Aangenomen wordt dat het vuur in de cel van Al-J. is ontstaan doordat hij een shagje wegschoot in de richting van het voeteneind van het bed waarop hij lag. Hij had de tabak gerold in blauwe Rizla-vloei, die zelfdovend is. Een laken en toiletpapier zouden daardoor in brand zijn gevlogen. Al-J. werd eerder wel veroordeeld tot celstraf voor opzettelijke brandstichting.

Maar het hof in Den Haag meent dat het zó moeilijk is om met zo’n shagje brand te stichten dat Al-J. niet had kunnen weten of verwachten dat dat zou gebeuren toen hij zijn peuk wegschoot. De man heeft niet het risico op brand aanvaard. Een eventuele brand zou immers ook voor hemzelf levensbedreigend kunnen zijn, omdat hij opgesloten zat in een cel. „Er zijn geen aanwijzingen dat de verdachte levensmoe was en dat hij zijn eigen dood op de koop toe nam. Niet elke onvoorzichtigheid of onbedachtzaamheid leidt tot strafrechtelijke aansprakelijkheid”, aldus het hof.

Er is niet alleen geen sprake van opzet, Al-J. heeft ook geen schuld aan het ontstaan van de brand. De verdachte heeft de gevolgen van het wegschieten van de peuk niet kunnen of moeten voorzien, zegt het hof.

Het OM vindt dat er z’n minst sprake is van schuld van Al-J. Het bekijkt nog of het in cassatie gaat bij de Hoge Raad. „De uitspraak is verrassend en teleurstellend”, zei persadvocaat-generaal Lisan Wösten. „Dit komt als een duveltje uit een doosje.” Uit proeven van het NFI bleek dat de kans 1 op 6 is dat er brand ontstaat door een brandende peuk. Het OM vind die kans aanmerkelijk. Het hof vindt dat het niet is gezegd dat in de werkelijke situatie de kans even groot is.

Ahmed al-J. raakte door de brand zelf zwaargewond en heeft een tijdje in coma gelegen. Het vuur in zijn cel kon zich zo sterk uitbreiden in het cellencomplex op Schiphol-Oost doordat personeel dat hem redde de celdeur open liet staan.