Gehucht op een geheim Waddeneiland
Eén ding is zeker na een bezoek aan buurtschap De Elft: de naam heeft niets te maken met het cijfer elf. Maar waar de naam dan wel vandaan komt? De meningen zijn verdeeld.
”Wieringen, het geheime Waddeneiland!” Met deze kreet probeert de gemeente Wieringen zichzelf op de kaart te zetten. Duizenden toeristen sturen hun bolides over Wieringen op weg naar Texel. Er zullen er maar heel weinig zijn die beseffen dat Wieringen inderdaad ooit ook een Waddeneiland was.Wie er een beetje oog voor heeft, ziet dat het landschap van Wieringen inderdaad lijkt op het Texelse. Ietwat golvende weilanden met schapen erin. Vlak voor Hippolytushoef ligt een verhoging in het landschap die wat weg heeft van de Hoge Berg op Texel. De heuvel blijkt De Hoge Elft te heten. De twee boerderijen die erop staan, waren vroeger onderdeel van het gehucht De Elft.
Op de Hoge Elft is de naam die eigenares Reinoutje Barneveld-Keesman aan de oudste boerderij heeft gegeven. „Toen we hier drie jaar geleden kwamen wonen, had de boerderij geen naam. Dat vonden we een beetje kaal, dus hebben we er maar een verzonnen.” Barneveld gaat ervan uit dat de boerderij in 1750 gebouwd is, maar er zijn aanwijzingen dat het gebouw er al in 1633 stond. „Deze boerderij heeft als schuilkerk gediend. Na de Tachtigjarige Oorlog mochten rooms-katholieken niet in een kerk samenkomen. Dus kwamen ze in het geheim naar deze boerderij.”
Barneveld laat op de vroegere deel een luik in het plafond zien. „Op deze plek stond de preekstoel. Als er kerk was, ging het luik open zodat de pastoor zijn hoofd niet stootte tegen het plafond.” Volgens Barneveld stond er ooit in de weilanden verderop nog een rooms kerkje en was dat door middel van een tunnel met haar boerderij verbonden. „We hebben nog geen tunnel gevonden, maar we blijven zoeken.”
De naam De Elft betekent volgens Barneveld niets anders dan een natuurlijke verhoging in het landschap. Gea Klein-Hamming, secretaris van de Historische Vereniging Wieringen, denkt daar heel anders over. „De Elft heeft lange tijd aan het water van het Wieringermeer gelegen. Het kan vernoemd zijn naar een haringachtige vis die de boeren ’s winters vingen. Maar in Wieringen gaan we er meer van uit dat De Elft een open plek in het woud betekent. Voordat het Wieringermeer er was, stond er een enorm bos. De Elft was waarschijnlijk gebouwd op een open, wat hoger liggende plek.”
Over het ontstaan van de naam mag dan wat onduidelijkheid zijn, dat De Elft oude papieren heeft, is wel duidelijk. Historici hebben vastgesteld dat Wieringen omstreeks de 10e eeuw al bewoond was. In de papieren werden twee plaatsnamen genoemd: Strude en Alvitlo. Strude heet nu Stroe en ligt ten noorden van Hippolytushoef. Alvitlo werd later De Elft genoemd. Aan de straat Elft in Hippolytushoef staat nu nog een basisschool met de naam Alvitlo.
De inwoners van het gehucht maken zich niet druk over de betekenis van hun plaatsnaam. Bij een hoog hek verkoopt een bewoner een doosje aardbeien aan een man uit Den Oever. Die proeft er direct eentje. „Zo lekker koop je ze niet in de supermarkt.” Op de vraag of hij weet waar de naam De Elft vandaan komt, haalt hij zijn schouders op. „’k Zou ’t niet weten. Ik vind het gewoon geinig om hier te komen.”
Aan het eind van het gehucht ligt de Oude Zeedijk. Hij wordt ook wel Wierdijk genoemd. Niet omdat de dijk het eiland Wieringen moest beschermen tegen het water van het Wieringermeer, maar omdat de dijk is versterkt met een pakket zeewier.
Dit is het tiende deel in een serie over dorpen en gehuchten met een getal in de naam