„Rentmeesterschap blijkt uit daden”
In z’n auto ligt altijd een plastic zak waar het afval in gaat. „Met drie kinderen heb je zo een hoop rommel.” Thuis gaat de zak in de vuilnisbak. Je eigen afval opruimen begint voor milieuonderzoeker drs. Elbert Dijkgraaf met heel praktische maatregelen. „Bijbels rentmeesterschap moet blijken uit je daden.”
„Nederlanders kieperen van alles uit het autoraam”, zegt Dijkgraaf, verbonden aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. „Die heilige koe van ons moet schoon blijven. Wat is er dan makkelijker dan even het raam opendraaien en je afval eruit gooien? Daarna rij je weer door; je laat het probleem dus letterlijk achter je. En, denken we dan: Dat kleine beetje afval van mij, daar heeft niemand last van. Puur gemakzucht.”
Soms realiseren mensen zich niet eens dat ze een probleem veroorzaken door hun rommel op straat te dumpen, aldus Dijkgraaf. „Wie staat er bij stil dat een weggegooid blikje 50 jaar nodig heeft om te verteren? Dat ligt anders bij appelschillen. Niet dat ik ervoor pleit om appelschillen langs de weg te dumpen, maar die verdwijnen vanzelf.”
Nederland kan een voorbeeld nemen aan Zwitserland en Oostenrijk, zegt Dijkgraaf. „Daar zie je veel minder zwerfafval.” Niet alleen gemakzucht, ook kuddediergedrag speelt volgens de Rotterdamse milieuonderzoeker een rol. „Iedereen gooit rommel op straat, dus waarom ik niet? Het gekke is dat mensen zich vaak ergeren als anderen het doen, maar zich er vervolgens zelf schuldig aan maken.”
Of christenen zich in dit opzicht beter gedragen, durft Dijkgraaf niet te zeggen. „Ook onder ons zie je de gemakzucht toenemen. Aan de andere kant: Na een congres van de SGP-Jongeren in de Jaarbeurs ziet de zaal er nog redelijk netjes uit. Daar ben ik toch een beetje trots op.”
De campagne van de stichting Nederland Schoon vindt Dijkgraaf nuttig. „Bewustwording is heel goed. Je moet niet gelijk met hoge boetes beginnen.” Aan de andere kant constateert Dijkgraaf dat de aandacht voor milieubeheer in het algemeen afneemt. „Het milieu is, zeker in de politiek, geen issue meer. Jammer, want de problemen zijn hetzelfde gebleven, soms zelfs groter geworden.”
Verantwoord omgaan met het milieu begint met de kleine dingen, benadrukt Dijkgraaf. „Zeker voor een christen. Bijbels rentmeesterschap moet concreet zichtbaar zijn; in je hele leven.”
Dit is de tweede aflevering in een zesdelige serie naar aanleiding van het debat over waarden en normen.