Onderzoeken maken steeds weer duidelijk wat vanuit Gods Woord al bekend was: kinderen gedijen het beste in het gezin bij een vader en moeder die voor hen zorgen. Geen wonder, God heeft gewild dat de mensheid zich zou ontwikkelen in gezinsverband en dat kinderen daarin worden opgevoed.Ook het tegendeel blijkt. Diverse onderzoeken leggen rechtstreekse verbanden tussen de huidige stijging van criminaliteit, vandalisme, zinloos geweld en andere ontsporingen en het gebrek aan opvoeding in gezinnen. Kinderen ontlenen hun identiteit aan hun ouders, maar als die niet beschikbaar zijn, ontstaan er problemen. God de Schepper weet het beste wat goed voor mensen is. Daarom moet de mensheid terug naar Zijn richtlijnen voor gezin en opvoeding.

Ook in de gereformeerde gezindte is er een toename van problemen in gezinnen. Scholen en hulpverleningsorganisaties beamen dat de vraag naar jeugdzorg in reformatorisch Nederland groot is. Wat is er aan de hand?

Het gezin bevindt zich op dit moment in een jachtige tijd. Een tijd waarin bijna iedereen het druk heeft en er bijna nergens tijd voor schijnt te zijn. Tegelijk staat dit gezin in een verwereldlijkte maatschappij, waarin met God en Zijn Woord steeds minder gerekend wordt. Het gezin bevindt zich ook in een geïndividualiseerde samenleving, waarin steeds minder rekening gehouden wordt met elkaar en men vooral voor zichzelf leeft. Dit alles heeft z’n invloed, ook op het christelijke gezin.

Luther zei al dat het laatste bastion dat de antichristelijke machten zullen proberen te ondermijnen het gezin is. In satanskerken wordt gebeden voor het uiteenvallen van christelijke gezinnen. Vanuit de maatschappij wordt het gezin in toenemende mate bedreigd. Zijn christelijke ouders waakzaam? Staan ze op hun post? Houden ze de wacht?

Bagage
Het is de taak van ouders om juist in deze tijd het gezin een stevige basis te doen zijn van waaruit de christelijke opvoeding ter hand genomen kan worden. Het is een hele opgave om in deze tijd vader en moeder te zijn. Dat doen ouders er maar niet even bij. Dat is een Goddelijke opdracht.

Hoe kunnen ouders hun gezin sterk maken?

1. Houd het doel voor ogen.

Wie op reis gaat, zet voor hij vertrekt de route uit en zorgt dat hij zich niet van de weg laat afbrengen. Zo is het ook in de opvoeding en in het gezin. De Heere roept ouders voortdurend op hun kinderen te leiden en de weg te wijzen. Het einddoel van de reis is de eeuwigheid.

Psalm 78 leert dat het nodig is dat het kind in de tijd leert om zijn hoop op God te stellen, in het oog Zijn daden en in het hart Zijn wetten te houden. Dat is -in afhankelijkheid van Gods zegen- het opvoedingsdoel. Daarom is het gezin sterk maken niet alleen een zaak van vooruitkijken, maar vooral van omhoogkijken: „Al wat u ontbreekt, schenk Ik, zo gij ’t smeekt, mild en overvloedig.”

2. Geef kinderen de juiste bagage mee.

Wie op reis gaat, neemt bagage mee. Welke bagage er mee gaat, is afhankelijk van het doel van de reis. Zo is het ook in de opvoeding en in het gezin. In een christelijke opvoeding is sprake van drie soorten bagage: geestelijke, sociaal-emotionele en lichamelijke.

De lichamelijke bagage omvat voeding en verzorging. Emotionele bagage krijgt een kind wanneer het in het gezin geborgenheid, veiligheid en liefde krijgt. Sociale bagage geven ouders door met het kind een goede relatie op te bouwen, door grenzen te stellen en verantwoordelijkheid te geven.

Geestelijke bagage geven ouders hun kind bewust tijdens de huisgodsdiensten, maar ook onbewust door hun voorbeeld, door de gesprekken met elkaar over alledaagse dingen waardoor het geweten gevormd wordt. Geestelijke bagage meegeven is in de dingen van elke dag de juiste richting aanwijzen en volgen aan de hand van Gods Woord als Kompas.

Gezinstijd
3. Maak van het huis een thuis, geef gezinstijd prioriteit.

Opvoeden is veel ingewikkelder geworden vanwege de invloed die de moderne samenleving uitoefent op kinderen. De overdracht van waarden en normen wordt daardoor moeilijker. Het is een roeien tegen de stroom in. Dat is zwaar en vraagt veel tijd. Het is belangrijk dat ouders die tijd ook nemen. Want waar kunnen ouders beter hun tijd in stoppen dan in het gezin?

Het is opvallend onder hoeveel tijdsdruk veel mensen op dit moment leven en werken. Vaak staat heel het gezin onder grote druk door het werk van vader en soms ook van moeder en door bijbaantjes of activiteiten van de kinderen. Er is daardoor vaak veel te weinig tijd om werkelijk met elkaar om te gaan en om de juiste bagage door te geven.

Kinderen hebben een vader en moeder nodig die beschikbaar zijn. Ongetwijfeld moeten er veel belangrijke dingen gedaan worden. Maar wat kan belangrijker zijn dan het gezin sterk maken om de kinderen in de opvoeding mee te geven wat ze nodig hebben?

De auteur is pedagoge en moeder van vijf kinderen. Dit is het derde deel in een serie waarin scribenten een onderwerp bespreken dat volgens hen de laatste tijd onderbelicht bleef.