De net benoemde Europese Stad van de Reformatie, Franeker, en Jorwerd waren de plekken waar de Friese estafette-activiteiten plaatsvonden. Passender kon het eigenlijk niet. Franeker was de stad van de in 1585 gestichte academie, die ervoor zorgde dat er vanuit die plaats honderden protestantse theologen in heel Europa aan het werk gingen. En ook de stad van de vrouwelijke theoloog Anna Maria van Schurman (1607-1678). Jorwerd is het dorp dat ooit door schrijver Geert Mak op de kaart werd gezet.

”Verhalen vertellen” was het overkoepelende thema dat Friesland toegewezen had gekregen. Daarmee wordt voorkomen dat alle provincies hetzelfde gaan doen tijdens de herdenkingsestafette, die op 31 oktober 2016 begon en doorloopt tot en met oktober van dit jaar. Dan is het precies 500 jaar geleden dat kerkhervormer Maarten Luther zijn 95 stellingen openbaar maakte. Een protestbeweging met ongekende gevolgen.

Het verhaal van ”500 jaar protestant” werd zaterdag verteld in woord, beeld en muziek. Je moet verhalen vertellen op zo’n manier dat het je ráákt, zeiden ds. J. H. Hamoen en ds. M. Veen, de Friese kwartiermakers, bij de opening in de Martinikerk. Zoals Luther in zijn tijd een held was door de beweging die hij op gang bracht. zo zijn er ook nu helden. Voor ds. Hamoen is dat de Marokkaanse Belg en moslim Mohamed el Bachiri, die zijn vrouw vorig jaar maart verloor bij de aanslag op metrostation Maalbeek in Brussel. Hij publiceerde daar ”Een jihad van liefde” over. „Een heel aangrijpend boekje dat iedere christen, moslim, atheïst en agnost zou moeten lezen.”

Voor ds. Veen, predikant van de protestantse gemeente in Achlum-Hitzum, zijn helden de mensen die durven op te staan tegen onrecht en naar recht zoeken, zoals Martin Luther King. Zulke mensen blijven nodig. „Ook vandaag kunnen wij niet zwijgen als mensen onrecht wordt aangedaan vanwege hun geloof, sekse, geaardheid of nationaliteit.”

Wat de reformatoren met elkaar verbindt, zoals Luther en ook de Friese reformator Menno Simons, is dat ze zorgden voor een tegenstem.

Burgemeester F. Veenstra van De Fryske Marren –oud-burgervader van Franekeradeel en geboren Groninger– mocht de rol met 95 stellingen overnemen van kerkelijk werker Eppo Vroon, vertegenwoordiger van de Groningse protestantse kerken.

Dr. Margriet Gosker, de landelijke projectleider van de campagne ”2017: 500 jaar Protestant”, was zaterdag in Friesland om de estafette mee te maken. „Het leeft, overal waar je komt zijn mensen die meedoen enthousiast. In Groningen was het thema ”Vrouwen van het protestantisme”, en daar hebben heel veel vrouwen aan meegewerkt.”

Wel had Gosker gehoopt dat de kerken zaterdag voller zouden zitten, erkent ze. Het grote publiek bereiken met een niet altijd even toegankelijk onderwerp zoals de Reformatie, blijkt niet eenvoudig.