Wie er achter de moord op Van der Lugt zit, is onduidelijk. De pater, die de vriend van allen wilde zijn, had vele vijanden. Hij weigerde veroordelingen uit te spreken waar de verschillende strijdende partijen elk op hun beurt hem om vroegen. De 75-jarige pater verwachtte weinig van de islamitische opstandelingen. Maar hij sprak evenmin zijn steun uit voor het regime van Assad. Het enige wat de pater echt afkeurde, was de gewelddadige strijd Syrië nu al enkele jaren diep verdeelt.

Frans van der Lugt had een diepe motivatie om mensen in nood bij te staan. Daarvoor wilde hij veel ontberen. Hij trotseerde intimidaties, at gras van de straat om zich in leven te houden en steunde zowel christenen als moslims. Dat verdient groot respect.

Af en toe kent de geschiedenis mensen die zonder aanzien des persoon en met gevaar voor hun eigen leven hun medemensen in nood bijstaan. Misschien wel het bekendste voorbeeld is Florence Nightingale, bekend als de dame met de lamp. Zij ging tijdens de Krimoorlog (1853-1856) iedere nacht het slagveld op om gewonde militairen te verzorgen. Dat werk inspireerde Henri Dunant in 1863 tot de oprichting van het Rode Kruis. Pater Van der Lugt verdient een plaats in de eregalerij naast Nightingale, Dunant en anderen.

Behalve dat de dood van de pater een drama is 
voor zijn nabestaanden, markeert die ook een triest moment in de geschiedenis van Syrië. In de stad Homs zijn –naar men aanneemt– nu nog slechts 
24 christenen. Ooit woonden er 60.000. Zij zijn nu gevlucht of –nog erger– omgekomen.

Het gewelddadige conflict in Syrië is niet alleen gericht tegen christenen. Er zijn inmiddels ook duizenden doden gevallen aan de kant van de islamieten. De oorlog trekt diepe sporen in beide godsdienstige stromingen.

Feit is echter wel dat als gevolg van de strijd zeker ook de christenen in een benarde positie terechtkomen. Als de opstandelingen het voor het zeggen krijgen, is het een reëel gevaar dat kerken in de verdrukking komen. Tegelijk kunnen ze de schrikkelijke daden van Assad niet goedkeuren. Van der Lugt heeft dat dilemma goed aangevoeld. Dat zal waarschijnlijk ook de reden zijn geweest dat hij geen politiek gevoelige uitspraken wilde doen.

Ook al zullen protestanten de theologische opvattingen van de omgekomen jezuïet niet overnemen, zijn levenswijze is wel een voorbeeld van hoe christenen in zo’n moeilijke situatie zich hebben te gedragen. Alleen door zich dienstbaar op te stellen jegens mensen, ongeacht hun overtuiging, kunnen ze iets laten zien van de zachtmoedigheid die in de Bijbel wordt bepleit. Dat zal in de toekomst voor de christenen in Syrië wellicht ook nog de enige manier zijn om hun overtuiging uit te dragen.