Lange lijst met Joodse geleerden

Joden schitteren op de lijstjes met eminente geleerden. Wat te denken van Baruch Spinoza, Karl Marx, Sigmund Freud, Niels Bohr en Albert Einstein? Stuk voor stuk zijn ze van Joodse origine.

Van de 911 Nobelprijzen tussen 1901 en 2016 gingen er 191 naar mensen met een Joodse achtergrond. Dat betekent bijna 21 procent van het totaal. Terwijl er wereldwijd slechts zo’n 15 miljoen mensen leven die zich Jood mogen noemen, maken ze samen nog geen 0,2 procent van de wereldbevolking uit.

Dit jaar ging de Nobelprijs voor de Natuurkunde naar onder meer de Joods-Britse Michael Kosterlitz. Die van de geneeskunde ging naar Oliver Hart, een Amerikaan met Joodse wortels. Muzikant Bob Dylan, die de Literatuurprijs won, luisterde vroeger naar een Hebreeuwse naam: Shabtai Zisl ben Avraham. Net als dit jaar gingen ook in 2011, 2012 en 2013 telkens drie van de zes Nobelprijzen naar een Jood.

Waarom zo intelligent?

Waar komt het Joodse succes vandaan? Dat blijft gissen. Uiteraard zijn er diverse verklaringen in omloop. De meest gehoorde is dat het ligt aan de studiezin in de Joodse cultuur. Al eeuwenlang neemt de studie van de Thora en Talmoed een belangrijke plaats in onder de Joden. Kinderen krijgen al jong teksten ingeprent. Studie van de Thora is voor iedere Jood een plicht. En de stap van een schriftgeleerde naar een geleerde is dan een kleine, volgens deze verklaring.

Een andere verklaring: de slimheid is aangeboren. Het zit dus simpelweg in de genen, in het erfelijk materiaal. Er zijn talloze Amerikaanse onderzoeken die erop zouden wijzen dat Joden intelligenter zijn. Het IQ zou zelfs liggen op ongeveer 110 (bij een gemiddelde van 100), in het geval van Asjkenazische Joden. Ander onderzoek toont juist aan dat er geen of slechts minimale verschillen zijn in IQ.

In wetenschappelijke literatuur wordt er in verband met het succes van Joden daarom wel onderscheid gemaakt tussen creativiteit en intelligentie. Wetenschappers zoeken de oorzaak van het succes in de grote creativiteit. Zo stelt een paper uit 2015 in het Journal of Religion and Health dat de creativiteit van Joden gestimuleerd zou zijn door „gecultiveerde ongehoorzaamheid.” Het ‘eigenzinnige’ volk zou volgens de auteurs door de eeuwen heen vast hebben gehouden aan zijn monotheïstische godsdienst te midden en onder het juk van volkeren die meer goden aanhingen. Deze aangeleerde twijfel aan heersende inzichten zou horen bij creativiteit.

Het boek ”The Chosen Few” komt in 2013 met een andere verklaring. Zo zou het geheim van de Joodse intelligentie terug te leiden zijn tot de wegvoering naar Babel. Het voortbestaan van de Joodse godsdienst vereiste toen dat elke Jood zou leren lezen en schrijven. Wie deze belangrijke vaardigheden niet aanleerde, assimileerde en ging op in de massa.

Wie de Bijbel leest, kan niet anders dan concluderen dat de Israëlieten en Joodse nazaten altijd een bijzonder volk vormden. In Deuteronomium 7:6 zegt de Heere: „Gij zijt een heilig volk den Heere, uw God; u heeft de Heere, uw God, verkoren, dat gij Hem tot een volk des eigendoms zoudt zijn uit alle volken, die op den aardbodem zijn.” Dat de Joden „de beminden, om der vaderen wil” zijn, is de reden van hun bijzondere rol en „onsterfelijkheid” op het wereldtoneel (zie ook kader ”Gehaat om zijn slimheid”).

Gehaat om hun slimheid

Dat Joden succesvol zijn, is al een oud gegeven. Zelfs zo, dat er aan het einde van de 19e en begin 20e eeuw een hetze begon tegen de Joden in het Westen. Ze zouden te machtig en te rijk zijn. Met hun dominantie zouden ze zelfs uit zijn op de overheersing van de wereld.

Wat is het geheim van hun onsterflijkheid? zo vroeg de populaire, Amerikaanse schrijver Mark Twain (1835-1910) zich af in een essay ”Concerning the Jews” (Met betrekking tot de Joden) uit 1899. Toen al schreef Twain over de enorme maatschappelijke invloed van de Jood– terwijl er nog geen Nobelprijs was uitgereikt (zie kader ”Lange lijst met Joodse geleerden”). „Zijn bijdrage aan ’s werelds lijsten met grote namen in de literatuur, wetenschap, kunst, muziek, financiën, geneeskunde (...) staan niet in verhouding tot zijn kleine aantallen.”

Twain verwondert zich over het feit dat Joden alle wereldstormen trotseerden. „De Egyptenaar, Babyloniër en de Pers kwamen op, vulden de planeet met bombarie, maar verdwenen als een droom en kwamen tot een eind. De Griek en de Romein volgden hen op en maakten enorm lawaai en zij verdwenen. Andere volkeren kwamen op en hielden hun borst vooruit, maar brandden af. (...) De Jood zag hen allen, versloeg hen, en is nu wat hij altijd was. (...) Wat is het geheim van zijn onsterfelijkheid?”

Twains geschrift over Joden is niet onschuldig. Hij schildert Joden af als oneerlijk en sluw. Maar er waren meer invloedrijke personen die zich negatief uitlieten over de macht van Joden. De bekende industrieel Henry Ford ziet in 1920 in zijn boek ”The International Jew” een verband tussen de handelsgeest van de Joden en de gloriedagen van Europese landen van weleer. „Waar ze (de Joden, MK) ook gingen, het handelscentrum scheen met hen mee te gaan. Toen de Joden in Spanje vrij waren, was daar het goudcentrum van de wereld. Toen Spanje de Joden deporteerde, verloor het het financiële leiderschap, en het heeft het nooit meer teruggekregen. (...) Keer op keer is het bewezen dat het een feit is dat wanneer de Joden verdreven werden, het wereldcentrum van edelmetalen met hen mee ging.” Fords antisemitische boek inspireerde uiteindelijk Hitler tot de Holocaust tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Een fictief verslag van een vergadering van Joodse leiders in 1897 speelde eveneens een grote rol bij het stigmatiseren van Joden en hun overheersingsdrang. In de zogeheten ”Protocollen van de wijzen van Sion” wordt beschreven dat de Joodse leiders uit zouden zijn op het omverwerpen van de christelijke maatschappij. De Protocollen werden omarmd door antisemitische bewegingen in Duitsland, Oost-Europa en de Verenigde Staten. Zelfs tegenwoordig wordt er nog dankbaar gebruikgemaakt van de protocollen. Bijvoorbeeld door de Palestijnse terreurorganisatie Hamas.

Zo blijkt uit de loop van de geschiedenis dat succes kan leiden tot afgunst en vooroplopen tot achtervolgen.