Aardeduister is de nacht
Is de foto bijzonder? In feite niet. Priester David Dosha neemt in de kerk van Mart Shmony, een van de drie kerken in het Iraakse stadje Bartella, de schade op die door IS-terroristen is aangericht. De foto is van 8 oktober. Bartella is dan na twee jaar door IS te zijn bezet, weer bevrijd. Dat gebeurde door een bonte coalitie van Iraakse regeringstroepen en sjiitische milities en met hulp van Amerikaanse luchtsteun. Nu de stad is ontzet kunnen de christenen terugkeren. De priester is een van de eerste.
Als je echter, zoals ik, in het verleden het stadje hebt bezocht, kijk je met andere ogen naar de foto. Het was in 2008 dat ik met fotograaf Anton Dommerholt op uitnodiging van de toenmalige Noord-Iraakse minister van Financiën, Sarkis Aghacan, vanuit het betrekkelijk veilige Erbil een uitstapje naar Bartella maakte. Hij wilde ons ervan overtuigen dat de christenen in Noord-Irak een eigen enclave nodig hadden waar ze in vrede konden wonen.
Mosul, het vroegere Ninevé, stond boven aan mijn verlanglijst, maar was uitgesloten omdat een week daarvoor een bisschop door islamieten was ontvoerd. Een bezoek aan de christelijke stad Bartella en daar met de inwoners over hun hachelijke positie spreken, was wel mogelijk.
Het bezoek maakte diepe indruk. In Noord-Irak reden al voor en achter onze auto een jeep met gewapende militairen. Maar zodra we in de richting van Bartella reden, kwamen daar twee pick-uptrucks bij. In de laadbakken stonden christelijke militieleden met machinegeweren in de aanslag.
Op de invalswegen rond de stad waren betonblokken geplaatst. En natuurlijk waren er door christelijke milities bemande controleposten.
In het stadje stond de Syrisch-katholieke priester Alman P. Danna ons te woord. Vierentwintig uur per dag, zeven dagen per week, werd hij door lijfwachten bewaakt. Het plan van Aghacan om een autonoom gebied voor de christenen in te richten, noemde hij „een mooie droom, maar nu is het nacht.”
Dat gesprek vond in 2008 plaats, zes jaar voordat IS in 2014 de stad innam en de nacht aardeduister werd. Veel christenen waren gevlucht, maar sommigen waren gebleven. Nu Bartella en al de andere christelijke steden zijn bevrijd komen de verhalen over wat zij hebben meegemaakt. Je leest zelfs over kruisigingen.
Zal het ooit weer dag worden voor de christenen hier in Bartella en al die andere plaatsen? Veel gevluchte christenen hebben aangegeven niet terug te zullen keren. De achtergebleven christenen hebben vaak niet de middelen om ergens anders een nieuw bestaan op te bouwen. Zij moeten blijven.
Dat de Heere Zijn aangezicht over hen doet lichten en ons allen genadig is.
Het jaar 2016 was het jaar van de brexit, het Oekraïnereferendum en de couppoging in Turkije. In het thema Terugblik 2016 blikken RD-verslaggevers terug op de grote onderwerpen van het afgelopen jaar.
