De Bijbelse boodschap dat mensen in zonden worden ontvangen en geboren, staat haaks op de beleving van de meeste Amerikanen. Driekwart van de volwassenen en meer dan de helft van de evangelicale christenen gelooft niet dat pasgeborenen tot alle kwaad geneigd zijn. En zelfs als ouders wél erkennen dat baby’s als het ware giftige ”adders in luiers” (”vipers in diapers”) zijn, denken velen dat hun kinderen later zelf in staat zullen zijn het goede te doen.

De leer van de totale verdorvenheid van de mens is nooit aantrekkelijk geweest, zegt Montgomery, predikant van Sojourn Community Church in Louisville (Kentucky), een baptistengemeente met meerdere vestigingen en enkele duizenden leden.

Als tiener ontdekte hij zelf wat genade voor zondaren betekende. „Ik was van school gestuurd, gebruikte drugs en alcohol. Toen werd ik opgepakt voor het stelen van een fiets. Na drie dagen in een detentiecentrum te hebben gezeten, kreeg ik de mogelijkheid een week naar een christelijk kamp te gaan. Dat leek me aantrekkelijker dan een langer verblijf in de gevangenis.”

Daar kwam Montgomery tot geloof. Wat dreef hem tot het calvinisme? „De Schriftuurlijke visie op een groot en heerlijk God Die over de menselijke geschiedenis regeert en mensen eigenhandig redt.”

Samen met Timothy Paul Jones, docent aan The Southern Baptist Theological Seminary, schreef Montgomery vorig jaar een boek over de onweerstaanbare genade van God: ”Proof: Finding Freedom trough the Intoxicating Joy of Irresistible Grace” (”Bewijs: het vinden van vrijheid door de bedwelmende vreugde van onweerstaanbare genade”). Mensen overtuigen van de waarheid van het calvinisme wil hij daarmee niet. „We stemmen van harte in met de vijf punten van de Dordtse Leerregels. Het gaat echter niet om het calvinisme als systeem maar om het Evangelie van Gods genade. Je kunt een calvinist zijn, een arminiaan of geen van beide, of iemand die beide termen moet googelen om ze te begrijpen – we verlangen ernaar dat mensen drinken uit de bron van Gods genade en deze genade ook met anderen delen.”

Wat betekent onweerstaanbare genade voor u persoonlijk?

„Genade geeft zekerheid, vertrouwen, troost en hoop. God overwint ons verzet tegen Zijn genade; Hij geeft die vrijwillig. En doordat Hij met Zijn genade in ons leven blijft werken, willen we Zijn geboden houden en vormt Hij ons naar het beeld en karakter van Jezus Christus.

In Gods onweerstaanbare genade gaat het dus niet alleen om verlossing maar ook om heiliging. Genade geeft je kracht om dat telefoontje, midden in de nacht, op te nemen en iemand te helpen. Genade geeft je kracht om door de vallei van de schaduwen des doods te wandelen. Genade biedt ook hoop en vertrouwen als we anderen het Evangelie brengen.”

Wat betekent het leerstuk van onweerstaanbare genade voor het werk van zending en evangelisatie?

„Onweerstaanbare genade hangt nauw samen met de uitverkiezing. Ze geven allebei hoop: God zal de uitverkorenen bijeenbrengen. Het plan van de Vader is gerealiseerd door de Zoon en uitgewerkt door de kracht van de Heilige Geest.

Ik begrijp dat mensen dit leerstuk moeilijk vinden. Ik begrijp ook de angst die Paulus voelde, toen hij zei dat hij wel vervloekt zou willen zijn, weg van Christus, ten gunste van zijn broeders, de Joden. Maar God doet wat Hij Zich heeft voorgenomen en Hij bereikt altijd Zijn doel.”

Als Gods genade onweerstaanbaar is, kunnen mensen dan de nodiging tot het heil naast zich neerleggen?

„De Bijbel spreekt over beide. We hoeven dus geen hermeneutische gymnastiek te doen om allerlei Bijbelteksten met elkaar in overeenstemming te brengen. We mogen vasthouden aan de paradox: God is soeverein en mensen zijn volledig verantwoordelijk. Dat is de spanning waarin we leven. Mensen kunnen genade weerstaan, en tegelijk is God soeverein. Dat blijft een mysterie.”

De Bijbel spreekt over het weerstaan en bedroeven van de Heilige Geest.

„Het gaat hier om twee verschillende soorten relatie met God, die allebei met verzet te maken hebben. Het weerstaan van de Heilige Geest behoort bij het ‘dode’ leven dat tot de verdoemenis leidt; het bedroeven van de Heilige Geest behoort tot het nieuwe leven dat tot behoudenis leidt.

In de Verenigde Staten, en in veel andere delen van de wereld, staat het idee van vrijheid hoog in het vaandel. De mens heeft echter geen vrije wil om God aan te nemen, omdat hij gebonden is aan de zonde. We zullen zelf altijd weigeren om Gods uitwendige roeping positief te beantwoorden en om ons aan Zijn heerschappij te onderwerpen. Gods roeping overwint onze weerstand zonder dat wij daar maar ook iets aan bijdragen.”

Onweerstaanbare genade

De calvinistische genadeleer wordt in de Engelstalige wereld vaak samengevat met het woord ”Tulip” (tulp), een acroniem voor ”Total depravity” (totale verdorvenheid), ”Unconditional election” (onvoorwaardelijke verkiezing), ”Limited atonement” (beperkte ofwel particuliere verzoening), ”Irresistible grace” (onweerstaanbare genade) en ”Perseverance of the saints” (vol­harding der heiligen).

Onweerstaanbare genade betekent dat God mensen tot Zich trekt. Wanneer Hij besloten heeft om iemand genadig te zijn, kan de mens dat niet tegenhouden. God geeft het geloof om Christus aan te nemen.

Dit is het vijfde deel in een serie over de vijf punten van het calvinisme. Woensdag deel 6.

Zie ook:

De vreugde van persoonlijke verzoening, Reformatorisch Dagblad (6 mei 2015)

Particuliere verzoening of vage verzoening, Reformatorisch Dagblad (6 mei 2015)

„Uitverkiezing oneerlijk? Nee, niets is zo rechtvaardig”, Reformatorisch Dagblad (29 april 2015)

Uitverkiezing uiterst zegenrijk dogma, Reformatorisch Dagblad (29 april 2015)

„Leer van totale verdorvenheid maakt dankbaar”, Reformatorisch Dagblad (22 april 2015)

Mens niet in staat om zichzelf te redden, Reformatorisch Dagblad (22 april 2015)

Calvijns comeback, Reformatorisch Dagblad (16 april 2015)