DEN HAAG. Na jaren komt dan eindelijk de finale in zicht: morgen wacht de laatste horde voordat SGP’er Van der Staaij zijn initiatiefwet over goedkeuring van Europese verdragen in stemming kan gaan brengen.
Met die wet –waarover de Kamer morgenochtend in derde termijn debatteert– beoogt Van der Staaij de Grondwet zodanig te wijzigen dat voortaan goedkeuring van een tweederdemeerderheid van beide Kamers nodig is als Nederland soevereiniteit overdraagt aan Brussel. Als de EU bevoegdheden teruggeeft aan de lidstaten, volstaat een gewone Kamermeerderheid om dat te accepteren.
Nu is het zo geregeld dat een gewone Kamermeerderheid van de helft plus één genoeg is om een nieuw EU-verdrag te ratificeren. Die drempel moet, vindt Van der Staaij, omhoog.
Een zwaardere goedkeuringsprocedure doet volgens hem recht aan de „bijzonder grote invloed van de EU op het Nederlandse politieke bestel en op de Nederlandse wetgeving” en aan het „ingrijpende” karakter van bevoegdhedenoverdracht.
Daarbij komt, stelt de SGP’er, dat „breed de gedachte leeft dat de lat voor de overdracht van soevereiniteit en nationale bevoegdheden aan Brussel hoger moet worden gelegd.” Zijn wetsvoorstel –hij nam de behandeling jaren geleden over van initiatiefnemer LPF-Kamerlid Herben– voorziet daarin. „De wet versterkt de positie van het Nederlandse parlement als het gaat om de overdracht van nationale bevoegdheden. Nederland sluit zo ook meer aan bij de besluitvorming hierover in andere Europese staten.”
Tijdens de eerste behandelingsronde in 2009 keerde een ruime Kamermeerderheid van CDA, PvdA, VVD, GroenLinks en D66 zich tegen het wetsvoorstel. Genoemde partijen stelden dat de Grondwet al voorziet in de mogelijkheid voor een verzwaarde goedkeuringsprocedure. Ook kritiseerden ze de bepaling dat de Kamer met tweederdemeerderheid moet instemmen met uitbreiding van de EU. De staatscommissie grondwetherziening daarentegen was wel positief over het voorstel.
Ondanks de eerdere scepsis rekent Van der Staaij morgen op een „inhoudelijk debat.” Een hogere drempel voor goedkeuring van Europese verdragen „zal de regering bovendien stimuleren om bij de onderhandelingen over een nieuw verdrag het onderste uit de kan te halen voor Nederland”, verwacht hij. „En het zal de volksvertegenwoordiging erbij bepalen dat instemming met Europese verdragen geen vanzelfsprekendheid is, maar op een weloverwogen keus moet berusten.”
Behalve van PVV, SP en CU hoopt de SGP’er ook op steun van de VVD: „Ook die partij roept geregeld dat de overdracht van nationale bevoegdheden aan Europa te ver is doorgeschoten. Er is nauwelijks een onderwerp te noemen of Brussel houdt zich ermee bezig.”
VVD’er Taverne wilde daar echter desgevraagd nog geen uitsluitsel over geven: „Wij hebben de goede gewoonte onze inbreng eerst te bespreken tijdens onze fractievergadering, vanmorgen.”
Conclusie: de stemming komt in beeld, de uitslag is nog ongewis.
