Het kabinet wil dat de hoog opgelopen diplomatieke ruzie met Turkije niet verder uit de hand loopt. „We moeten alles proberen om te de-escaleren”, zei premier Mark Rutte in het programma WNL op Zondag. Vanuit regeringskringen in de Turkse hoofdstad werden intussen „zware tegenmaatregelen” aangekondigd.
„We moeten eerst maar eens het stof laten neerdalen”, zei minister Bert Koenders (Buitenlandse Zaken) in het programma Buitenhof. „Maar als de dialoog niet lukt, zullen wij zeer scherpe maatregelen nemen”, waarschuwde hij ook. Volgens hem heeft het kabinet er alles aan gedaan om het conflict te voorkomen.
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan zei later zondag dat Nederland „een prijs zal betalen” als het de Turks-Nederlandse relatie offert vanwege de komende verkiezingen voor de Tweede Kamer. De Turkse premier Binali Yildirim kondigde eerder in de ochtend „zware tegenmaatregelen” aan zonder in details te treden.
De Turkse regering wil excuses van Nederland voor de gang van zaken. Turkije zal maatregelen blijven nemen tegen Nederland tot excuses worden aangeboden, zei de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Mevlüt Çavusoglu in Frankrijk.
Het kabinet gaat geen excuses maken. „Totaal uitgesloten”, aldus Koenders. Hij zou het „prettig vinden” als de Turkse autoriteiten voor de gebeurtenissen hun excuses aanbieden, maar verwacht dat niet. „Ik ga de-escaleren, maar niet door excuses aan te bieden”, verklaarde Rutte.
Turkse ministers wilden hier campagne voeren voor een referendum dat Erdogan meer macht moet geven. Het kabinet gaf eerder deze week aan dat „ongewenst” te vinden. Zaterdag zou Çavusoglu in kleine groep toch kunnen spreken in Rotterdam, maar toen hij met sancties dreigde, gooiden Rutte en Koenders de koers om.
Ze weigerden het vliegtuig van Çavusoglu te laten landen. Later kwam de Turkse minister Fatma Betül Sayan Kaya (Familiezaken) toch nog met de auto naar Rotterdam. Zij werd onder politiebegeleiding terug naar de grens met Duitsland gebracht. Daarna braken bij het Turkse consulaat in Rotterdam rellen uit. De ME moest ingrijpen.
Bij het Nederlandse consulaat in Istanbul was zondag nog een klein incident. De Nederlandse vlag werd verwijderd en kortstondig vervangen door een Turkse. Door een betoger, meldden Turkse media. Buitenlandse Zaken heeft protest aangetekend. De Turkse autoriteiten hebben toegezegd het te onderzoeken.
