Er komen in Nederland steeds meer noodfondsen van de grond, dikwijls met steun van kerken. Op dit moment zijn 150 lokale kerken betrokken bij in totaal 100 noodfondsen.
Dat bleek zaterdag tijdens de 121e Landelijke Diaconale Dag van Kerk in Actie, onderdeel van de Protestantse Kerk in Nederland. Ongeveer 1100 diakenen, predikanten en andere kerkleden kwamen in het Beatrixtheater in Utrecht samen rond het thema ”Meer dan een dak. Geloven in delen”.
Dr. R. de Reuver, scriba van de Protestantse Kerk, leidde het thema in tijdens een liturgische viering. Hij hield een meditatie over Elia en de weduwe te Zarfath (1 Koningen 17). Hij sprak van een diaconale ontmoeting. „De vrouw luistert zonder tegenstribbelen naar Elia. Ze gelooft in delen. Elia vindt onderdak.” Om het vervolgens breder te trekken: „Welvaart put de wereld uit, Jezus leert ons geloven in delen.”
Dat delen lichtte hij toe in een vraaggesprek met dagpresentator Kees Posthumus. „Meer dan een dak boven het hoofd is voor velen niet vanzelfsprekend”, stelde hij, met een verwijzing naar kinderen in de wijk Moerwijk in Den Haag. „Een van de slechtste wijken voor kinderen in Nederland om op te groeien.” De scriba wees op Psalm 91, „een gebed tot God om een veilige haven.”
Een aanwezige vroeg om samen te bidden met hen die geholpen worden. Ds. De Reuver: „Elia vraagt om het te verwachten van God. Wat je van Hem ontvangt, is om te delen. Die twee horen bij elkaar.” Uit het Armoedeonderzoek 2016 blijkt dat zo’n twintig procent van de hulpverleners daadwerkelijk bidt met hulpvragers.
Uit dat onderzoek, dat eind vorige maand gepresenteerd werd, blijkt dat kerken een wezenlijke bijdrage leveren bij de armoedebestrijding. Ze droegen vorig jaar voor meer dan 36 miljoen euro bij aan de armoedebestrijding. Het aantal aanvragen bij kerken steeg fors. Kerken zijn vooral actief als het gaat om hulp aan voedselbanken, SchuldHulpMaatjes en noodfondsen, zo bleek tijdens de landelijke dag.
Op dit moment zijn 150 lokale gemeenten van de Protestantse Kerk betrokken bij een noodfonds, waarvan er in totaal 100 zijn. Meestal gaat het bij een noodfonds om een vorm van samenwerking met andere kerken en maatschappelijke organisaties.
Meta Floor van Kerk in Actie ondervroeg een aantal diakenen over hulp aan armen. Wim van Asperen uit Culemborg vertelde over het Noodfonds Culemborg. Dat is bedoeld voor het snel geven van hulp aan mensen in nood, bijvoorbeeld bij een huisuitzetting. Het fonds wordt ook aangesproken voor het voorkomen van problemen, bijvoorbeeld door het geven van een lening. De stichting heeft een goede samenwerking met SchuldHulpmaatje. Dat zorgt voor de begeleiding, terwijl het fonds de financiën regelt. Diaken Margreet Keesman uit Enkhuizen, lid van de SP, vindt een goed contact met de plaatselijke overheid van groot belang. Ze adviseert diakenen om gewoon op de plaatselijke wethouder zorg af te stappen.
Diaken Jannine Kistemaker uit Oss zei dat haar gemeente de stap gezet heeft om de armen actief te gaan opzoeken. Daartoe is voor een brede samenwerking gekozen. De meerwaarde van de kerk in deze samenwerking is volgens haar „dat wij de mensen willen ontmoeten en met hen willen oplopen.”
Floor presenteerde een toolkit kerkelijke noodfondsen op de website van Kerk in Actie. Daarin staat informatie voor het starten van een noodfonds. Voorlichter Maurits van Stuijvenberg kondigde een gratis Diaconie-app aan, waarop allerlei informatie te zien is voor diakenen, zoals het diaconale tijdschrift Diakonia, brochures, artikelen, foto’s en films.
Na het plenaire deel konden de diakenen een bezoek brengen aan de belevingsmarkt, waarop diverse organisaties zich presenteerden. Nieuw was het Huis van de duif van Kids in Actie. ’s Middags was er keus uit negentien workshops, met aandacht voor armoede en vluchtelingen maar ook voor het thema duurzaamheid.
Maatschappelijke rol kerk
De kerk speelt een gewaardeerde maatschappelijke rol, zo laat een recent onderzoek van de Protestantse Kerk zien. Het onderzoek is in oktober uitgevoerd onder 300 mensen buiten het eigen circuit, onder zowel kerkelijke als onkerkelijke mensen.
Ongeveer 90 procent van de ondervraagden waardeert de maatschappelijke functie van de kerk. Dat geldt ook voor mensen die niet gelovig of niet kerkelijk zijn. Tweederde van de respondenten is het eens met de stelling dat zwakke groepen zonder de kerken meer aan hun lot zouden worden overgelaten. Ruim 75 procent van de ondervraagden is het eens met de stelling dat de onderlinge sociale betrokkenheid verdwijnt als de kerken verdwijnen.
