Dat komt omdat de politie onvoldoende informatie heeft om de aanvragen goed te kunnen beoordelen. Ook heeft het toezicht op wapenvergunningen bij zowel minister Ivo Opstelten (Veiligheid en Justitie) als de korpsleiding van de politie weinig prioriteit. Het beoordelen of er vrees voor misbruik bestaat, is naar de achtergrond geraakt.

Dat concludeert de Onderzoeksraad voor Veiligheid donderdag in een rapport over de verstrekking van wapenvergunningen. De raad is ook van mening dat aanvragers van een wapenvergunning zelf beter moeten aantonen dat zij geschikt zijn om een wapen te bezitten, bijvoorbeeld door een medische verklaring of een psychologische test te overleggen.

Het onderzoek is gedaan naar aanleiding van het bloedbad in Alphen aan den Rijn dat inclusief de dader zeven levens kostte. Tristan van der V. beschikte over meerdere wapenvergunningen. Hij was schizofreen. De politie gaf eerder al toe dat bij de verstrekking van diens vergunningen fouten zijn gemaakt.

De raad stelt in haar rapport dat de politie bij „haar wettelijke taken van verlofverlening, handhaving en toezicht op grond van de Wet wapens en munitie doorgaans als mechanische, administratieve handelingen uitvoert.”

In de huidige regelgeving is iemand die een wapen wil aanvragen, niet verplicht om de politie alle informatie te geven die de politie nodig heeft een goede afweging te maken. Ook familie en vrienden hebben die plicht niet. Medische hulpverleners hoeven geen informatie te verstrekken als het gaat om het medisch beroepsgeheim. De Onderzoeksraad vindt juist dat aanvragers er zelf belang bij hebben dat zij alle informatie verschaffen die nodig is voor een goede beoordeling.

Incidenten

De politie heeft geen inzicht op het aantal incidenten met legale wapens en het aantal geweigerde wapenvergunningen. Daardoor weet minister Opstelten niet of de regelgeving rond wapenbezit wel voldoet, aldus de Onderzoeksraad.

De korpsleiding zou veel actiever betrokken moeten zijn bij de uitvoering van de wet en moet ingrijpen als niet aan de eisen van de wet wordt voldaan.

In Nederland zijn in de afgelopen 10 tot 12 jaar circa 20 doden gevallen waarbij legale wapens werden gebruikt. Dat is circa 3 procent van het totaal aantal doden dat door vuurwapengebruik om het leven komt.

Politiek

De politie moet beter gaan kijken of een aanvrager van een wapenvergunning geschikt is om met een wapen om te gaan. Nu is de afgifte van een vergunning nog te vaak een administratieve handeling voor de politie.

Dat stelde VVD-Kamerlid Jeanine Hennis-Plasschaert donderdag in een reactie op het rapport van de Onderzoeksraad. De aanvrager moet alle informatie geven die de politie nodig heeft om een goede afweging te maken. Ze noemt het bezit van een wapen geen vanzelfsprekend recht.

Nu heeft de politie vaak nog niet genoeg gegevens om de risico’s goed in te kunnen schatten en wordt de beschikbare informatie niet volledig benut. „Het is van belang dat de politie actief beoordeelt.”

De onderzoeksraad vindt ook dat minister Opstelten te weinig prioriteit geeft aan toezicht op vergunningen. Volgens Hennis-Plasschaert kan de minister binnen de nationale politie die eraan komt, dat toezicht goed regelen.