Eigenlijk is het heel eenvoudig, meent Mescherin. „De wereld houdt van zichzelf. Hij houdt daarom niet van mensen die niet van deze wereld zijn.”

De pastor is gemeente-oudste in een welvarende wijk in Moskou. Dat verklaart waarom hij een stropdas draagt. Tussen de moderne burgers in de hoofdstad valt hij niet op. Op het platteland dragen voorgangers van de Broederschap van Baptisten (ook wel bekend als niet-geregistreerde baptisten) doorgaans geen das.

Of de leden van zijn gemeente ook stemmen, weet pastor Mescherin niet. „Ik vraag dat nooit. De mensen zijn vrij hun eigen besluit te nemen. Binnen de gemeente bewaren we orde en tucht. Maar verder staan we de vrijheid voor.”

Geeft de gemeente wel een advies om al dan niet te stemmen?

„Nee. Vraagt men het mij persoonlijk, dan zeg ik hoe ik erover denk. Verder zwijg ik erover.”

Overigens heeft nooit iemand hem gevraagd naar zijn politieke opstelling. Hij vermoedt dat vrijwel alle broeders hierover hetzelfde denken.

Mescherin is er vast van overtuigd dat „alle macht van God” komt. „De Bijbel leert ons elke overheid van elke kleur dan ook te aanvaarden. Het zij ook verre van ons dat we de overheid zouden tegenwerken.”

Maar als het regeerambt van God komt, mag men er toch ook aan deelnemen?

„Ik doe dat niet. Dat de overheid van God komt, maakt haar nog niet tot een heilige instelling. De gemeente is door God geheiligd. Maar het volk krijgt de regering die het verdient. Als je de opdracht van Petrus leest –om God te vrezen, de broederschap lief te hebben en de koning te eren– zie je daarin duidelijk onderscheid.”

Mescherin heeft ook praktische bezwaren tegen verkiezingen. „Momenteel zijn er hier in Moskou veel demonstraties voor eerlijke verkiezingen. Mensen zijn boos, omdat hun stem niet wordt gehoord. Dat bevestigt mij in mijn opvatting daar niet aan mee te moeten doen. Het is geen wereld van eerlijkheid.”

De Broederschapsbaptisten geloven sterk in de scheiding van kerk en staat, licht Mescherin toe. „God heeft het Zijne, en de keizer ook, zegt Christus. De gemeente moet van Christus zijn. Wij dragen er verantwoordelijkheid voor om die heilig te houden. Die roeping geldt niet voor de overheid of de samenleving.”

Ook het vraagstuk van de militaire dienstplicht is hieraan verbonden. Onder de baptisten zijn –in de voetsporen van de 16e-eeuwse mennonieten– ook stromingen die geweldloosheid voorstaan. Mescherin: „Christus heeft ons geleerd onze vijand lief te hebben en niet te bevechten.”

Verder is er reserve tegen het leger omdat dit het instrument van de staat is. „Gelukkig kan men ook alternatieve dienstplicht doen, waarbij men geen geweer draagt en geen eed aflegt.”

Tucht over jongeren uit de gemeente die wel onder de wapenen dienen, is er echter niet, verzekert Mescherin. Maar, zo voegt hij er nadrukkelijk aan toe: „Ik kan me niet herinneren dat een jonge broeder het leger in ging.”

De legitimatie van een regering berust mede in verkiezingen. Mag een christen bijdragen aan die wettiging van het gezag?

„Onafhankelijk van hoeveel mensen naar de stembus gaan, komt die regering er echt wel. Mijn stem zal daarin geen verschil maken.

Door te stemmen maken we ons daarentegen verantwoordelijk voor de daden van de regering. Doet de overheid iets fout, dan doet ze dat mede door ons.”

Kan een christen kandidaat zijn voor een politieke vertegenwoordiging?

„Nee. Veel christenen denken daar anders over, maar ik denk niet dat het kan. Het is eigenlijk onmogelijk om als politicus eerlijk te zijn. Politici gebruiken hun macht niet om mensen te helpen, maar om zichzelf te helpen. Een christen weet dat dit allemaal ijdelheid is.

Gods bevel aan ons is een hemelrijk te bouwen. Een christen zorgt eerst voor de redding van anderen, boven het oplossen van sociale problemen. Een christen denkt in een heel andere richting. De oorzaak van de ongerechtigheid moet worden aangepakt, niet de gevolgen.

Christus heeft nooit met de politiek te maken willen hebben. Hij heeft altijd geprobeerd het contact met overheden te vermijden.”

Misschien is de politiek wel zo’n oneerlijk bedrijf omdat er zo weinig christenen werken?

„Er zijn zeker christenen die hebben geprobeerd de macht te verwerven en de politiek te veranderen. Maar het blijft toch zo dat de wereld niet houdt van mensen die niet bij deze wereld horen.

Er is een heel andere manier om invloed op de politiek te hebben, namelijk door gewoon als oprecht christen leven. Als wij elkaar en onze naasten liefhebben, zijn we het licht in de wereld. Wij betekenen iets voor de samenleving als we geen kwaad met kwaad vergelden. Wetten en gevangenissen maken de mensen niet beter. Alleen het Evangelie verandert de wereld.”

