Op het pinksterfeest werd de Heilige Geest uitgestort, Die toen kwam wonen in de Kerk van Christus. De Heilige Geest zou ervoor zorgen dat het Woord van God niet alleen in Israël, maar ook in andere landen, onder de heidenen, verkondigd zou worden. Nu al bijna 2000 jaar.
Beginnend met de prediking van de apostelen en het leven van de eerste christengemeenten is daar ook al spoedig de vervolging. We lezen over Polycarpus, Blandina en Ponticus, Perpetua en Felicitas. Het bloed van deze en andere martelaren blijkt het zaad der kerk te zijn. Niet alleen vervolgingen, maar ook spot, laster en dwalingen zijn wapenen in de hand van de duivel om de komst van Gods Koninkrijk tegen te werken. Hij doet er alles aan om Gods Kerk te vernietigen. Echter, God waakt over Zijn werk. Hij blijft de Getrouwe en heeft de wereld overwonnen.
Het boek heeft een brede opzet. Kerk- en zendingsgeschiedenis zijn nauw verweven. De grote lijn is Gods trouw, die Zijn Kerk bewaart tegen de verdrukking in. Natuurlijk moesten er keuzes worden gemaakt. De meeste onderwerpen worden in één hoofdstuk beschreven. Belangrijke figuren als Augustinus, Luther en Calvijn krijgen terecht meer aandacht. Ook is belangrijk dat kernbegrippen kort en duidelijk worden uitgelegd, bijvoorbeeld canon („boeken die samen het Woord van God zijn”) en martelaar („een bloedgetuige”). De uitleg wordt in het geheel van het verhaal gegeven, niet in een noot onder aan de bladzij. Wanneer veel woorden uitgelegd moeten worden, kan de vaart er wel eens even uit zijn.
Vanzelfsprekend staat de vaderlandse kerkgeschiedenis in het middelpunt, maar heel mooi komen ook onze buurlanden aan bod. Zo wordt alles in een groter verband geplaatst en lees je over de Nadere Reformatie in Nederland, het puritanisme in Engeland en Schotland en het piëtisme in Duitsland. Er zijn aparte hoofdstukken over John Bunyan en over opwekkingspredikers in Engeland en Amerika: Wesley, Whitefield en Edwards.
De 19e eeuw wordt uitvoerig besproken als de eeuw van de Afscheiding, maar ook als de zendingseeuw. En de uitbouw van het zendingswerk in de 20e eeuw tot nu toe, van de GZB, van de Christelijke Gereformeerde Kerken en van de Gereformeerde Gemeenten wordt niet vergeten.
Ook is er aandacht voor het Leger des Heils. Zelfs verschillende sekten worden (kritisch) besproken, met name de Jehova’s getuigen. Heel mooi vind ik de laatste hoofdstukken over het zionisme en de vervolgde kerk in Oost-Europa en Azië. In het laatste hoofdstuk, ”Meer dan overwinnaars...”, wordt de lezer opgeroepen om het ons toevertrouwde pand te bewaren. „Houd moed, want Christus is de grote Overwinnaar.”
Het stevig gebonden boek ziet er aantrekkelijk uit. Bij elk verhaal hoort een aansprekende kleurenillustratie van Jaap Kramer. De opzet van het boek is vergelijkbaar met de kinderbijbels van dezelfde schrijver: hoofdstukken van twee bladzijden met een grotere of kleinere illustratie. Het is uitstekend geschikt om voor te lezen, bijvoorbeeld op zondagmiddag. Kinderen vanaf tien jaar kunnen het zeker zelfstandig lezen. Het zou mooi zijn als door middel van dit boek de interesse van de kinderen voor kerk- en zendingsgeschiedenis werd gewekt. Dan zullen ze later zeker ook grijpen naar uitgebreidere boeken hierover!
”Het Woord gaat voort” is uitgegeven in samenwerking met het deputaatschap Bijbelverspreiding van de Gereformeerde Gemeenten. Aan een vertaalde versie in het Engels is inmiddels begonnen. In de komende maanden zullen nog vertalingen in het Russisch en het Telugu (India) volgen. Een heel mooi initiatief.
N.a.v. ”Het Woord gaat voort. Verhalen uit de kerkgeschiedenis”, door H. van Dam; uitg. Den Hertog, Houten, 2008; ISBN 978 90 331 2159 3; 251 blz.; € 25,90.
