Het jaar 2023 was het warmste in de recente geschiedenis en volgens de Europese klimaatdienst Copernicus waarschijnlijk zelfs van de laatste 100.000 jaar. Hogere temperaturen en toenemende weersextremen leiden op allerlei terreinen tot groeiende gezondheidsproblemen.

De auteurs van de jaarlijkse Countdown on Health and Climate Change becijferen onder meer dat het aantal hittegerelateerde sterfgevallen onder 65-plussers vorig jaar 167 procent hoger was dan in de jaren 90. Gemiddeld werden mensen in 2023 vijftig dagen meer blootgesteld aan potentieel gevaarlijk hoge temperaturen dan het geval zou zijn zonder klimaatverandering. Bijna de helft van het landoppervlak op aarde kende vorig jaar periodes van extreme droogte. Volgens de onderzoekers zitten daardoor 151 miljoen mensen meer in voedselonzekerheid dan enkele decennia geleden.

Tegelijkertijd komt op het grootste deel van het aardoppervlak (61 procent) nu ook vaker extreme neerslag voor dan in de periode van 1961 tot 1990. Daarmee stijgen niet alleen de risico’s op overstromingen, maar ook op infectieziekten en ziektekiemen in het drinkwater. Muggen die ziekten overbrengen, verspreiden zich tegenwoordig over een groter gebied. Dat leidde in 2023 tot een recordaantal van 5 miljoen geregistreerde gevallen van dengue, ook wel bekend als knokkelkoorts.

Het rapport bevat ook enkele positieve ontwikkelingen. Zo daalt het aantal vroegtijdige sterfgevallen als gevolg van de luchtvervuiling die voortkomt uit het gebruik van fossiele brandstoffen. In vijf jaar tijd is het aantal wereldwijde doden volgens de rapportage met 7 procent afgenomen tot 2,09 miljoen in 2021. Steeds meer stroom komt uit hernieuwbare bronnen als zon en wind. De investeringen daarin nemen nog altijd toe.

De hoogleraren die het rapport hebben opgesteld, pleiten ervoor om geldstromen verder te verleggen: minder naar fossiel en meer naar hernieuwbaar. „De gezondheid van mensen moet vooropstaan in het klimaatbeleid”, vinden ze.