelden mensen vragen bij het spotje, dat in totaal 70.000 keer is bekeken.

Scriba dr. De Reuver noemde het filmpje ook „confronterend”, maar verdedigde de campagne wel. Hij wees op het diepe lijden van Christus: „Jezus deelt onze verscheurdheid door Zichzelf te laten verscheuren. Door Zijn leven te delen, tot zegen van anderen.”

Maurits van Stuijvenberg van Kerk in Actie zei vrijdag tijdens de presentatie van de campagne dat „Jezus Christus de kern van ons werk is. Hij gaf ons het ultieme voorbeeld door Zichzelf als offer te geven. Daarom geloven we in delen en hebben we de naaste lief als onszelf.”

Er kwamen meer dan 300 klachten over het spotje binnen bij Kerk in Actie, zei Van Stuijvenberg. „Dat spijt ons zeer. We wilden confronteren, niet kwetsen.” Uit onderzoek blijkt volgens hem dat de boodschap van het spotje goed is overgekomen. „Het reclamespotje blijft je bij; je gaat erover nadenken.”

De campagne krijgt een vervolg met het uitzenden van filmpjes over hulp in verschillende landen. Er wordt ook gemeten welk „gevoel” mensen hebben bij de naam Kerk in Actie.

De synodeleden reageerden verdeeld over het spotje. Ouderling B. J. H. van Delft (Noordwijk) gaf aan dat hij teleurgesteld is in het filmpje. Een ander: „Waarom heeft Kerk in Actie het filmpje niet vooraf aangekondigd? Dan hadden we ons erop kunnen voorbereiden.” Volgens ds. M. Oostenbrink (Zwolle) laat het filmpje juist zien wat het Jezus heeft gekost om de zonden te dragen.

Ouderling G. Bredenhoff (Havelte): „Het voelde alsof er boeken werden verscheurd en verbrand, zoals in de Tweede Wereldoorlog. Ik geef geld aan Ghana, maar niet meer via Kerk in Actie.”

Pastoraat

Op de synodeagenda stond vrijdag ook een bezinnende bespreking over het zogeheten categoriaal pastoraat. Het gaat dan om pastoraat aan bijvoorbeeld studenten, schippers, doven en militairen. De synode nam geen besluiten; het onderwerp komt terug op de vergadering in november.

De komende vijf jaar moet er flink worden bezuinigd in het pastoraat. De verantwoordelijkheden komen meer bij de plaatselijke gemeenten te liggen en minder bij de landelijke organisatie. Dat geldt ook voor de financiën.

Ds. P. M. W. van der Schans (IJsselstein) zei bang te zijn dat daardoor de steun aan pastores „verdampt.” Diaken Meun (Urk): „Moeten de financiën onze visie bepalen?” Hij pleitte ervoor de zogeheten solidariteitsheffing voor het pastoraat te gebruiken.

F. Tjeerdsma van de Dienstenorganisatie zei in een reactie dat het nu „onverstandig” zou zijn om de „financiële huishouding overhoop te halen.” De commissie-Veerman en de synode heeft daar in het verleden al besluiten over genomen. „Het is hier geen Noord-Korea. Vanuit de Dienstenorganisatie zeggen we niet dwingend: zó gaan we het doen in de toekomst. We gaan met de gemeenten praten. Is dit de richting die we op willen?”

De synode komt op 22 september weer bijeen. De vergadering heeft dan weer plaats op Nieuw Hydepark in Doorn.