BRUSSEL – Het wordt spannend de komende dagen. Het staat niet vast dat het de eurolanden snel lukt een deal te bereiken over verdere hulp aan Griekenland, somberde minister De Jager dinsdagavond. Maar tegelijk geldt: niemand kan zich een mislukking van het overleg veroorloven.
Een ingelast beraad in Brussel van de ministers van Financiën heeft geen uitzicht op een akkoord geboden. Voornaamste knelpunt is dat bij burgers en onder invloed daarvan ook bij politici de weerstand groeit tegen het opnieuw overboeken van tientallen miljarden euro’s naar Athene, met het risico dat de overheden en daarmee de belastingbetalers het geld nooit terugzien. Het begint steeds meer op een bodemloze put te lijken. Met name in Duitsland en Nederland wint die negatieve stemming terrein.
Deze lidstaten, gesteund door Finland en Oostenrijk, vinden dat ook beleggers, en dan bedoelen zij banken, verzekeraars en pensioenfondsen, maar eens bij moeten dragen aan een reddingsoperatie. Die partijen zouden een verlenging van de aflossingstermijn van de Griekse staatsobligaties waarin zij hebben geïnvesteerd, dienen te accepteren. De betrokken regeringen, met de hete adem van de nationale parlementen in de nek, maken groen licht voor een noodpakket afhankelijk van medewerking van private zijde.
Frankrijk, Spanje en niet te vergeten de Europese Centrale Bank zijn echter tegen die aanpak. Draghi, de in november aantredende president van de ECB, verwoordde het standpunt dinsdag nog eens tijdens een hoorzitting in het Europees Parlement: geen herstructurering van de schuld, vermijd onvrijwillige stappen. De kosten daarvan zouden volgens hem groter zijn dan de baten. Wat brengt het teweeg?, is de vrees. Paniek op de financiële markten? Een herhaling van de dramatische gebeurtenissen na de val van Lehman Brothers in 2008?
Alle ogen zijn nu gericht op vrijdag. Dan zitten de Duitse bondskanselier Merkel en de Franse president Sarkozy met elkaar aan tafel. Zij zijn de hoofdrolspelers in de EU. Zoals zij het willen, zo gaat het meestal. Vaak klinkt er gemopper als zij iets bekokstoven en de partners voor voldongen feiten plaatsen. In dit geval zou het iedereen goed uitkomen als zij erin slagen een oplossing te vinden voor de diepe verdeeldheid.
Er staat druk op de ketel. Uiteindelijk geen eensgezindheid binnen het eurogebied over de te volgen koers is immers geen optie. Dan raakt de schatkist in Athene over enkele weken leeg en kan de regering daar niet langer voldoen aan rente- en aflossingsverplichtingen, treedt de situatie van een faillissement in. Dat zou chaos betekenen met onvoorspelbare en onbeheersbare gevolgen. Dan geeft Europa blijk van onmacht en heeft het geen enkele controle meer over de ontwikkelingen.
Dat zullen Merkel en Sarkozy niet op hun geweten willen hebben. Zij mogen, nu de spanning rond de Griekse schuldencrisis weer naar een climax stijgt, leiderschap tonen. Graag zelfs.
