KIEV. Met het arrestatiebevel van maandagmorgen tegen de Oekraïense oud-president Janoekovitsj tekent zich een bekend patroon af. Zoals Janoekovitsj zelf zijn rivale Timosjenko liet opsluiten, probeert de nieuwe garde hem achter de tralies te krijgen.
Zaterdag was voor Oekraïne de dag van de verbijsterde gezichten. In de ochtend kwam het bericht dat er geen bewaking stond voor de ambtswoning van de president in de hoofdstad. Later bleek er ook vrije toegang in het (waarschijnlijk particuliere) landgoed van Janoekovitsj buiten de stad.
In beide gebouwen vielen journalisten en het publiek van de ene verbazing in de andere. Het buitenverblijf is een en al luxe, van gouden kranen boven de wastafels tot Rolls-Royces in de garage. Het moet nog blijken uit welke fondsen dit allemaal is betaald.
Serieuzer zijn de documenten met gegevens over steekpenningen en namenlijsten van vermoedelijke tegenstanders.
Veel van deze papieren lagen in het water of in een vuurkorf. Het lijkt erop dat Janoekovitsj deze documenten vlak voor zijn vertrek heeft willen vernietigen. Dat wekt de indruk dat hij, opgejaagd door een kwaad geweten, overhaast met de staart tussen zijn poten is gevlucht.
Veel mensen kwamen een kijkje nemen bij het luxe buitenverblijf. Ook dit is een bekend patroon; de luxe verblijven van de Libische leider Gaddafi en de Iraakse dictator Saddam Hussein trokken eveneens veel aandacht.
Janoekovitsj was inmiddels naar het oosten vertrokken. Vanuit Charkov zei hij zich niet neer te leggen bij de „staatsgreep.”
Later die dag zette het parlement hem af als staatshoofd. Dat was mogelijk geworden doordat de volksvertegenwoordiging vrijdag een oudere grondwet weer geldig had verklaard, waarin het parlement meer macht heeft.
Momenteel lijkt de politieke rol van Janoekovitsj uitgespeeld. Hij dreigt nu het voorwerp te worden van het ‘overwinnaarsrecht’ dat hij eerder zelf op Joelia Timosjenko heeft willen uitoefenen.
De vrijlating van de gevangen Timosjenko was het volgende baanbrekende besluit van het parlement. Aan het eind van de dag arriveerde zij in een rolstoel op het Onafhankelijkheidsplein in Kiev voor een enthousiasmerende rede. De voormalig premier is kandidaat voor de presidentsverkiezingen op 25 mei.
Het derde belangrijke besluit van het parlement betrof de benoeming van zijn kersverse voorzitter Toertsjinov tot waarnemend president. Zijn voornaamste taak is het land naar de verkiezingen leiden. In de tussentijd wil hij de samenwerking met de Europese Unie versterken.
Voor Rusland is dat een tegenvaller. Dat land deed graag zaken met Janoekovitsj. Moskou heeft gisteravond daarom zijn ambassadeur teruggeroepen voor overleg. En zo blijft Oekraïne ook in deze nieuwe fase ingeklemd tussen de bekende vuren: Europa en Rusland.