Op hun vastendagen is het gebed voor de overheid daarom een vast onderdeel, vertelt Mescherin. „Voor de meesten van ons is dat op de laatste vrijdag van de maand. Paulus draagt ons op te bidden voor de koningen, omdat God wil dat wij een stil en gerust leven leiden en alle mensen gered worden. Onze liefde en ons gebed zijn meer waard dan onze stemmen.

Op andere vrijdagen zijn er vaste gebedstijden voor andere onderwerpen. Sommige gelovigen houden ook de woensdag nog als vastendag. In het verleden is daadwerkelijk gebleken dat we de gevangenen met het gebed kunnen helpen.

Wij zijn daarom ook niet tegen de overheid. God heeft de mensen in de regering lief. Ook onder hen zijn goedmoedige mensen.”

In hoeverre is uw overtuiging gekleurd door de Russische geschiedenis van communisme en vervolging?

„Dat is moeilijk te zeggen. Ik denk dat we in andere omstandigheden dezelfde opvattingen zouden hebben, omdat dit het onderwijs van het Nieuwe Testament is. Ik kan me gewoon niet voorstellen dat Christus of de apostelen zich met de politiek zouden bemoeien.

Als kind was ik me er altijd van bewust in een atheïstisch land te leven. Ons huis werd regelmatig doorzocht. Veel familieleden weten wat het is om gevangen te zitten. In die omstandigheden konden we natuurlijk niet aan stemmingen deelnemen.

Maar de vervolging is een blijvend kenmerk van de kerk. Wie nauw met de regering samenwerkt, krijgt respect en ridderordes. Maar de gemeente die rechtvaardig leeft, ervaart de minachting van de overheid.

Momenteel is het in Rusland vrij rustig. In Oezbekistan en Wit-Rusland hebben gemeenten van onze broederschap het veel moeilijker. Een van onze Oezbeekse broeders zit momenteel zelfs gevangen.”

U redeneert sterk vanuit het Nieuwe Testament. In het Oude Testament zien we echter wel godvrezende koningen die Gods wil proberen te volbrengen.

„Ik zie een duidelijke grens tussen het Oude en het Nieuwe Testament. Het Oude heeft niet naar de volkomenheid gevoerd. Daarom moest Christus komen. Alleen door Zijn liefde en offer zijn mensen veranderd, niet door de godvrezende koningen.

Bovendien waren er in het Oude Testament ook profeten nodig om koningen op hun plichten te wijzen. Onze rol is vergelijkbaar met die van de profeten.”

„Poetin speelt al die jaren al met de grondwet”

„Natuurlijk gaan christenen in dit land stemmen”, roept pastor Joeri Sipko uit. „Het zijn toch burgers?”

De voormalige voorzitter van de Unie van Evangelische Christen-Baptisten in Rusland staat bekend om het gemak waarmee hij over politiek spreekt. De laatste tijd heeft hij ook van zich doen spreken door kritiek op premier Poetin, die zondag opnieuw president hoopt te worden.

Binnen de gemeente zijn de verkiezingen niet echt een thema, meent de voorganger. „We moedigen de mensen niet aan om te stemmen en doen evenmin het tegendeel. We geloven in het Evangelie, en dat is alles. Dat gaat niet over ieders maatschappelijke verantwoordelijkheid.”

Hebben de Unie-Baptisten altijd al gestemd?

„Haha, ja, als we niet in de gevangenis zaten. Vroeger gingen we wel, maar had het natuurlijk weinig zin.”

Zou u behoefte hebben aan een christelijke partij of christelijke kandidaten?

„Uitdrukkelijk religieuze partijen zijn tegenwoordig verboden. Ik begrijp dat verbod. In ons land komt het er toch op neer dat zo’n partij alle andere stromingen zou verbieden zodra ze de meerderheid haalde. Daar heeft niemand wat aan.”

Maar zo’n partij kan ook normen en waarden verwoorden die u belangrijk acht?

„In theorie wel. Maar wij hebben geen traditie van democratie. Ook de kerken onderling niet. De Russisch-Orthodoxe Kerk beschouwt zich als hoofdkerk en accepteert ons daar niet naast.

En zodra een kandidaat hardop zegt dat hij christen is, komt hij echt niet op de lijst voor de Doema. Of dat discriminatie is? Ach, zo werkt de democratie.”

Gaat u zelf stemmen?

„Nee”, zegt Sipko resoluut. „Ik ben blij dat ik de vrijheid heb om dat niet te doen. De hele opzet is gewoon niet eerlijk. Een van de kandidaten staat aan het hoofd van de regering en heeft alles kunnen doen om zich hoofdkandidaat te maken. Andere kandidaten zijn niet echt vrij meer in hun bewegingen en programma.”

Heeft Poetin niet veel goeds gedaan om Rusland na het tijdperk-Jeltsin uit het slop te trekken?

„Niet veel. Hij speelt met de grondwet, bijvoorbeeld door een derde termijn te verkiezen terwijl de grondwet twee termijnen als maximum stelt. In Nederland ging het misschien 700 jaar geleden zo, maar in Rusland werkt het nog zo.”