Den Haag stevent af op een nieuw college van vier partijen: PvdA, VVD, D66 en CDA. Dat valt op te maken uit de reacties van de partijen op het advies dat informateur Boele Staal donderdag verwoordde in het verslag dat hij naar alle Haagse raadsfracties heeft gestuurd.
Staal ziet het meeste heil in een samenwerking van de vier partijen die samen 26 van de 45 raadszetels hebben. In zijn verslag stelde de informateur nog dat de gesprekken met de partijen in een „impasse" zouden zijn beland. Maar alle vier de fracties stelden donderdagavond „constructief en open" de gesprekken over de formatie van een nieuw college voort te willen zetten.
Staal meldde dat de PvdA zou hebben aangegeven niet met het CDA in een coalitie te willen zitten. Maar die conclusie weerspreekt fractieleider Jeltje van Nieuwenhoven ten stelligste. „We hebben geen enkele blokkade opgeworpen, we hebben alleen onze voorkeuren uitgesproken", stelt ze. „Wij hadden liever een college met GroenLinks geprobeerd of een coalitie van drie partijen. Maar we respecteren het advies van de informateur.“
De VVD heeft in de gesprekken met de informateur aangegeven niet in een driepartijencoalitie plaats te willen nemen. Bovendien zien de liberalen geen heil in een coalitie met GroenLinks als vierde partij. Fractieleider Sander Dekker liet donderdagavond weten „open en constructief” de gesprekken met de andere drie partijen te willen vervolgen. „In die gesprekken zullen alle partijen bereid zijn water bij de wijn te doen", stelde hij. „Dus ook de VVD.“
Ook het CDA en D66 stellen „constructief” de gesprekken in te willen gaan. Wel plaatst D66-fractieleider Marjolein de Jong kanttekeningen bij de houding van de PvdA en de VVD tijdens de informatiegesprekken. „Het is storend om te constateren dat de twee verliezers in de gesprekken vooral blokkades opwierpen", stelt zij. De democraten vervolgen de gesprekken met een „wensenlijstje. Van de vier partijen is D66 de enige winnaar. Dus het geluid van D66 mag goed hoorbaar zijn in de voorgestelde coalitie.“
PvdA-fractieleider Van Nieuwenhoven kon nog niet zeggen wanneer de gesprekken worden voortgezet, maar zij wil dit wel „op zeer korte termijn” doen. De tweede partij van Den Haag, de PVV, werd eerder al van de onderhandelingen uitgesloten. Informateur Staal concludeerde op basis van gesprekken met PVV-fractieleider Sietse Fritsma dat een coalitie met die partij niet mogelijk was omdat hij vasthield aan een hoofddoekjesverbod voor gemeentelijke en gesubsidieerde instellingen.
Van de andere grote steden is Utrecht het verst met de collegevorming. Daar gaan de onderhandelaars van GroenLinks, PvdA en D66 om tafel om een akkoord te bereiken over een collegeprogramma. In Amsterdam verlopen de onderhandelingen moeizaam nu D66 definitief niet meer meepraat over een nieuw stadsbestuur. De PvdA in de hoofdstad gaat het proberen met VVD en GroenLinks. In Rotterdam is Hans Smits, topman van het Havenbedrijf Rotterdam, als informateur bezig met een nieuw college dat zal bestaan uit de PvdA, de VVD, het CDA en D66.
