Alle begin is moeilijk, en dat gold niet het minst voor dit kabinet. Van de aanvankelijke bravoure –„We gaan het gewoon doen!”– waarmee VVD en PvdA na een bliksemformatie en met een minderheid in de Senaat van start gingen, was weinig over nadat de bewindslieden Weekers (inmiddels afgetreden) en Klijnsma opzichtig schutterden in de Senaat met een pensioenbezuiniging waar geen draagvlak voor was.

Dat het leek alsof iedereen die afgang al van mijlenver zag aankomen, behalve het kabinet, maakte het beeld van een stuurloze en wanhopige regeringsploeg compleet.

Achteraf bleek dit echec juist het kantelpunt in een bewustwordingsproces bij het kabinet dat óók de Senaat een politiek huis is en dat voor steun daadwerkelijk geleverd dient te worden.

Sindsdien schikt het kabinet vrij gemakkelijk in en kwam het er daarom ook steeds weer uit; altijd met steun van de „meest geliefde oppositiepartners”: D66, ChristenUnie en SGP.

De vijf partijen hebben ondertussen wederzijds veel aan elkaar te danken. VVD en PvdA konden hun geplande hervormingsagenda op hoofdlijnen gewoon uitvoeren, de andere drie boekten –in de peilingen én bij de gemeenteraadsverkiezingen– vooralsnog de electorale winst door soms belangrijke punten en komma’s in de plannen te verzetten.

Met het woensdag bereikte hoofdlijnenakkoord voor de langdurige zorg, waarvan de contouren de afgelopen dagen al zichtbaar werden, heeft het kabinet nu zelfs alle belangrijke horden uit het regeerakkoord genomen: zorg, jeugdzorg, bijstand, ontslagrecht, WW, sociale werkplaatsen, jonggehandicapten, woningmarkt: voor alle hervormingen is parlementaire steun verzekerd. Waar het kabinet-Rutte I nog pijnlijk viel pal voordat het zijn grootste hervorming (de wet werken naar vermogen) door de Tweede Kamer zou loodsen, gaat dit kabinet zo’n roemloze aftocht niet meemaken.

Dat het kabinet, hoewel er nog wel de nodige puntjes op de i moeten worden gezet, nu feitelijk ‘klaar’ is, komt ook goed uit. Over een klein jaar zijn er immers alweer nieuwe verkiezingen voor de Provinciale Staten en dus ook voor de Eerste Kamer. De kans dat de huidige ploeg (van coalitie én de politieke ‘hulpsinterklazen’ van D66, CU en SGP) dan nog steeds over een meerderheid beschikt in de statige Senaat is gezien de peilingen uiterst onzeker, hoewel niets zo beweeglijk is als de kiezersgunst. Geen meerderheid zou doorregeren voor Rutte II wel een lastige exercitie maken.

Maar mocht het kabinet ook na die Statenverkiezingen nog aanblijven, dan kan dat op de winkel passen, zelfs met een opverende economie, nog wel eens minder makkelijk zijn dan het lijkt. Veel hervormingen hebben namelijk één ding gemeenschappelijk: gemeenten krijgen méér taken, maar tegelijk mínder geld. Dat die operatie vlekkeloos verlopen gaat, lijkt uitgesloten.