Dinsdagavond was het dan zover. Al eind januari zou dit hét televisiemoment van 2009 worden. Gespannen werd gekeken hoe de klok de uren en minuten naar 18.00 uur wegtikte. Voor de inauguratie van Barack Obama gingen zelfs de vrouwen zitten, hoewel die voor politiek doorgaans weinig belangstelling tonen.

De eedaflegging verliep niet helemaal vlekkeloos, maar daar nu geen aandacht aan besteden. Gauw naar de speech. Want daarin zou Obama de wereld laten horen waar hij aan toe is.

Maar naarmate de toespraak vorderde, werden de kijkende politici ongeduldig. „Altijd dat gedoe over dat sterke Amerikaanse volk. Dat weten we nu wel. Wat gaat hij dóén? Thema’s genoeg: Afghanistan en Irak, klimaat, uitbreiding van de NAVO.”

Maar Obama kwam niet verder dan wat vage verwijzingen naar samenwerking tegen het „spook van de opwarmende planeet.” En hij sprak over de noodzaak van „stevige allianties”. Maar wat de NAVO en de Europese Unie daarmee moeten, blijft een raadsel.

Na het ”God bless the United States of America” werd door velen gejuicht. Zodoende hoorde je niet dat er hier en daar ook werd gezucht. Het begrip ”internationale samenwerking” kwam niet voor. En de woorden Europa, Azië en Midden-Oosten waren niet gevallen. „Bijna erger dan Bush in zijn eerste speech”, verzuchtten velen. Bush stond dan ook te boek als een ”isolationist”, terwijl Obama een man van de wereld is.

Natuurlijk, Obama is de president van Amerika. Maar evengoed is hij ook de president van ons, in Europa. Geen van zijn voorgangers is ooit in staat geweest zo veel sympathie op te roepen als de nieuwe Amerikaanse leider.

De Nederlandse Amerikakenner Willem Post schreef onlangs in de Internationale Spectator: „Obama is de grote Verlosser.” „Onze nieuwe politieke Heiland.” Om onze eerbied voor deze nieuwe man uit te drukken, zijn blijkbaar alleen godsdienstige termen goed genoeg.

Dat politici als god worden vereerd, overkomt maar weinigen. En Bush natuurlijk al helemaal niet. Voor ons verfijnde en beschaafde Europeanen was deze Texaanse cowboy wat al te boers.

Iemand die het wel overkwam, was Tony Blair. Toen hij in 1997 de Britse Conservatieven versloeg, heette hij ook ”verlosser” en ”messias”. Maar tien jaar later heeft men hem even enthousiast de laan… nou ja, daarover later weer eens.

Over het buitenlandse beleid van Obama weten we dus nog heel weinig. Het meest concreet is dat hij Europese

regeringen wil vragen meer troepen voor Afghanistan te leveren. Voordat hij ook maar één belletje met Den Haag heeft gepleegd, ligt de Nederlandse regering al overhoop over wat men hem dan wil zeggen. Balkenende en Verhagen zijn beschikbaar, maar bij Van Middelkoop vangt Obama na „tien keer bellen” nog bot.

De houding van de twee CDA’ers illustreert hoe Europese regeringen veel meer bereid zijn Obama’s hand te kussen dan die van Bush. In vrijwel alle felicitatiebrieven van regeringsleiders aan het Witte Huis spreken ze over „intensieve samenwerking.” De Britse premier Brown noemt hem een man van „grote visie”, de Duitse kanselier Merkel spreekt van een „luisterende houding” en de Franse president wil met hem de „wereld veranderen.”

Obama hoeft maar met zijn vingers te knippen en Europa ligt aan zijn voeten. Als hij wil, krijgt hij alles voor elkaar. Maar wanneer knipt hij nu eens, zodat we weten waar we aan toe zijn?

Reageren aan scribent? buza@refdag.nl.